Met het Edict van Fontainebleau herriep de katholieke koning Lodewijk XIV van Frankrijk op 18 oktober 1685 het uit 1598 daterende Edict van Nantes. Daarmee maakte hij abrupt een einde aan de godsdienstvrijheid voor de Franse protestantse Hugenoten.
Het Edict van Nantes kwam voort uit de nasleep van de Bartholomeusnacht van 23 op 24 augustus 1572. Voor het huwelijk van de katholieke zus van de Franse koning met de protestantse Henri van Navarre op 18 augustus verbleven er die nacht nog zo’n tweeduizend Hugenoten in Parijs. Onder leiding van de radicaal-katholieke hertog van Guise werden deze protestanten die nacht massaal afgeslacht. De nasleep van deze bloedbruiloft heeft in geheel Frankrijk aan zeker 30.000 Hugenoten het leven gekost.
In de eerste maand na de herroeping van het Edict van Nantes in 1685 verloren naar schatting wederom 100.000 Hugenoten het leven en vluchtten 900.000 Hugenoten uit Frankrijk weg.
Ik ken een aantal standbeelden van Lodewijk XIV. In Versailles. In Parijs. In Lyon. En ik kan me niet herinneren ooit televisiebeelden te hebben gezien van hedendaagse Hugenoten die deze standbeelden bekladden of omvertrekken.
Misschien is de achterstelling van een bevolkingsgroep pas voorbij als deze niet langer de behoefte voelt een standbeeld omver te trekken.
Na zo’n 350 jaar is de Franse protestantse minderheid blijkbaar zo volledig geaccepteerd, geëmancipeerd, geïntegreerd en geassimileerd dat zij zich niet langer achtergesteld voelt bij de katholieke meerderheid.
Sterker nog, ik herinner me dat ik jaren geleden met een Nederlandse vriendin met een van oorsprong Frans-protestantse achternaam naar het paleis van Versailles liep alwaar wij samen het standbeeld van Lodewijk XIV hebben bewonderd.
Ondanks dat ik er wellicht genoeg reden toe heb, voel ik heden ten dage geenszins de behoefte een standbeeld van een Nederlandse bisschop of de deur van een kerk (of enig ander geloofsinstituut) met roze verf te bekladden.
Betekent dat dat ik volledig geaccepteerd ben? Volledig geëmancipeerd? Geïntegreerd? Geassimileerd?
Word ik niet gediscrimineerd?
Niet belachelijk gemaakt?
Niet achtergesteld?
Misschien.
Maar misschien ben ik gewoon te laf.
Of standbeelden bekladden en omvertrekken de manier is om je gelijk te halen, is voor velen maar de vraag. De een ziet elk standbeeld als kunstuiting en gruwelt derhalve van elke verminking. De ander ziet een standbeeld enkel als overdreven persoonsverheerlijking en heeft wellicht wat minder moeite met deze vorm van protest.
Wat u er ook van vindt, voor mij is het duidelijk dat beelden van Piet Hein, Leopold II en Churchill bekladden een teken aan de wand is.
Teken dat de zwarte minderheid zich nog niet voldoende geaccepteerd, geëmancipeerd, geïntegreerd en geassimileerd voelt. Teken dat zij zich wél achtergesteld en gediscrimineerd voelt.
Teken dat we niet 350 jaar kunnen wachten totdat het Engelse zwarte kind al spelend zijn armpjes om het beeld van slavenhandelaar Edward Colston kan slaan.
Ik denk terug aan een foto in een van mijn fotoalbums.
De foto die ik maakte van mijn vriendin in Versailles.
Breedlachend naast Lodewijk XIV.
Rick van der Made