Prominente Oegandese LHBTIQ+ activist neergestoken en voor dood achtergelaten

WAARSCHUWING: dit verhaal kan via tweets en links naar externe websites geweldadige details en schokkende foto’s bevatten.
Steven Kabuye, een prominente Oegandese LHBTIQ+ activist, is afgelopen woensdag neergestoken en voor dood achtergelaten. Hij werd op weg naar zijn werk door twee onbekende daders aangevallen. De 25-jarige Kabuye liep daarbij meerdere messteken op. De daders lieten Kabuye na de aanval achter aan de rand van de Oegandese hoofdstad Kampala.

De dader heeft Kabuye volgens diverse bronnen herhaaldelijk gestoken, onder andere in zijn nek, handen en buik. Ook werd zijn linkerarm vanaf de pols tot aan de elleboog opengesneden. Buurtbewoners die Kabuye na de aanval meer dood dan levend aantroffen hebben ervoor gezorgd dat hij medische hulp kreeg.

It’s A Dark Morning.
Our CIC @SteveKabuye5 has been stabbed to near death by unknown assailants a few meters from our home as he was heading for work this morning.
He is dire condition and we ask you all to keep him in your prayers. pic.twitter.com/tKSPJw3s2I

— COLOURED VOICE 🏳️‍🌈 Truth to LGBTQ. (@TruthLgbtq) January 3, 2024

afscheidsvideo

Kennelijk verkeerde Kabuye zelf ook in de veronderstelling dat hij de aanval niet zou overleven. Nadat de Oegandese LHBTIQ+ activist was neergestoken en de daders waren verdwenen, heeft hij zijn telefoon te pakken te gekregen. Daarmee heeft hij vervolgens een afscheidsvideo aan vrienden en familie verstuurd. Deze video heeft ook de redactie van Gaykrant bereikt. Daarnaast werd de video korte tijd gedeeld op X (het voormalige Twitter). Die is daar inmiddels weer vanaf gehaald, hoogstwaarschijnlijk vanwege de gruwelijke details die in de video te zien zijn.

De aanval en de video zijn grimmige bewijzen voor de toegenomen bezorgdheid van mensenrechtenactivisten over de veiligheid van de LHBTIQ+ gemeenschap in Oeganda. Het land voerde vorig jaar één van de strengste anti-LHBTIQ+ wetten ter wereld in. Daardoor werd er al gewaarschuwd voor mogelijke aanvallen zoals we die nu hebben gezien. Kabuye, die samenwerkt met de Coloured Voices Media Foundation en opkomt voor LHBTIQ+ jongeren, vertelde aan bronnen van Gaykrant dat hij al sinds maart 2023 doodsbedreigingen ontvangt.

hulpverlening

Helaas bleek Kabuye ook niet veilig in het ziekenhuis waar hij door de buurtbewoners naar toe was gebracht. Zodra het nieuws van de aanval bekend werd, onthulde een overijverige journalist in welk ziekenhuis Kabuye was opgenomen. Dit leidde ertoe dat een radicale groep anti-LHBTIQ+ Oegandezen via X (het voormalige Twitter) aankondigde dat ze niet alleen op zoek gingen naar Kabuye zelf, maar ook naar het medische personeel dat hem had geholpen.

Volgens de Oegandese wetgeving is alleen het bieden van ondersteuning aan LHBTIQ+ personen in bepaalde gevallen al strafbaar. De gevangenisstraf die erop staat kan oplopen tot tien jaar. Maar vaak wordt de komst van de politie echter niet afgewacht. In plaats daarvan kiezen anti-LHBTIQ+ groepen ervoor om het recht in eigen handen te nemen. Het geweld tegen LHBTIQ+ personen is sinds de invoering van de wetgeving dan ook schrikbarend gestegen.

Richard Lusimbo, LHBTIQ+ activist, documentairemaker en hoofd van het Uganda Key Populations Consortium, benadrukte na de aanval de noodzaak van medische zorg voor Kabuye. Ook eiste hij dat de daders ter verantwoording worden geroepen. Het is echter maar zeer de vraag of dat gaat gebeuren. Onze redactie ontvangt verhalen over lynchpartijen die soms zelfs door hele dorpen worden uitgevoerd. Deze lynchpartijen zijn gericht op de Oegandese LHBTIQ+ gemeenschap en ieder waarvan enig vermoeden bestaat dat zij daar deel van uitmaken. De Oegandese politie treedt naar verluidt niet of nauwelijks tegen deze geweldsexplosie op.

gerichte aanslag

Volgens diverse bronnen is de aanval op Steven Kabuye waarschijnlijk een gerichte moordaanslag. Oegandese LHBTIQ+ activisten lieten aan Gaykrant weten dat hij ervan overtuigd is dat het de bedoeling was om hem te doden. Kabuye maakte zich al eerder zorgen om zijn veiligheid en was juist om die reden een aantal dagen thuisgebleven. Naar eigen zeggen omdat hij al meerdere dagen werd gevolgd. De dag waarop de aanval plaatsvond was de eerste dag dat Kabuye het aandurfde om weer naar zijn werk toe te gaan.

Kabuye heeft op sociale media zijn grote bezorgdheid geuit over Oeganda’s Anti-Homoseksualiteit Wet 2023. Daarbij geeft hij aan dat de wetgeving fundamentele mensenrechten schendt en aanzet tot discriminatie. De wet, die in mei vorig jaar werd aangenomen, bevat bepalingen waardoor zogenaamde “verergerde homoseksualiteit” een misdaad is waar de doodstraf op staat. Daarnaast worden zware gevangenisstraffen opgelegd voor seksuele handelingen tussen mensen van hetzelfde geslacht.

“I am deeply concerned about the consequences of Uganda’s Anti-Homosexuality Act 2023. This law violates basic human rights and sets a dangerous precedent for discrimination and persecution against the LGBTQ+ community. Let us stand together in solidarity and fight against… pic.twitter.com/WnjWwBB6xU

— Steven Kabuye (@SteveKabuye5) May 29, 2023

Sancties

De Oegandese wetgeving, die momenteel wordt aangevochten bij het constitutionele hof van Oeganda, heeft tot brede internationale verontwaardiging geleid. Ondertussen neemt de regering van president Yoweri Museveni een afwijzende houding aan; niet alleen ten opzichte van LHBTIQ+ personen, maar ook ten aanzien van de reacties uit het buitenland.

Die buitenlandse reacties gaan gepaard met verschillende sancties. Zo besloot de regering van de Verenigde Staten om Oeganda niet langer de vrije toegang tot de Amerikaanse markt te verlenen. Daarnaast is de Wereldbank gestopt met het verstrekken van geld voor nieuwe projecten in Oeganda. De Oegandese regering beschuldigt westerse landen er ondertussen van dat ze Afrika onder druk zetten op het gebied van geaardheid en genderexpressie.

Met name de sancties die de Verenigde Staten heeft ingesteld, raken de economie van het land. Hierdoor gaan er in sommige kringen in het land al geluiden op om de wet weer van tafel te halen, of in ieder geval af te zwakken. De Oegandese regering lijkt dat vooralsnog echter niet te overwegen. Die ziet de sancties als ‘het pushen van de LHBT-agenda’. Volgens president Museveni zijn westerse landen uit op het omverwerpen van ‘traditionele Afrikaanse waarden’. Het Afrikaanse gehalte van die ‘traditionele waarden’ is echter hoogst twijfelachtig. De anti-LHBTIQ+ haat wordt namelijk met name geïmporteerd en verspreid door radicale evangelicals uit de Verenigde Staten.

help mee

De organisatie Rainbow Advocacy is inmiddels een crowdfundingsactie gestart om Steven Kabuye financieel te ondersteunen. Op de site van de actie is een bericht van Steven zelf te lezen. Ook worden er foto’s van zijn herstel gedeeld. Maar ook het filmpje dat de Oegandese LHBTIQ+ activist maakte nadat hij was neergestoken is daar te zien. Daarom willen we iedereen die niet tegen dergelijke gewelddadige beelden kan daar nogmaals voor waarschuwen. Doneren is mogelijk, doorscrollen wordt in dat geval echter niet aangeraden.