‘Queen of sex’ Xaviera Hollander: “Ik heb behoorlijk hard geleefd”

Stadsdeel Zuid van de gemeente Amsterdam, de Amsterdamse welzijnsorganisatie SOOZ, werkgroep Grey Pride Zuid en de Gaykrant werken samen om levensverhalen van LHBT-bewoners van het stadsdeel in kaart te brengen. De komende tien weken zijn deze verhalen hier te lezen, met vandaag als aftrap oud-happy hooker Xaviera Hollander: “ik ben voor vijftig procent lesbisch”.

Tekst: Paul Hofman
Foto’s: Anita Muschner

Op een van de mooiste plekken in Zuid, aan de rand van het Beatrixpark, woont de wereldberoemde ex-callgirl Xaviera Hollander (77), geboren  als Xaviera de Vries, in een riante stadsvilla. Samen met haar man Philip runt ze hier een succesvolle Bed & Breakfast onder de naam Xaviera’s Happy House. “Slapen bij Xaviera, niet met mij, zet dat er maar bij.”

Q spreekt uitgebreid met haar over jeugd, leven, werk als callgirl, madam en schrijver, seksualiteit, maîtresses en ouder worden. “Als het om seks gaat, neem ik nooit een blad voor de mond.”

In de nabijgelegen chique Beethovenstraat met zijn exclusieve winkels is ze kind aan huis, vertelt ze. “Alhoewel ik de laatste tijd wat minder vaak de deur uitga.” Ze is blij dat de verhuur weer aantrekt: “Die coronatijd was een ramp. Eindelijk weer ‘back to business’.” Ze ontvangt ons in de grote woonkamer. Waar je ook kijkt, overal hangen foto’s en schilderijen van Xaviera. De inrichting is druk zonder rommelig te zijn. En niemand kan  de enorme foto ontgaan met een afbeelding van het gezicht van Xaviera tussen de borsten van het Amerikaanse sekstheaterbeest Annie Sprinkle.

De boekenkasten staan vol miniatuur autootjes, KLM-huisjes en erotische beeldjes. “Mijn man en ik zijn allebei verzamelaars.” Xaviera gaat in een grote comfortabel stoel zitten. Als ze begint met praten, praat ze snel en veel. Dat ze jaren in Amerika heeft doorgebracht, is duidelijk hoorbaar. Haar taalgebruik doorspekt ze met Engelse woorden.

Begin jaren zeventig schrijft Xaviera geschiedenis als ze haar seksuele ervaringen aan papier toevertrouwt en het boek The Happy Hooker het licht ziet. Het wordt een wereldwijde bestseller en Xaviera verschijnt internationaal in menige talkshow. Haar naam ligt op ieders lippen. Met haar ontboezemingen wordt ze de ’seksgodin van de jaren zeventig’. In totaal verkoopt ze wereld- wijd zestien miljoen boeken.

Glamoureus

Als dochter van een glamoureuze Duits-Franse mannequin en een Nederlands-Indische ziekenhuisdirecteur/psychiater wordt ze in 1943 in Soerabaja geboren. “Mijn moeder heeft nog voor couturier Max Heymans gelopen.” Haar vader is eerder getrouwd geweest en heeft een dochtertje uit zijn eerste huwelijk. Het is 1943 en de Japanners hebben Nederlands-Indië bezet.

Stokslagen

Kort na de Japanse inval komen moeder en kind in een jappenkamp terecht. Vernederingen, stokslagen en mishandelingen zijn aan de orde van de dag. “Een vreselijke en gruwelijke periode.” Menigmaal kijkt Xaviera de dood in de ogen. “De ontberingen en wreedheden waren onvoorstelbaar.” Deze periode tekent haar voor het leven. “Nog steeds heb ik een hekel aan Japanners. Ze waren zo ongelooflijk wreed. Mijn vader is door hen vreselijk gemarteld.” Ze valt even stil: “We zaten in het kamp Tjideng bij de ergste beul. Dat was Sonei. Echt verschrikkelijk. En de Jappen hebben nooit een dubbeltje schadevergoeding betaald. Ook nooit schuld bekend.”

Huize Lydia

Ze overleven de oorlog en haar ouders besluiten naar Amsterdam te gaan. Ze komen terecht in het naoorlogse Amsterdam-Zuid waar haar vader een nieuw bestaan als huisarts moet opbouwen. “Een hartverwarmend welkom was het niet.” Ze gaan wonen in de Hunzestraat. Xaviera is dan vier.  “Dat was niet makkelijk. Mijn vader begon een praktijk in Huize Lydia. Ik kan me nog als de dag van vandaag herinneren dat ik als kind daar van de trap viel. Jaren fietste ik er met een boog langs.” Haar ouders voeden haar heel strikt op. Als kind is ze speels en druk, ze kan niet langer dan een minuut stilzitten. Ze is enig kind, maar haar ouderlijk huis is een zoete inval voor de kleurrijke en artistieke vrienden- en kennissenkring van haar ouders. “Simon Vestdijk was mijn vaders boezemvriend.”

Seksdrive

Na de lagere meisjesschool gaat de dan nog enigszins verlegen Xaviera naar de HBS. Op school is ze een buitenbeentje. “Ik was een wat opstandige tiener, een beetje androgyn ook.” Op haar vijftiende wordt ze zich bewust van haar seksualiteit: “Ik werd verliefd op mijn Indische tekenlerares. Ik was zeventien en nog maagd toen ze mij verleidde.” Ze is een moment stil en vervolgt dan: “Het staat me voor altijd op het netvlies gegrift. Ik was toen heel preuts. Ze nam mij mee naar Zandvoort waar zij mij in de vrouwenliefde inwijdde. Ik voelde me opeens  heel vrij. Zij was mijn eerste grote liefde.” – “Ik werd aangetrokken door die jongensachtige nonchalante stijl van haar”. Met haar prachtige lichaam, mooie borsten, tomeloze nieuwsgierigheid en grote sexdrive is Xaviera zeer gewild. “Weet je, als ik zo terugkijk op mijn leven, denk ik dat ik altijd verliefd op mijn moeder ben geweest.” Zij was de ultieme charmante elegante vrouw van haar dromen.

“Ik ben voor vijftig procent lesbisch”

Secretaresse

Na het behalen van haar middelbareschooldiploma ligt de wereld aan Xaviera’s voeten. Ze besluit voor het secretaresse-diploma te gaan en haalt deze bij Schoevers. “Op mijn achttiende was ik de beste secretaresse van Nederland en daarna vertrok ik naar Zuid-Afrika waar ik copywriter werd. Ik was altijd dol op schrijven.” Na een tijdje in Zuid-Afrika gewerkt te hebben lokt het grote avontuur. Ze heeft haar zinnen op New York gezet. Xaviera krijgt een goede baan als secretaresse van de consul.

“Het uitgaansleven kostte best wel veel geld. Van wat ik overdag verdiende kon ik dat niet bekostigen.” Ze besluit van seks haar beroep te maken. “Ik hield ervan. Dus wat was er mis mee er geld voor te vragen? Duizend dollar per nacht. Iemand had mij verteld dat je  als vrouw letterlijk op een goudmijntje zit. Nou, dat blijkt te kloppen. Ik hield van seks, maar mijn rijke klanten waren vaak slecht in bed. Die dachten dat ze met geld alles konden. Dus ik heb ze veel mogelijk bijgebracht een goede minnaar te worden.”

Van callgirl tot chique bordeelhoudster 

Van de betaalde liefde kun je dus wel leven, ha ha.” Ze geniet van het leven en als ze later een bordeel begint, stroomt het geld als water binnen. Door de seksuele revolutie verandert de houding ten opzichte van seks in Amerika en Nederland. Openlijk wordt er over seks gepraat en demonstraties van seksuele minderheden zorgen ervoor dat andere seksuele belevingsvormen als homo- seksualiteit meer worden geaccepteerd. Seks is niet alleen bestemd voor de voortplanting maar ook en vooral voor het plezier: “Dat is altijd mijn uitgangspunt geweest.” Met volle teugen geniet ze van haar American dream.

Weggepiept

In 1971 wordt Xaviera wereldberoemd als ze haar seksuele avonturen aan het papier toevertrouwt. Ze breng het uit onder de veelzeggende titel ‘The Happy Hooker’ dat in no time wereldwijd alle verkooprecords doorbreekt. Opeens kent ieder- een haar. In allerlei Amerikaanse talkshow  maakt ze haar opwachting. Talkshow host Larry King hangt aan haar lippen. Sinds haar optredens op de televisie wordt er openlijker over seks gepraat. Hoewel op de Amerikaanse televisie woorden als suck, lick en dick nog steeds worden weggepiept.

Deportatie

Maar ze heeft ze ook tegenstanders van formaat. De Amerikaanse overheid zet haar het land uit wegens haar werk. “In the USA you can get away with murder, but not with sex.” zegt ze, nog steeds verontwaardigd. Daarna gaat ze jarenlang columns over seksuele problemen in het tijdschrift Penthouse schrijven. Na haar tijd in Amerika vestigt ze zich in Canada. Ook dit land wordt ze als ongewenst vreemdeling uitgezet. “Mijn aanwezigheid zou de veiligheid en het morele welzijn in gevaar brengen. Het was een en al ellende met de overheid in die landen.”

“Sonja Barend en ik deelden dezelfde minnaar”

Het zal tot in de jaren tachtig duren voordat in 1982 het boek in de Nederlandse vertaling op de markt komt. “Ik wilde niet dat mijn moeder erdoor in verlegenheid werd gebracht.” Binnen korte tijd staat het op nummer één: “Het boek liep ook hier als een trein.” Onder de titel De Happy Hooker worden ruim 200.000 exemplaren verkocht in Nederland. Ook is ze te zien in de dan populaire show RUR van Jan Lenferink en die van Sonja Barend. Over haar zegt ze: “Weet je dat wij samen dezelfde minnaar hebben gedeeld? Dat vond ze maar niets en toen dat in haar show ter sprake kwam praatte ze er steeds snel overheen. De term happy hooker gebruikt ze overigens wel steeds.”

Flipperkast

“Weet je dat veel ouders hun kind naar mij hebben genoemd?” Xaviera praat zonder gêne over seksualiteit en het bedrijven van de liefde.  Ze blijkt een flipperkast vol seksanekdotes te zijn: “Ik ben gewoon een size queen.” In Nederland woont ze in Amstelveen en later in Zuid. De cirkel is bijna rond. Ze koopt een kleurrijke villa aan de Stadionweg in Amsterdam-Zuid.

Mrs. fifty fifty

Xaviera begint met haar man Philip een Bed & Breakfast. Xaviera die nooit een probleem heeft gemaakt van haar seksuele voorkeuren wordt knetterverliefd op Dia Huizinga, de pientere Hollandse dichteres en fanatieke zwemcoach van Gay Swim Amsterdam. Het is 1997 en voor Xaviera en Dia is het liefde op het eerste gezicht. “Tot op de dag van vandaag zijn we nog steeds de beste maatjes. Zeven jaar hadden we een relatie.” Dia is tien jaar jonger dan Xaviera en ziet er tamelijk butch uit. In een jurk lopen doet ze nooit. Xaviera:” Ik denk dat ik voor vijftig procent lesbisch ben. Naast mijn man Philip is zij mijn grootste liefde.”

 

“Ik ben haar moeder, zuster en vriendin. Natuurlijk zullen we altijd van elkaar blijven houden.” Over haar biseksualiteit zegt ze: “Ik heb altijd behoefte gehad aan het mannelijke aanhangsel, dus Dia heeft moeten leren leven met de flirts en kortstondige affaires die ik zo nu en dan met mannen heb.” Haar man Philip is ruimdenkend maar wel honderd procent hetero, benadrukt ze.

Symbiotische band

Heeft de symbiotisch band tussen Xaviera’s moeder en haar daarbij een rol van betekenis gespeeld? Xaviera: “Ik ben altijd dol op vrouwen geweest. Denk dat ik onwillekeurig verliefd was op mijn moeder met die prachtige zachte huid en grote borsten.” Haar beeldschone moeder was heel ijdel, vertelt ze. “Na mijn vaders dood kreeg ze een lesbische relatie. Ik heb deze twee vrouwen aan elkaar voorgesteld. Twintig jaar hebben ze een intense verhouding gehad. Hetty was helemaal idolaat van mijn moeder, ze droeg haar op handen en had alles voor haar over. Ze hadden best wel eens mot, maar ze waren onafscheidelijk. Hetty en mijn moeder hielden heel veel van elkaar, maar van mijn moeders kant ging dat op een onderkoelde manier.”

---

Stadsdeel Zuid van de gemeente Amsterdam, de Amsterdamse welzijnsorganisatie SOOZ, werkgroep Grey Pride Zuid en de Gaykrant werken samen om levensverhalen van LHBT-bewoners van het stadsdeel in kaart te brengen. Dat heeft geresulteerd in een bijzonder magazine met de pakkende titel Q.  De tweede editie van het magazine werd op coming-out dag uitgereikt door Maureen Arnhem (Ambtenaar Diversiteitsbeleid van de gemeente Amsterdam) aan directeur Jelle Houtsma (directeur stichting SOOZ). “De veelkleurigheid, de openheid en de vanzelfsprekendheid van de geïnterviewden zijn aanstekelijk en een hart onder de riem voor allen die een coming out willen gaan doormaken” Duidelijk is dat het LHBT-beleid in Amsterdam-Zuid staat als een huis.