Gaby den Held schuift tegenover me aan op het terras van café Springhaver waar hij een graag geziene gast en schrijver is. Het past ook bij de Den Held, liefhebber van schouwspel, een filmtheater in de binnenstad van Utrecht. Als het gaat regenen verplaatsen we ons naar binnen. Tussen de filmposters hangt een schilderij met de afbeelding van een man met een hondje naast hem. Den Held ziet overal een verhaal in. Hij googelt de naam van de schilder, “Giovanni Costetti (1874-1949). Een flamboyante man die het portret maakte en in neo-renaissancestijl schilderde. Hij keerde zich tegen het opkomende fascisme in Italië en vluchtte in de jaren dertig van de vorige eeuw naar Nederland.” Afwachten wat schrijver Den Held met deze informatie gaat doen. Dat kan interessant zijn.
Redactie: Erica van Dooren
Illustratie en foto’s: Cliff van Thillo en Sander & Sandor
Charlie Dark is de derde roman die Den Held heeft gepubliceerd, maar is de eerste die hij schreef. Sterker nog: voordien dacht hij er niet aan een roman te schrijven. Tot een ingrijpende gebeurtenis zijn leven omgooide en hem inspireerde Charlie Dark te schrijven. Het is een erotische en zeer uitgesproken gay roman die Den Held schreef.
Buitenstaander
Angel schrijft aan Charlie, zijn jeugdvriend. Hij haalt herinneringen op over hen samen over hun gedeelde jaren. Angel heeft zich altijd een buitenstaander gevoeld. Traumatische gebeurtenissen in zijn pubertijd versterken dit en hebben hun uitwerking op zijn latere leven.
‘Ik staarde naar de vijandige gezichten van mijn klasgenoten. Die weerzin was wederzijds. Ik vond hen saai en lomp, zij zagen me als een excentriekeling. Ze noemden mij die Fledermaus.’
Een tweede verhaallijn die parallel loopt is het verhaal van de sloot. De moeder van Angel vertelt een sprookje voor het naar bed gaan. Gaandeweg neemt Angel zelf het sprookje over en wordt het een sprookje van hem en Charlie. Ook in het sprookje moeten ze afscheid van elkaar nemen, maar dat afscheid is een stuk mooier dan de werkelijkheid in 1999 wanneer Angel door Charlie van seksuele intimidatie wordt beschuldigd.
Entourage
Angel Floris denkt in Charlie Dark zijn jeugdvriend te herkennen en wordt radeloos verliefd. Maar is die wel degene waarvoor hij hem houdt of zal Angels fantasiewereld ruw in botsing komen met de pijnlijke realiteit? Hij projecteert zijn verlangens op Charlie. Ook al heeft hij een relatie met Nathan, die ook een sinistere kant heeft en als een gifmenger wordt neergezet die wel zin heeft in een moorddiner. Een groot karaktercontrast met Charlie die getrouwd is met Thomas.
De sensuele liefde die Angel voor Charlie heeft mondt uit in obsessie, die zich voltrekt in Amsterdamse kroegen, in straten en in parken. Het wordt Angel teveel; hij vlucht naar Parijs.
‘Ik wil even weg uit Amsterdam. Een afgelegen plek op het platteland is niets voor mij. Maar elke wereldstad heeft verlaten straten.’
Heeft het zin om te vluchten? Vindt hij daar niet weer dezelfde hopeloosheid? Loopt hij uiteindelijk niet op elke plek weer tegen hetzelfde aan? Parijs geeft Angel niet de rust die hij nodig had. Ook daar duikt de engel met de zwarte vleugels op.
Surrealisme
Surrealistische scènes symboliseren de psychische teloorgang van Angel. Hij ziet dingen, krijgt hallucinaties: vlinders die met zoveel zijn dat het klapwieken van hun vleugels oorverdovend is. En wat doet Nathan opeens op het podium bij Grace Jones. Hij beweegt met zijn heupen op het ritme van Pull up the bumper tegen haar welgevormde derrière aan. En daarna eindigt Angel met Grace Jones en Charlie in een bedoeïenentent. Den Held, destijds groot fan van Grace Jones, was net naar haar concert geweest in Paradiso toen hij deze scènes schreef.
“En dan jouw blik! Opengesperde ogen als bij volledige overgave. Op zo’n moment heb je niets meer van een engel. Dan ben je een prooi die in de hoek is gedreven. Een beest dat als ik het vang zijn klauwen in mijn vlees plant. Je speelt een gevaarlijk spel.”
De verliefdheid van Angel slokt hem helemaal op. De erotische scenes in het boek zijn verzengend, op het obsessieve af. Het is geen spel meer voor Angel, het neemt bezit van hem. Hij is er willoos aan over geleverd.
‘Ik wil je in het kanaal duwen, je dan net op tijd tegen me aan drukken en ter plekke die maagdelijke kleren van je lijf scheuren. Je tas openen en al je bezittingen in het water laten zeilen en je tas erachteraan gooien. Zodat je niets meer hebt dan je naakte zelf en mij.’
Cynisme
De schrijver speelt wel vaker met woorden om een werkelijkheid te beschrijven. Zo zijn engelen niet stoffelijk, ze kennen geen verlangens. Zijn neukende engelen dan geen contradictio in terminis? Maar juist deze contrasten trekken de schrijver aan.
‘Nous allons foutre comme des anges!’
Contradicties versterken het verhaal. Ook slaat hij regelmatig een cynische toon aan. Gaby den Held laat het personage Nathan zeggen: ‘Cynici zijn vaak uiterst gevoelige mensen die ooit zijn gekwetst en dan, als een Pavlovreactie, op voorhand hun stekels opzetten. Het is lafheid.’
Werkelijkheid
Veel uit het boek is uit het leven van de schrijver gegrepen, maar niemand die weet wat wel en wat niet. Veel wil Den Held er ook niet over kwijt.
‘Ik ben niet Angel, het boek is wel gebaseerd op iets persoonlijks, maar staat los van mijn eigen identiteit’, zegt de schrijver stellig. Den Held licht een tipje op van wat wel echt gebeurde: ‘Wat Sarena, de transseksuele vriendin van zijn minnaar Nathan, zegt tegen Angel in een Parijs café: ‘Mon Dieu, hij is zo verlegen, hij durft me niet eens aan te kijken. Dat heeft een draqqueen ooit tegen mij gezegd in een gaybar in San Francisco. Ik zat aan de bar en zij zat erachter en ze keek mij heel brutaal aan. Ik kon dat toen gewoon niet hebben. Dat was echt teveel brutaliteit van een vreemde in extravagante uitdossing en zo dicht op me. Maar zij zei natuurlijk niet Mon Dieu, afijn in Charlie Dark zijn we ook in Parijs.’
Bevreemdend en grotesk
Den Held schrijft Charlie Dark met een heel eigen stem. Hij wisselt een ‘alledaagse’ vertelling met een sfeer van de new wavescene van de jaren tachtig af met een onheilspellend sprookje. Je lijkt van werkelijkheid naar onwerkelijkheid te springen en weer terug. De symboliek van surrealisme heeft een expliciete rol: zoals de pratende uil, de poortwachter van de dood en een engel met zwarte vleugels die steeds opduikt.
Kortom
Het is lastig te zeggen tot welk genre Charlie Dark behoort. En doet het er toe? Ik zie een relatieroman, sensueel, magisch realistisch, surrealistisch, coming of age. Juist deze afwisseling samen met het filmische karakter zorgt ervoor dat je in de roman opgaat. Thema’s als seksuele identiteit, suïcide en zelfbeschikking zijn terugkerende thema’s in het werk van de schrijver. ‘Maar ik ben geen moraalridder, ik schrijf over mensen en pleit voor een onafhankelijke geest’.
Gaby den Held heeft vorig jaar een jeugdboek voor kinderen in de leeftijd van 10 tot 12 jaar geschreven met de titel Karin en de opkalefaters. Over een meisje dat graag treinconducteur wil worden. Eentje met een snor die net zo zwart is als haar vlechten. Hij hoopt dat een uitgeverij interesse gaat tonen. Ik heb het manuscript mogen lezen en ben heel enthousiast.
Over Gaby den Held
Zo lang als hij zich kan herinneren schrijft hij verhalen. Hij heeft gedichten geschreven en meegedaan aan een gedichtenplatform, dat indertijd PoetryAlive! heette. Hij schreef culinaire artikelen, restaurantrecensies en reisverhalen (2002-2009). Ook verschenen romans van Gaby den Held: Maan (2015), Reünie (2017) en Alex Stanovsky (2021).
*
Charlie Dark is te koop bij Uitgeverij IJzer
*
Erica van Dooren zet haar liefde voor het geschreven woord om in recensies voor Gaykrant. Ze woont in de Flevopolder en dompelt zich al lezende graag onder in fusionmuziek. Daarnaast schrijft en publiceert ze verhalen en werkt ze aan haar debuutroman.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
