Een gezin beginnen als queer stelletje is niet zo “rechttoe rechtaan” als voor traditionele koppels. Toch kan de drang om ouder te worden net zo groot zijn. Voor het Brits-Duitse koppel Hayley en Katja was dit het geval. Maar, voor lesbische koppels kan het een uitdaging zijn om het juiste sperma, van de juiste donor en op het juiste moment, te vinden. In de jungle van de vruchtbaarheidsopties zijn er heel wat gedachten en vragen. Hayley en Katja ondervonden dit toen ze de stap zetten naar queer ouderschap en in contact kwamen met spermabanken om hun wens van een gezin in vervulling te laten gaan.
De Britse Hayley en de in Duitsland geboren Katja zijn al meer dan zeven jaar samen en zijn nu drie jaar getrouwd. Een jaar voor hun huwelijk besefte Hayley dat ze een sterke wens had om moeder te worden. “Het is natuurlijk een impactvolle levenskeuze, en in het begin van onze relatie zeiden we dat we geen kinderen wilden, maar ineens werd ik overvallen door mijn sterke verlangen om moeder te worden”, zegt Hayley. “Voor mij was het iets waar ik over na moest denken, maar toen we besloten het te doen, gingen we er helemaal voor”, legt Katja uit.
Waar te beginnen?
“Ik ben eerst gewoon gaan googelen,” gaat Hayley verder, “ik wist dat ik degene zou zijn die het kind zou dragen, dus ik ben gewoon gaan zoeken naar spermadonoren en spermabanken. Al vrij snel kwamen we erachter dat de beste optie was om naar faciliteiten in Denemarken te zoeken. De faciliteiten voor spermadonatie leken daar namelijk veel beter dan in Duitsland. In Duitsland is er nog veel extra papierwerk en onnodige bureaucratie rondom spermadonatie, waardoor de keuze voor Denemarken makkelijk was.” Daarna reisden Hayley en Katja een paar keer naar Denemarken om vruchtbaarheidsklinieken te bezoeken. “Het hele proces is best uitdagend, omdat het mentaal slopend is, maar ook fysiek door het heen en weer gaan naar Denemarken”, legt Hayley uit. In eerste instantie zochten Hayley en Katja naar donoren op de grijze markt, ofwel particuliere donoren via forums en apps. Maar dit ging gepaard met veel onzekerheid en slechte ervaringen. Sommige van deze particuliere donoren doneren om verkeerde redenen, of zijn op ‘jacht’ naar ‘natuurlijke inseminatie’.
“Vanaf het begin voelde het allemaal heel persoonlijk, en we hadden meteen een goed gevoel. European Sperm Bank zit heel professioneel in elkaar, en ze begeleiden je echt door het hele proces heen.”
Op een gegeven moment gingen Hayley en Katja naar een kliniek in hun woonplaats Hamburg en spraken met een arts die ook contact had met European Sperm Bank (ESB). Via hem raakten ze bekend met European Sperm Bank, dat een vestiging in Hamburg had. “Vanaf het begin voelde het allemaal heel persoonlijk, we hadden meteen een goed gevoel. European Sperm Bank is heel professioneel gestructureerd, en ze begeleiden je echt door het hele proces. Ze verzekeren je dat alles gecontroleerd wordt wat gecontroleerd moet worden, en je krijgt alle nodige informatie op voorhand. We voelden ons zeer voorbereid en geïnformeerd. Toen we voor het eerst iemand van de European Sperm Bank ontmoetten, namen ze 30 minuten de tijd om met ons te praten, wat ons echt de kans gaf om de organisatie, en de processen erachter, goed te leren kennen. We konden zoveel vragen stellen als we wilden.”
Een klein wondertje
Na hun eerste poging met behulp van een donor van de European Sperm Bank werd Hayley in juli 2020 zwanger van een klein meisje. “We waren zo blij! Ook omdat ons proces om ouders te worden al een tijdje geleden was begonnen.” Toen ze voor het eerst besloten om ouders te worden, begon Hayley een jaar voor het begin van de behandeling met het bijhouden van haar menstruatiecyclus, zodat ze een beter idee zou hebben over wanneer ze zwanger zou kunnen worden. Daarna begon het proces van het zoeken naar de juiste spermabank, gevolgd door de inseminatie. Bij de eerste twee pogingen bij andere spermabanken had ze pech en werd ze niet zwanger. “Het kan heel vermoeiend en tijdrovend zijn om je constant zorgen te maken of je wel of niet zwanger zult worden, daarom is het hele traject ook zo’n mentale strijd.”
Op dit moment is er in Nederland een levendige discussie gaande over donorkinderen die op zoek zijn naar hun biologische vader. Sinds 2004 is het verplicht dat alle donoren open donor zijn, maar in de jaren negentig was dat nog niet het geval. Donorkinderen die nu in de twintig of dertig zijn, zijn vaak nog steeds op zoek naar hun afkomst, omdat zij in de meeste gevallen pas te horen kregen dat zij van een donor afkomstig waren toen zij al volwassen waren. Daarom biedt de European Sperm Bank ook een donorkind-programma aan, wat de kinderen ondersteuning biedt als zij vragen hebben. “Wij vinden dat iedereen het recht heeft te weten waar hij of zij vandaan komt”, zeggen Hayley en Katja. “Voor ons is het een mensenrecht. Wij hadden de wens om een kind te krijgen [met een donor], maar het is het nog steeds het recht van de kinderen om te weten waar ze vandaan komen. Dat is ook precies de reden waarom we voor een open donor hebben gekozen. We hebben de stem-memo van de donor al een paar keer aan Emmi laten horen en haar zijn babyfoto laten zien. We vinden het heel belangrijk dat ze weet hoe ze op deze wereld is gekomen. Wij zijn sterk van mening dat je altijd de keuze moet hebben om dat uit te zoeken.” Bij de European Sperm Bank hebben de donorprofielen uitgebreide informatie over de donoren, met veel verschillende aspecten. 
Hayley en Katja waren een van de gelukkigen die na drie pogingen binnen een jaar zwanger werden. Ze zijn nu heel gelukkig met hun dochtertje Emmi, die bijna 17 maanden oud is. Maar is het leven als queer ouder heel anders dan bij traditionele stellen? Hayley en Katja denken van niet. Soms krijgen ze wel rare blikken op de speelplaats als Emmi door haar twee mama’s van school wordt opgehaald. In sommige gevallen vragen mensen waar de vader is, en dan antwoorden ze gewoon dat ze met een donor verwekt is. “Vaak beginnen mensen uit nervositeit te lachen als ze niet weten wat ze moeten zeggen. Ik vind het wel belangrijk om hier open over te communiceren. Ik wil dat mijn dochter ziet dat ik dit soort vragen met eerlijkheid en zelfvertrouwen beantwoord, zodat ze weet dat er niets raars of verkeerds is aan het hebben van ouders met hetzelfde geslacht”, zegt Hayley. “Natuurlijk maken we ons wel eens zorgen of ze niet gepest zal worden als ze naar school gaat. We hopen echter dat, nu de tijden veranderen, er op haar school meer kinderen uit niet-traditionele gezinnen zullen zijn.”
“Ik wil dat mijn dochter ziet dat ik dit soort vragen met eerlijkheid en zelfvertrouwen beantwoord, zodat ze als ze opgroeit weet dat er niets raars of verkeerds is aan het hebben van ouders met hetzelfde geslacht.”
Zowel Hayley als Katja zijn het erover eens dat de acceptatie van en kennis over niet-traditionele gezinnen moet beginnen bij het onderwijs. Als kinderen zouden opgroeien met meer informatie over stellen van hetzelfde geslacht of hoe stellen van hetzelfde geslacht een gezin kunnen stichten, dan zou er veel minder taboe en stress rondom deze onderwerpen zijn. Er is bijvoorbeeld een kinderboek dat is geschreven als een sprookje dat de reis van een donorkind uitlegt en hoe normaal het is om twee moeders of twee vaders te hebben. “Het zou erg helpen om deze kennis te hebben als je opgroeit. Toen ik me bijvoorbeeld voor het eerst realiseerde dat ik gevoelens voor vrouwen had, was een van mijn eerste gedachten ook dat ik geen kinderen zou kunnen krijgen, terwijl er verschillende manieren zijn om als lesbische vrouw toch kinderen te krijgen. Het is belangrijk dat meer mensen zich daarvan bewust worden.”
Gelukkig is het tegenwoordig door internet en sociale media veel gemakkelijker en toegankelijker om informatie te vinden over LGBTQIA+ gezinnen. Hopelijk wordt het hebben van twee moeders of twee vaders in de toekomst net zo normaal als elk ander ‘Disney-verhaal’. Hayley en Katja denken nu aan baby nummer twee – ook met hulp van de European Sperm Bank. “Maar we beginnen pas na de kerst”, zegt Hayley “Dan kan ik van mijn kerstvakantie genieten met een paar wijntjes, haha! Daar kijk ik naar uit.
Benieuwd naar hun volgende stappen? Volg Hayley & Katja op Instagram:@theschoenbergfamily
Heb je zelf ook een kinderwens en wil je meer informatie over spermadonatie? Neem dan hier een kijkje op de website van European Sperm Bank.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
