Deze keer in Remco Recenseert: Rustin. Onder de Oscarnominaties dit jaar zitten weer aantal films met een queer verhaal. Netflix neemt daarvan een groot deel voor zijn rekening. Zo vind je daar Maestro over de (bi-, homo- of panseksuele) componist Leonard Bernstein, Nyad over een lesbische langeafstandszwemster. En je kunt kiezen voor Rustin, het opmerkelijke, biografische verhaal van een zwarte activist.
Tekst: Remco van Dam
Foto: Netflix
Bayard Rustin was een de drijvende krachten achter de Great March on Washington. Op 28 augustus 1963 marcheerden zo’n 250.000 mensen door de Amerikaanse hoofdstad naar het standbeeld van Lincoln. Ze demonstreerden voor betere rechten en bestaanszekerheid van de Afro-Amerikaanse burgers. Aan het eind van de mars luisterden de betogers onder andere naar de beroemde ‘I have a dream’ speech van Martin Luther King. De mars staat nog steeds te boek als een van de grootste politieke betogingen in de Amerikaanse geschiedenis en het hoogtepunt van de zwarte mensenrechtenbeweging. Alle reden voor een film.
Deze begint in 1960 en werkt in 106 minuten toe naar de mars. Je maakt kennis met Bayard Rustin: flamboyant, onverschrokken en eigenwijs. Hij is homoseksueel, socialist en activist. Kortom het type: tegen wil en dank onbeschaamd zichzelf. Je ziet zijn worstelingen met de NAACP (de oudste zwarte burgerrechtenbeweging) en zijn liefdesleven.
Alhoewel de film voornamelijk de zwarte emancipatie behandelt komt ook homoseksualiteit ruim aan bod. Rustin heeft twee minnaars: een zwarte dominee die nog in de kast zit en een witte activist. Het is de tijd dat sommige cafés heimelijk na een bepaald tijdstip bomvol nichten zit. Maar ook de tijd dat de politie ieder moment een homovriendelijke bar konden binnenvallen.
En die andere negatieve kant van een homoseksuele voorkeur vormt een belangrijk deel van het verhaal. Het is namelijk een probaat middel om de activist het zwijgen op te leggen. Zo gaat een politieke actie niet door omdat anderen met een valse roddel dreigen. King en Rustin zouden zogenaamd een relatie hebben. Bayard grapt King is mijn type niet.
In zijn totaal voelt de film wat schematisch aan. Zo twijfel je nooit dat de mars er gaat komen, ondanks alle moeilijkheden. En als de grote dag uiteindelijk is aangebroken houdt de film bijna op. De grootse massabetoging komt er bekaaid vanaf. Alsof die minder belangrijk was dan de reis er naar toe.
Daarnaast komt Rustin ook wat ongebalanceerd over, net als de bebop jazz van de soundtrack. Zo begint het onrustig. In korte tijd passeren veel personages de revue met dialogen, waarbij je half moet raden waar het over gaat. Plus ze veronderstellen ook wat voorkennis.
Maar eenmaal op gang grijpt de film je toch. En dat komt met name door de acteur Colman Domingo, die fenomenaal de charismatische man neerzet. Hij weet de activist klein te maken, integer, grappig en dan weer groots en dodelijk serieus. Domingo is voor deze rol genomineerd voor een Oscar. Ik ga voor hem duimen op 10 maart.
Remco van Dam (Bodegraven, 1969) werkt als televisiemaker. Hij maakte programma’s als RTL Woonmagazine, RTLZ Beursinside en De Roze Supporters. Zijn passie is film: van Hollywood tot art house. Hij is niet alleen kijker maar werkt ook als vrijwilliger voor diverse festivals. Zo doet hij live interviews met filmmakers op de IDFA (International Documentary Festival Amsterdam) en de Roze Filmdagen.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
