Soms zie je van die voorstellingen waar, op technisch vlak, wel het een en ander op af te dingen valt, maar die vanwege het onderwerp toch behoorlijk blijven hangen. Zeer onlangs zag ik twee producties, allebei gericht op middelbare scholieren. In beide producties werden hete hangijzers behandeld. Ook al verschilden de voorstellingen inhoudelijk en qua aanpak nogal van elkaar, ze vonden elkaar in de urgentie van hun onderwerp: discriminatie, misbruik, depressie en suïcide.
Bij voorstellingen als ’t Is stil aan de overkant en Laat het licht aan kan met recht van noodzaak en urgentie gesproken worden. Gemaakt door twee jonge productiekernen die zich richten op schoolgaande jeugd én op docenten (plus andere opvoeders). Het bijzondere is dat beide producties zijn voortgesproten uit eigen ervaringen. Ervaringsdeskundigen als theatermakers. Het zijn allebei voorstellingen die niet alleen interessant zijn voor de doelgroep maar die dat vanwege hun relevantie ook zijn voor een breder publiek. Al was het maar om te leren dat je niet gedefinieerd wordt door opgelopen trauma’s én dat erover praten helpt.
Wat beide producties aan dramaturgische opbouw laakten wonnen ze aan relevantie, bewustwording en impact. Daarnaast is beider aanpak voor het nabespreken, hoewel ook hier flink verschillend, echt indrukwekkend te noemen. Nodig ook, want cijfers over depressie en suïcidale gedachten onder jongeren liegen er niet om. Laat staan over het aantal suïcides. Zoveel maakten op hun beider première zowel de spelers voor aanvang van ’t Is stil aan de overkant, als de gastsprekers voorafgaand aan Laat het licht aan wel duidelijk. Ik schrok er in ieder geval van.
In allebei de voorstellingen wordt, met knipogen naar de musicalervaring van alle spelers, gebruik gemaakt van speciaal voor de voorstelling geschreven songs en muziek. Ook hier, geheel verschillend van aard. Het boeiende ervan is wel dat het allebei in toonzetting op eigen wijze bijdroeg, en sfeer toevoegde, aan wat de voorstelling wil uitdragen. En vooruit, een complimentje: Jarno Korf beschikt over een prachtig warmdonkere stem.
In Laat het licht aan verhaalt Jarno Korf (die zichzelf speelt) hoe hij na het naar buiten brengen van misbruik zijn vertrouwen verloor in hulpverlening en hoe zijn traumatische ervaringen daarna, mede hierdoor, uitmondden in een depressie. Depressieve gedachten die zich ontwikkelden tot suïcidale gevoelens. Het verhaal van zijn moeder (Hanneke Engels), die goedbedoelend inzette op oplossingsgerichtheid, laat zien hoe de belangrijkste vraag vaak vergeten wordt: hoe gaat het nu werkelijk met je? In ’t Is stil aan de overkant zien we hoe twee gezworen boezemvrienden (gespeeld door Jeroen Dekkers en Sem Klarenbeek) als tandem trainen en ernaar toewerken om gezamenlijk als profvoetballer door te breken.
Als een van de twee dan ge-out wordt, met een verwijzing naar het beschadigende effect van juice-kanalen, veroorzaakt dat scheuren in de hechte vriendschap. Belangen gaan door elkaar lopen en maatschappelijke druk vergroot de kloof tussen deze twee besties. Spanningen lopen op, een depressie ontwikkelt zich, met sociale isolatie tot gevolg. Het eind laat zich raden.
Wat me midscheeps raakte bij beide voorstellingen was de oprechtheid waarmee de spelers het, of hun, verhaal vertelden. Ook al kan van beide voorstellingen gezegd worden dat de regie er een was van dik hout zaagt men planken, de kwetsbare opstelling van de makers trof doel. Door alle beschermende wallen in de voorstelling te laten vallen kon het publiek in de binnenwereld van de personages, en van de spelers kijken. Zonder pijn te tónen werd die voel- en zichtbaar. En om dan als toeschouwer, geraakt, daarna te kunnen praten over wát je raakte en eventueel je eigen ervaringen te kunnen delen heeft, zo zag en ervoer ik, een grote meerwaarde. Dat alleen al verdient een aanbeveling.
Zoals gezegd; beide producties worden door lesbrieven begeleid en bieden ook nagesprekken en workshops aan.
Bij ’t Is stil aan de overkant van STOOK Producties gaan de spelers tijdens én na de voorstelling actief met het publiek in gesprek. De manier waarop ze dat doen is, eerlijk gezegd, een briljante vondst.
Bij Laat het licht aan van Throughout Productions worden er, in samenwerking met 113 Suïcidepreventie, naast lesbrieven en videomateriaal, ook workshops aan docenten aangeboden. Dit om in het kader van preventie signalen van depressieve en suïcidale gedachten te leren herkennen en dat te kunnen aankaarten. En om, zo nodig, ook te kunnen doorverwijzen.
Omdat onder LHBTI+jeugd de zorgwekkende percentagecijfers nog hoger liggen dan het landelijk gemiddelde, verdienen deze twee producties het om extra onder de aandacht gebracht te worden. Want alle beetjes helpen.
Beide producties zijn op aanvraag beschikbaar voor het schoolcircuit.
Klik hier voor ’t Is stil aan de overkant.
Klik hier voor Laat het licht aan.
*
Jules Opstap werd ergens in de vorige eeuw, vanwege een fikse etnische DNA mix en met zijn Antilliaanse achtergrond, door zijn zus bestempeld tot ‘koninkrijkskind’. Het kwartje viel, en dat beviel wel. Jules schrijft als profi graag voor en over theater, en in zijn gedachten woont hij half in Londen.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
