Dick Swidde: Boze Buurman Boordevol

In de allereerste serie van ‘Ja Zuster, Nee zuster’ die zich van 1966 tot 1968 afspeelde, werd de rol van ‘Boze Buurman Boordevol’ gespeeld door Dick Swidde (1906 – 1988).

Annie M.G. Schmidt had deze rol van zure ouwe buurman (lees: ‘nicht’) speciaal geschreven voor Swidde, die het personage voorbeeldig gestalte gaf.

Het was in die jaren nogal gedurfd om, in een kinderserie, een ‘homosexueele’ man de revue te laten passeren en dan ook nog samen met Albert Mol het lied De Jongens van de reisvereniging te laten zingen, met al hun beweginkjes en nichterige felheid als attitude.

In het dagelijkse leven was Dick ook een vileine nicht, die met zijn nichterige grapjes en zijn scherpe tong sommige collega’s het leven zuur maakte. Leen Jongewaard – die nu eenmaal klein van stuk was en die niet op goede voet met Dick stond –  liet tijdens een repetitie zijn nieuw gekochte kleren zien.  Dick riep quasinonchalant: ’Ach, wat leuk die poppenkleertjes.’

Dick werkte vanaf 1933 aan het toneel, gaf voordrachten en speelde in blijspelen en serieuze stukken. De laatste 20 jaren van zijn carrière was hij verbonden aan het gezelschap ‘De Nederlandse Comedie’. Dick was gek op het zingen van Duitse liedjes, vooral die van Friedrich Holländer, waarmee hij de lachers op zijn hand kreeg.

De rol waar Dick in zijn carrière in uitblonk was toch wel de Boze Man (In Ja Zuster, Nee Zuster, in Het hof van Holland als de vervelende Buurman Gaasterland, in het hoorspel Piet Ponskaart als de Boze chef Mastenbroek en in de tv serie Klatergoud als listige soepfabrikant Vogelaar.

Vele jaren heeft Dick voor zijn bedlegerige moeder gezorgd, maar vaak moest hij ‘s avonds nog het toneel op.

‘Moedertje, je krijgt thee!’ zei hij dan tegen zijn moeder, voordat hij wegging.
‘Ik hoeft geen thee,’ was het steevaste antwoord van moeder.
‘Je krijgt thee!’ antwoordde Dick, en zette drie glazen thee op haar nachtkastje waarna hij naar het theater vertrok om haar na terugkomst te voorzien van een warme maaltijd.

Na zijn carrière leefde Dick erg teruggetrokken in zijn kleine, knusse huisje in het Nieuwe Suikerhofje aan de Prinsengracht. Hij vulde zijn tijd met lezen, wat wandelen en roken. Veel roken, want, zo meende Dick: ‘Dat is goed voor het hoestje.’

In ons Theaterarchief is veel te vinden van Dick: programma’s, foto’s, brieven, geluidsbanden met zijn liedjes erop, rollen die hij uitschreef in schoolschriftjes en teksten die hij zelf schreef. Het blijft allemaal bewaard alscultureel erfgoed.  Het Nieuwe Suikerhofje bestaat niet meer, althans niet meer in de staat van de tijd dat Dick hier woonde, maar zijn huissleutel is bewaard gebleven.

*

Mari Kant (1962) is in 1977 na een bezoek aan de musical Foxtrot begonnen met het verzamelen van alles wat met Nederlands theater te maken heeft. Een verzameling die – met name door het enthousiasme van theatermensen zelf – uit de hand liep en uiteindelijk ‘Het Theaterarchief’ is geworden. In 2002 is van de verzameling een stichting gemaakt, vanwaaruit tentoonstellingen en lezingen gegeven worden en bijdragen geleverd worden aan media en onderzoek. 

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!