Dominee Alexander Noordijk: “Conversietherapie heeft tien jaar van mijn leven gekost”

In kerkelijk Nederland is de in Mijnsheerenland geboren en getogen Alexander Noordijk geen onbekende. Als kind had hij de ambitie predikant te worden. Die droom kwam uit en sinds 2018 gaat hij als dominee voor in een Amsterdamse protestantse kerk. De openlijke homoseksuele voorganger kijkt samen met Gaykrant terug op de conversietherapie* die hij op zijn 23e onderging.

Tekst: Paul Hofman

Uitsluiting

Vorige week presenteerde minister De Jonge (Volksgezondheid, CDA) de uitkomsten van een onderzoek naar homogenezing aan de Tweede Kamer. Aanleiding voor het onderzoek was de zorg over jongeren en kwetsbare LHBT-ers die deze conversietherapie ondergaan.

Op dit moment zijn in Nederland ongeveer vijftien therapeuten op dit terrein actief. Wat is jouw reactie?

“Als eerste ben ik blij dat er een onderzoek heeft plaatsgevonden, want dat werd tijd. Zelf heb ik samen met mijn partner ook onze bijdrage hieraan geleverd. De uitkomsten laten zien wat ik zelf als voorganger van twee geloofsgemeenschappen nog steeds krijg te horen. Met name van jongeren die in orthodox – evangelische geloofsgemeenschappen zitten en veel sociale druk ervaren vanuit hun directe omgeving. Zij worden niet geaccepteerd en hen wordt verteld dat er een weg is voor genezing. Als deze jongeren er niet aan mee willen werken dan leidt dat tot uitsluiting. Deze orthodox-christelijke geloofsgemeenschappen geloven stellig dat een homoseksuele of biseksuele oriëntatie een defect is dat moet genezen worden. Sterker nog, het moet worden uitgedreven. Deze kerken hebben naar hun zeggen een Bijbelgetrouwe visie en bezitten de echte waarheid. Volgens deze geloofsgemeenschappen moet de homoseksueel moet blijven zoeken naar de oorzaak van zijn of haar scheefgroei. En als je niet geneest, dan moet je je seksuele gevoelens onderdrukken Mocht je er als homo uiteindelijk voor kiezen om een relatie aan te gaan met iemand van je eigen geslacht dan wordt je verzocht om de kerk te verlaten, dit gebeurde bij een vriend van mij die lid was van een baptistengemeente.”

“Deze orthodox-christelijke geloofsgemeenschappen geloven dat een homoseksuele of biseksuele oriëntatie een defect is dat moet genezen worden”

Conversietherapie

Je hebt zelf conversietherapie ondergaan toen je jong was. Hoe was dat?

“Ik kan het mij nog goed herinneren als de dag van gisteren. De eerste drie keer vond dat plaats in een evangelische gemeente. Daar werd gezegd dat ik in zonde leefde en dat ik nooit een vol-waardig mens zou kunnen worden als ik mijn homoseksualiteit ten volle zou gaan uitleven. Ze ver-telden mij dat God hen een opdracht had gegeven. Hij kon mij genezen van deze vulgaire seksualiteit. Ik werd met Bijbelteksten om de oren geslagen dat ik echt niet in orde was. Men praatte lang op mij in en ik ben tenslotte overstag gegaan.”

Wat dacht je?

“Als ls God dit echt van mijn verlangt en als ik geaccepteerd wil blijven in de groep dan moet ik het maar toelaten.”Die eerste keer werd ik bij gemeenteleden thuis ontvangen. Er stonden mensen om mij heen die in tongentaal baden om genezing vroegen. Keihard werd op mijn hoofd gedrukt en gegild of de homoseksuele demon mij zou willen verlaten. Toen ik in mijn studentenhuis aankwam was ik de weg helemaal kwijt en wist ik het allemaal niet meer. Een week later constateerde men dat ik nog niet helemaal genezen was. Tja, dat klopte wel ik had nog steeds mijn homoseksuele gevoelens. Ze stonden erop dat ik nog een keer langs moest komen. Dat deed ik en toen begon de nachtmerrie die tien jaar van mijn leven heeft gekost. Nogmaals bidden en in brabbeltaal spreken wat men in de Bijbel de taal van de engelen noemt.”

“Ik was totaal overstuur, ik huilde intens, ik had hoofdpijn. Ik was zo bang geworden dat ik mezelf kwijt was geraakt.”

Weg kwijt

”Ik moest – zo stelden zij – door een maagdenvlies heen breken om op nieuw geboren te worden. Dat bleven ze maar herhalen en herhalen. Toen ze klaar waren ben ik naar buiten gerend naar de trein. Ik was totaal overstuur, ik huilde intens,  ik had hoofdpijn. Ik was zo bang geworden dat ik mezelf kwijt was geraakt.”

“In die tijd studeerde ik theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede. Ik praatte met een paar docenten die mij niet begrepen. Zij hadden maar een enkele boodschap: ‘als homo kon ik geen predikant worden.’ Later werden mij pillen voorgeschreven door een christenpsychiater. Hij zei mij dat de oorzaak van mijn homoseksualiteit een serotonine tekort was. Ik heb die medicatie geweigerd en ben opgestapt. Tien jaar lang liet ik de kerk links liggen. Ik hield wel van Jezus maar niet van al zijn kinderen, dat kon ik niet meer. Die vele jaren zijn van mijn leven ontnomen en in die periode heb ik mijzelf altijd lopen checken of ik op meisjes of op jongens viel.”

Persoonlijk

“Dat een meerderheid in de Tweede Kamer pleit voor een verbod op de conversietherapie juich ik toe. Daar sta ik helemaal achter, want het effect op de mentale gezondheid liegt er niet om. Ik spreek niet alleen uit eigen ervaring of die van mijn partner die jarenlang bij Different (Tot Heil Des Volks) onder behandeling is geweest om van zijn homoseksuele gevoelens te genezen. Maar ook de persoonlijke gesprekken die ik in mijn werk als predikant voer.”

“Voor mij kan de wet met een verbod er niet snel genoeg komen”

“Het wordt tijd dat men ziet dat dit niet oké is. We hebben het wel over mensenrechten. Men zegt weleens dat mensen deze therapie vrijwillig ondergaan, maar het is een belangrijke vraag of dat wel zo is. Je wordt gevormd door de omgeving waarin je opgroeit, of je nu christen of moslim bent, je wilt graag aan de norm van die omgeving voldoen. Je wilt niet uitgesloten worden. Als de keuze is: bidden of uitsluiting, dan kun je je afvragen, waar is dan God nog in het spel?”

Duivelsuitdrijving

“Voor mij kan de wet met een verbod er niet snel genoeg komen. Er moet recht worden gegaan aan mensen die door het ondergaan van deze therapie schade is aangedaan. Denk aan heftigte gebedssessies en duivelsuitdrijving. Naast een wet ben ik ook voorstander van een gedragscode voor homopastoraten om de grenzen met elkaar te vinden waar mensen schade oplopen. Het effect op mijzelf was dat ik jarenlang last had van het controleren of ik wel of niet homoseksueel was. Ik was heel bang geworden dat God mij had veranderd. Ik trok mijzelf steeds meer terug en dacht dat ik er niet mocht zijn. ik was verstoten van de christelijke geloofsgemeenschap waar ik niet meer welkom was. Het resultaat daarvan was dat ik dacht verliefd te zijn geworden op een meisje en dat God van mij verlangde dat ik met haar een relatie zou krijgen en later kinderen. Het duurde een half jaar, maar het werd uiteindelijk niets. Ik kleedde haar liever aan dan uit.”

“Ik kleedde haar liever aan dan uit …”

“Uiteindelijk kwam ik een psychiater tegen die mijn klachten erkende en mij doorverwees naar een collega. Dat was mijn redding. Ik kwam weer helemaal tot mijzelf. Het heeft jaren van mijn leven gekost. Naar buiten toe heb ik de schijn opgehouden. Ik was altijd vrolijk, maar diep van binnen was het hel. Nu lach ik en ben ik een vrolijke gast. Ik ben zelfs voorganger geworden binnen de Protestantse Kerk Amsterdam én van een geloofsgemeenschap Stroom. Jaren later vragen de bewuste docenten van de Christelijke Hogeschool Ede mij om vergeving. Het zorgde voor een stukje heling.

Liefde

“Als voorganger en theoloog geloof ik in inclusiviteit. Dat is de kern van een kerkgemeenschap. Het betekent dat we niemand mogen tegenhouden als zij hun huwelijk willen laten inzegenen door God. Wij zien in de praktijk dat veel LHBT broeders en zusters een relatie willen aangaan. Het gaat om het hoogste gebod wat wij in de Bijbel kunnen lezen: De Liefde. Het huwelijk kan hier een concrete uitingsvorm van zijn, maar dat geldt ook voor een samenlevingscontract. Waar het om gaat dat twee mensen bij elkaar komen, van elkaar houden en samen een geheel vormen.

---

* Conversietherapie (‘homogenezing’) is een psychologische behandeling of spirituele behandeling met als doel de seksuele geaardheid van een persoon te veranderen van homo- of biseksueel naar heteroseksueel.