Vandaag zou in Amsterdam voor de 25e keer de befaamde Canal Parade hebben plaatsgevonden, maar uitgerekend deze jubileumeditie moest vanwege de coronacrisis worden afgelast. Dit biedt echter ook gelegenheid om na te denken over de toekomst van het evenement en over de steeds terugkerende kritiekpunten, namelijk de grote drukte en het commerciële gehalte van de botenparade.
Tekst en foto’s: Peter Koop
Het eerste grote knelpunt bij de Canal Parade is de enorme drukte. Uiteraard is het mooi dat zoveel mensen op het evenement af komen, wat als een blijk van steun aan de LHBT-gemeenschappen gezien kan worden. Feit is echter ook dat de ruimte in de Amsterdamse binnenstad vrij beperkt is en dat de drukte in voorgaande jaren tot nogal wat overlast leidde, met name door de al dan niet commerciële privéfeestjes op bootjes langs de route van de parade.
Om daar wat tegen te doen besloot de organisator dat men sinds vorig jaar alleen nog met een vooraf gekocht vignet langs de route mag liggen en dat o.a. versterkte muziek verboden is. Een ingrijpende maatregel, die echter wel lijkt te hebben gewerkt want vorig jaar veroorzaakten de particuliere bootjes voor zover bekend nauwelijks overlast meer. Maar nu er minder mensen op bootjes terecht konden leek het op de kades drukker dan ooit tevoren, zodanig dat veel mensen nauwelijks meer een glimp van de boten konden opvangen.
Uit een recente column van Pride-directeur Lucien Spee blijkt dat de gemeente nu ook de drukte aan wal wil aanpakken, namelijk door de hele route van de botenparade af te sluiten zodat bezoekers via 80(!) ingangen gereguleerd kunnen worden toegelaten. Het bestuur van de Pride vindt dat logistiek en financieel onuitvoerbaar en dreigde daarom zelfs met aftreden (vanwege controversiële uitspraken van voorzitter Frits Huffnagel trad het bestuur niet lang daarna inderdaad af).
Spee kwam echter niet met andere suggesties om de bezoekersaantallen beheersbaar te houden. Evenmin vermeldde hij dat onlangs bekend werd dat zes terroristen uit Arnhem in 2018 een aanslag op de Canal Parade hadden willen plegen. Gelukkig had de politie hen steeds in het vizier en is de Pride niet in gevaar geweest, maar het maakt wel begrijpelijk dat de overheid zorgen heeft over de veiligheid van het evenement, met alle maatregelen en kosten van dien.
Commercie tijdens de parade
Het tweede terugkerende kritiekpunt is dat de Canal Parade te commercieel geworden zou zijn, in de zin van dat er teveel boten van grote ondernemingen meedoen en te weinig van LHBT-organisaties. In reactie daarop betoogde de Pride-organisator doorgaans dat de meevarende bedrijven ook bijdragen aan de LHBT-emancipatie. Dat de sponsor- en niet-LHBT-boten feitelijk onontbeerlijk zijn om de begroting van het evenement rond te krijgen kwam daarbij minder goed uit de verf.
Ook hier leek vorig jaar een verbetering zichtbaar, toen online bij de boten van acht grote sponsors expliciet werd aangegeven dat deze uitgingen van de LHBT-netwerken van die bedrijven. In eerdere jaren was dat voor de toeschouwers slechts zelden goed duidelijk. Helaas viel er tijdens de botenparade zelf toch weer weinig van te merken: van de 15 meevarende hoofdsponsors werd alleen op de boten van ING en PostNL het LHBT-netwerk vermeld.
De hoofdsponsors hadden ook nauwelijks iets met het jaarthema “Remember the past, create the future” gedaan: 10 van hen hadden op hun boot een slogan over iets anders. Een telling leert dat sowieso minder dan 10 van de 80 deelnemers iets met het officiële thema had gedaan. Een ruime meerderheid van de boten voerde een eigen tekst of slogan die doorgaans maar weinig onderscheidend of toepasselijk was. 18 boten hadden puur alleen de (merk)naam van de organisatie of het bedrijf en in zeven gevallen was zelfs helemaal niet te zien van wie of wat de boot precies uitging.
Dit laat zien dat de inhoudelijke beoordeling van de kandidaat-deelnemers nog wel voor verbetering vatbaar is. Wat betreft de eis dat de boten iets met het jaarlijkse thema moeten doen is dat niet eens zo erg, want die thema’s waren jarenlang dermate abstract dat het nauwelijks viel uit te beelden: na onder meer “Reflect”, “Listen” en “Share” was “Remember the past, create the future” nog redelijk concreet. Zelfs als het financieel niet mogelijk is om minder bedrijfsboten en meer LHBT-organisaties mee te laten varen, kan alleen al de uiterlijke presentatie dus nog wel nadrukkelijker op LHBT-onderwerpen worden toegesneden.
Toekomst van de parade
De bovengenoemde kritiekpunten hangen nauw met elkaar samen: door de vele bezoekers die op de botenparade af komen zijn er hoge kosten voor de organisatie en kan men niet zonder de commerciële deelnemers. En zoals wel vaker bij zulke situaties zullen dan externe factoren tot een doorbraak moeten leiden. In dit geval is dat de coronacrisis, waardoor dit jaar voor het eerst sinds het begin van de Amsterdamse Pride in 1996 geen Canal Parade plaatsvindt.
Als er volgend jaar een vaccin tegen het coronavirus is zullen de bezoekers ongetwijfeld weer massaal toestromen, maar omdat er geen goede manier lijkt te zijn om deze toeloop te beperken, zal het er op aankomen of het evenement dan nog wel betaalbaar is. De gemeente Amsterdam is mede door de coronacrisis door al z’n reserves heen en geen bedrijf dat inmiddels geen zware verliezen heeft geleden, waardoor ook de sponsorbijdragen in gevaar zullen komen.
Voor de vaak kleinere LHBT-organisaties en homo-ondernemingen zal meedoen aan de botenparade nog moeilijker worden dan het nu al is. Als bijvoorbeeld een homocafé de crisis überhaupt overleeft zal het financieren van een boot niet gauw meer tot de mogelijkheden behoren. Datzelfde geldt overigens ook voor de traditionele straatfeesten rondom de bekende homohorecalocaties.
De Pride-organisator verklaarde weliswaar dat de botenparade van dit jaar, inclusief alle reeds uitverkoren deelnemers, gewoon naar volgend jaar wordt opgeschoven, maar dat lijkt nogal optimistisch. Willen we voorkomen dat de Canal Parade en de straatfeesten ook volgend jaar weer niet doorgaan, dan is het raadzaam om nu alvast over haalbare en betaalbare varianten en alternatieven te gaan nadenken.