De Oegandese president Museveni heeft vandaag zijn handtekening gezet onder de anti-LHBTI+ wetgeving die eerder al door het parlement werd goedgekeurd. Dat heeft Anita Among, de voorzitter van het Oegandese Parlement, laten weten. De wetgeving wordt wereldwijd gezien als de meest strenge die ooit is ingevoerd. VN Mensenrechtencommissaris Volker Türk noemde de Oegandese anti-LHBTI+ wetgeving “de ergste in zijn soort ter wereld.”
Vanuit vele kanten klinkt kritiek. Vanuit het Europees parlement liet Europarlementariër Catharina Rinzema eerder al haar afkeuring blijken over de anti-LHBTI+ wetgeving. Zij liet hierbij aan Gaykrant weten dat de wetgeving de situatie van LHBTI+ personen in Oeganda ‘tot een levende hel‘ zou maken. Ook Liesje Schreinemacher, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, liet zich al uit over de wetgeving.
Schreinemacher waarschuwde de regering van het Oost-Afrikaanse land dat het invoeren van de wetgeving ‘grote gevolgen’ zal hebben voor de steun die Oeganda van Nederland krijgt. De minister riep de regering van president Museveni daarom op om de wet van tafel te halen.
Op twitter schreef Schreinemacher: “Uganda werkt aan nieuwe, nog extremere anti-LHBTIQ+ wetgeving, die zelfs de doodstraf voor homoseksualiteit mogelijk maakt. Schokkend, en dat zal grote gevolgen hebben voor onze steun aan onder andere rechtshandhavingsprogramma’s. Ik roep de president op deze wet tegen te houden.”
Verenigde naties
Volker Türk, de VN Commissaris voor Mensenrechten, noemde de wetgeving ‘verwoestend en zeer verontrustend‘. Hij riep de Ugandese president Yoweri Museveni daarom op om de wet niet te ondertekenen. “Het wetsvoorstel verwart consensuele relaties met niet-consensuele relaties.” Aldus Türk. “De eerste mag nooit strafbaar worden gesteld, terwijl de laatste maatregelen vereist die op bewijzen gebaseerd zijn, om zo een einde te maken aan seksueel geweld in al zijn vormen.” Türk noemde de wetgeving “waarschijnlijk een van de ergste in zijn soort ter wereld.”
“Als de wet door de president wordt ondertekend zal het lesbiënnes, homoseksuelen en biseksuelen in Oeganda tot criminelen maken, simpelweg omdat ze bestaan, omdat ze zijn wie ze zijn. Het zou carte blanche kunnen bieden voor de systematische schending van bijna al hun mensenrechten en dienen om mensen tegen elkaar op te zetten.” Aldus de VN Mensenrechtencommissaris.
alsnog ondertekend
Ondanks deze internationale druk heeft de Oegandese president Museveni vandaag alsnog zijn handtekening onder de draconische wetgeving gezet. Lokale activisten hebben geschokt en teleurgesteld gereageerd op deze ontwikkeling. “Deze wet schendt fundamentele mensenrechten en schept een gevaarlijk precedent voor discriminatie en vervolging van de LGBTQ+ gemeenschap.” laten zij aan Gaykrant weten.
In aanloop naar de ondertekening zagen lokale activisten al een toename van geweld richting de lokale LHBTI+ gemeenschap in Oeganda. De regering trad hier niet of nauwelijks tegen op. Nu de wetgeving van kracht is geworden wordt verwacht dat er, naast de juridische vervolging, een verdere toename van anti-LHBTI+ geweld zal zijn.
Uitdragen van homoseksualiteit
Door de wetgeving wordt alleen het ‘uitdragen van homoseksualiteit’ al strafbaar. Lokale activisten noemen deze vage omschrijving een groot probleem, omdat niet duidelijk is wat hiermee bedoeld wordt. Er zijn al verhalen bekend van mensen die door dorpsgenoten zijn gelyncht, omdat men vond dat de persoon in kwestie er ‘gay‘ uitzag.
Daarnaast voorziet de wet in levenslange gevangenisstraffen, of in sommige gevallen zelfs de doodstraf., als er sprake is van seks tussen mensen van gelijk geslacht. Hierdoor zijn lokale activisten gedwongen om te werken op een manier die nog het meeste doet denken aan het Nederlandse verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Om te voorkomen dat het hele netwerk gevaar loopt in geval van verraad, zorgt men dat niemand alle informatie heeft. Op die manier hopen de Oegandese activisten de schade beperkt te houden.
Aggravated acts of homosexuality
Door de wetgeving wordt het onder andere mogelijk om de doodstraf te krijgen voor “aggravated acts of homosexuality” oftewel homoseksuele handelingen onder verzwarende omstandigheden. Dit is wanneer één of meer van de betrokkenen HIV-positief is, of wanneer de seksuele handelingen plaats vinden tussen personen die nog geen achttien jaar oud zijn.
Daarnaast staan er levenslange gevangenisstraffen op het “misdrijf van homoseksualiteit”. “Poging tot homoseksualiteit” kan bestraft worden met gevangenisstraf tot 14 jaar. Op het “promoten van homoseksualiteit” staat maximaal 20 jaar gevangenisstraf.