De Russische autoriteiten treden steeds harder op tegen LHBTIQ+ uitingen. Sinds het Russische Hooggerechtshof de ‘internationale LHBT-beweging’ tot extremistische organisatie bestempelde, is er sprake van een verontrustende toename van arrestaties en rechtszaken. Inmiddels zijn al zeker drie zaken voor de rechter gebracht, waarbij de aanklacht ‘het tentoonstellen van terroristische symbolen’ was. Over het exacte aantal arrestaties bestaat grote onduidelijkheid, maar dat wordt vele malen hoger ingeschat.
De meest recente rechtszaak vond eind januari plaats in Nizjni Novgorod, een stad ten oosten van Moskou. Een vrouw werd daar veroordeeld tot vijf dagen hechtenis omdat ze in het openbaar regenboogoorbellen droeg. Persbureau Reuters berichtte dat de sierraden in de vorm van een kikker de agressie van een groep in een plaatselijk café opwekten. De groep agressors stonden erop dat de vrouw de oorbellen onmiddellijk verwijderde. De vrouw weigerde dit echter te doen, wat leidde tot een confrontatie die op video werd vastgelegd en vervolgens online werd gedeeld. Dit trok de aandacht van de plaatselijke politie, waardoor de vrouw uiteindelijk voor de rechter belandde.
symbolen van een extremistische organisatie
Ook in Volgograd kreeg een man te maken met de verregaande consequenties van de Russische anti-LHBTIQ+ wetgeving. Nadat hij een afbeelding van de regenboogvlag op internet had gezet werd hij vervolgd “voor het tonen van de symbolen van een extremistische organisatie”. Naast een schuldbekentenis en het aanbieden van excuses, leverde dat een boete van 1000 roebel (€10,20) op. Dat lijkt niet veel, maar met een federaal minimumloon dat in 2022 slechts honderdeenenzestig euro (€161,-) was, is 1000 roebel voor veel Russen een groot bedrag.
Kunstenares en fotografe Inna Mosina uit Saratov kreeg een boete van 1.500 roebel. Die ontving ze voor het delen van afbeeldingen van regenboogvlaggen op haar Instagram-account. De rechtbank in Volgograd verwees in het vonnis specifiek naar de eerdere uitspraak van het Hooggerechtshof. Mosina is de eerste die op basis van het besluit van het hooggerechtshof werd veroordeeld.
Trend
De uitspraak van het Hooggerechtshof van november vorig jaar maakt onderdeel uit van een toenemend aantal beperkingen voor LHBTIQ+ personen in Rusland. De Russische regenbooggemeenschap verkeert al langer in een benarde positie. De sterke toename van anti-LHBTIQ+ maatregelen belemmert belangenbehartigers dan ook ernstig bij het opkomen voor fundamentele mensenrechten. Desondanks blijven zij ondertussen het bestaan van “de internationale LHBT-beweging” betwisten, ook al lijkt dat tevergeefs. Het Russische hooggerechtshof blijft namelijk aan haar beslissing vasthouden, net zoals de Russische overheid dat maar al te graag doet.
lange voorgeschiedenis
Deze ontwikkelingen zijn de zoveelste aanvulling op een lange reeks maatregelen waarmee de rechten van LHBTIQ+ personen in Rusland gedurende tien jaar steeds verder zijn ingeperkt. In 2013 tekende president Vladimir Poetin een federale wet die het “promoten van niet-traditionele seksuele relaties” aan minderjarigen verbiedt. Vervolgens is deze wet onder andere gebruikt om in het hele land Pride-evenementen en andere bijeenkomsten van de LHBTIQ+ gemeenschap te verbieden.
In 2022 breidde de Russische wetgever de reikwijdte van de wet nog verder uit. Nu naar een verbod op het publiekelijk toegankelijk maken van informatie over LHBTIQ+ personen voor alle Russen. Daardoor is het ondertussen lastig vol te houden dat de wetgeving bedoeld is voor de bescherming van minderjarigen. Ook positieve berichtgeving over LHBTIQ+ personen uit de geschiedenis van Rusland wordt inmiddels aan de hand van de wet gecensureerd.
internationaal
Ook internationaal is er een trend waar te nemen. Het aantal conservatieve regeringsleiders neemt niet alleen toe, ze kijken ook graag de kunst van het onderdrukken bij elkaar af. Want niet alleen Rusland verstevigt zijn greep op LHBTIQ+ uitingen. Ook elders vrezen belangenbehartigers voor de uitholling van de rechten en vrijheden van de regenbooggemeenschap. De alarmerende toename van juridische acties tegen individuen vanwege hun steun voor LHBTIQ+ rechten in Rusland staat bepaald niet op zichzelf.
In Hongarije is de anti-LHBTIQ+ wetgeving ook nog altijd niet afgeschaft. Terwijl de Europese Commissie miljarden aan subsidies tegenhoudt, houdt Victor Orbán zijn poot stijf. De Hongaarse wetgeving is weliswaar milder dan die van Rusland, aan de premier heeft dat niet gelegen. De regeringsleider van Hongarije kijkt namelijk met bewondering naar Rusland.
Vorig jaar liet Orbán de pers nog weten dat hij trots was op de goede banden die hij met Moskou onderhoudt. Dit alles terwijl Hongarije deel uitmaakt van de Europese Unie. Orbán, die in zijn eigen land ook een repressief anti-LHBTIQ+ beleid voert, is overigens niet alleen dikke vrienden met Poetin. Hij kan het daarnaast ook goed vinden met de gedoodverfde republikeinse presidentskandidaat, Donald Trump.
Trump heeft op zijn beurt bij meerdere gelegenheden dan weer een flink aantal veren in Poetin’s poepert gestoken. Hoewel zijn beleid niet bepaald te vergelijken is met dat van Poetin; het is ondertussen wel duidelijk dat ook de voormalige Amerikaanse president tijdens zijn ambtstermijn een radicaal anti-LHBTIQ+ beleid voor ogen had. Dat de Republikeinse partij van Trump over het algemeen niet bepaald positief is over LHBTIQ+ personen, dat zou voor niemand een verrassing moeten zijn.
Poetin-versteher
Maar ook in Nederland zijn er politici die men in Duitsland Poetin-versteher zou noemen; Poetin-begrijpers. Geert Wilders en Thierry Baudet zijn daar de grootste voorbeelden van. Volgens Wilders is voorlichting op scholen over LHBTIQ+ onderwerpen onderdeel van de “Woke-dictatuur” en moeten we stoppen “met die idiotie en die genderterreur.” Maar het is natuurlijk makkelijk roepen zolang je op de zijlijn staat.
Want juist de beschikbaarheid van informatie en het geven van voorlichting over LHBTIQ+ gerelateerde zaken zorgen ervoor dat een coming out tegenwoordig een stuk makkelijker is. Of althans; minder zwaar. Nog altijd zorgt het besef dat men niet cisgender en/of heteroseksueel is, voor een hoger suïcidecijfer onder LHBTIQ+ jongeren. Het verbieden van goede voorlichting op jongere leeftijd zal daar dan ook alleen in negatieve zin aan bijdragen.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
