Lekker met de Lesbi’s

Het is vandaag Lesbian Visibility Day en als je mij persoonlijk kent, weet je dat ik in mijn leven word omringd door lesbiennes. Als er ergens iets lesbisch te doen is, is de kans groot dat ik daar ook ben. Zo ook toen de Lesbische Liga Podcast in het leven werd geroepen. In deze wekelijkse podcast nemen Annefleur Schipper (28) en Vera Siemons (26) je mee door lesbische medialand. Lesbische vrouwen, biseksuele vrouwen en queer vrouwen die op welke manier dan ook op vrouwen vallen: iedereen is welkom. Ik sprak met de makers over hun podcast, hun lesbische leven, deze dag van zichtbaarheid en woorden als lesbi en lesbisch.

Tekst: Matthijs van Els

Waarom deze podcast?

Vera: “The L Word is nu terug met Generation Q en ik merkte dat ik daar heel blij van werd. Iedereen moet weten dat er een nieuw seizoen is. Ik wil al deze mensen naar één plek brengen. Dat klinkt als een nobel streven, maar het is meer qua gezelligheid. Het is ook erg leuk om terug te kijken en te reflecteren op onszelf toen en de blijdschap nu het weer terug is. De perfecte start voor deze podcast.”

Annefleur: “Er is op dit moment gewoon niet zo heel veel representatie in de media van vrouwen die op vrouwen vallen. Alles wat er is, ook al is het slecht of maar een beetje, daar klampen we ons als gemeenschap aan vast en dat wonen we uit.”

“Wat ik heel jammer vind, is dat het lesbisch zijn altijd een issue is”

Hoe denken jullie over de huidige representatie?

Vera: “Wat ik heel jammer vind, is dat het lesbisch zijn altijd een issue is. Het kan niet, het mag niet of het is een verboden uitstapje. Ik zou wel meer willen zien in films dat de hoofdzaak gewoon is wat er tussen twee vrouwen speelt en dat het lesbisch zijn een gegeven is, niet het probleem. Om een heel slecht voorbeeld te noemen, de film Verliefd op Ibiza. Daar wordt lesbi als scheldwoord gebruikt en het is fucking raar dat we dit normaal vinden en dat dit zo in een zin wordt genoemd.”
Annefleur: “Het is grappig bedoeld, maar heel vaak wordt het woord lesbi, ook door homo’s overigens, met een negatieve connotatie gebruikt. Ook in series als Will & Grace, wat wel toonaangevend is voor homo’s, worden bepaalde zinnen gebruikt. Lesbi’s zijn lomp, willen alleen maar samenwonen en willen meubels bouwen. Er zijn ongetwijfeld vrouwen die dat willen, maar je kunt niet een hele groep definiëren door drie negatieve steekwoorden. Daar kunnen nog flinke stappen in worden gezet. Wat nog het meest gebeurt, is het inzetten van queer verhaallijnen als queerbaiting (marketingtruc, red.).”

In jullie podcast grappen jullie ook over het woord lesbi.

Annefleur: “Het is wel anders als we er binnen de community grappen over maken vind ik. Ik vind ook wel dat je moet kunnen blijven lachen en dat je grapjes moet kunnen maken. Maar het kwaad zit erin wanneer gedaan wordt alsof er één levenspatroon is wat vaak ook saai, lomp en lelijk wordt afgeschilderd. En dat gebeurt wel nog.”

Vera: “We maken die grapjes ook naar elkaar toe, maar ik denk juist omdat we er gewoon heel veel mee geconfronteerd zijn. Ook als je kijkt binnen de community, er hangt een soort nare vibe om het woord ‘lesbisch’ heen waardoor kids die zichzelf wel zo identificeren, toch liever voor de term ‘queer’ gaan omdat dat minder vies of streng klinkt. Dit is dus ook iets wat we er expliciet in de podcast terug in willen gooien, het woord lesbisch of lesbi.”

“Er hangt een nare vibe om het woord ‘lesbisch’ heen waardoor kids liever voor de term ‘queer’ gaan”

Jullie wonen in Amsterdam. Hoe ervaren jullie het lesbische nachtleven?

Vera: “Er is bar weinig. Goede naam voor een kroeg overigens. En de plekken gaan ook weer snel failliet. Je had bijvoorbeeld Café Bordó, maar dat blijft toch niet lang overeind en dat is wel jammer. Ik vind bijvoorbeeld De Trut op zondag echt heel leuk en sinds vorig jaar is er ook Bar Buka bijgekomen voor vrouwen. Dat zijn wel echt hele toffe plekken waar ik graag heenga.”

Annefleur: “Ik weet ook niet hoe het komt dat de plekken snel weer verdwijnen. Er wordt altijd gezegd dat lesbiennes niet uitgaan, maar als je kijkt naar de feesten die dan worden georganiseerd, die zijn ramvol. Die zijn altijd uitverkocht en TicketSwap ontploft. Dus het is echt no way het geval dat vrouwen niet uit willen gaan. Het ligt aan de plekken die niet zijn ingericht op vrouwen. Als je een plek opent, zorg er dan voor dat je vrouwen als clientèle in gedachte houdt en creëer daar een veilige omgeving voor. Ik weet van heel veel lesbische vrouwen dat ze niet graag uitgaan, omdat ze dan worden lastiggevallen. Je moet niet doen wat je altijd hebt gedaan en dan zeggen: zie je wel, vrouwen willen niet uit.”

Is een dag als Lesbian Visibility Day nodig?

Vera: “Ik vind zo’n dag heel mooi, omdat het weer even de aandacht pakt. Ik denk dat deze dag goed is voor de positieve vibe rondom het woord, maar ook voor de zichtbaarheid van rolmodellen. Ik denk dat er veel meiden in de kast zitten waarvoor deze dag superfijn is. Dat ze zien hoe je er ook uit kan zien of hoe je je ook kan kleden. Die herkenbaarheid heb ik vroeger wel gemist. Met alle respect, het enige wat ik zag over niet-hetero zijn, was halfnaakte dansende mensen op een boot tijdens Pride bij het NOS Journaal. Voor een meid uit Zundert zoals ik was dat echt een ver-van-mijn-bed-show.”

“Ik denk dat deze dag goed is voor de positieve vibe rondom het woord, maar ook voor de zichtbaarheid van rolmodellen”

Annefleur: “Ik denk dat het fijn is om heel vaak het woord lesbie, lesbisch, lesbienne, whatever terug te claimen en daar trots op te zijn. En open en theatraal over te zijn op een manier die mannen tot nu toe misschien beter hebben gedaan over homo zijn. Vrouwen zijn over het algemeen wat terughoudend en daar moeten we vanaf. We moeten onbeschaamd zijn wie we zijn en het juist met trots extra verkondigen dat je haast denkt ‘Jezus, komen ze weer met die Lesbische Liga..’. Dat is de enige manier waarop we hopelijk die term uit de negatieve spiraal kunnen slepen. En dat het veel meer is dan wat we nu denken dat het is en dat er heel veel kleuren en smaken zijn binnen de term lesbienne. Amen.”

Vera: “Amen!”

Het ervaren jullie Amsterdam Pride?

Vera: “Ik ben heel blij dat de Pride er is, maar wat me wel tegen de borst stuit, is toen ik vorig jaar als een van de weinige lesbiennes op een boot stond en mij door overwegend hetero’s werd verteld hoe leuk dit wel niet is. ‘Dit is zó leuk! Is dit je eerste keer Pride? Nou, moet je opletten, want zo meteen kom je onder die brug door en dan gaat iedereen voor je juichen en dan is het net alsof je de WK-finale hebt gewonnen.’ Ik wil echt niemand buiten sluiten, maar ik voelde me wel eenzaam op die boot. Ik weet nog goed toen ik langs Annefleur en andere lesbische vriendinnen voer die langs de kant stonden, dat ik op dat moment alleen maar wilde dat we met z’n allen op die boot zouden staan zodat we trots en blij onszelf konden laten zien aan de wereld. Ik ben op straat super vaak nageroepen of uitgescholden en tijdens Pride zijn de rollen even omgedraaid. Dat gevoel is voor mij echt Pride. Dat heb ik deels ervaren vorig jaar, maar nog niet goed genoeg. Misschien stond ik op de verkeerde boot, maar ik hoop juist dat daar meer naar gekeken wordt door organisaties die een boot initiëren.”

Annefleur: “Ik denk wel dat het niet ten koste moet gaan van de queers, maar van de hetero’s die op een boot staan, eerlijk gezegd. Natuurlijk, Pride is solidair, maar je kunt ook solidair zijn vanuit je raam en niet op een boot. Bij de huldiging van Ajax ga je ook niet de supporters het veld oproepen. Dan roep je het team van Ajax het veld op.”
Vera: “Precies dit!”

Pride is solidair. Zijn we dat als community onderling ook?

Vera: “Ik vind van wel. Ik ben al een hele tijd uit de kast, maar ik ben er vooral de laatste jaren achter gekomen wat het belang is van een community en dat ik me daar echt een onderdeel van voel. In hoeverre ik het in Nederland ervaar ben ik daar heel positief over.”

Annefleur: “Ik vind dat ook, over het algemeen. Ik denk dat het heel fijn is dat we op een punt komen waarbij we kunnen kijken naar de details. Oké, we zijn als community met elkaar, maar waar gaat het nog mis binnen de community? Het gaat zowel mis bij de hokjes die we onszelf opleggen als bij de heteronormativiteit die we linken aan onze relaties, zoals het denken in ‘mannetje en vrouwtje’. Dat is echt bullshit. We komen op een interessant punt waarop we gaan herdefiniëren wat queer culture is en wat dat voor vrouwen betekent. Dat we meer mogen afwijken en anders denken over welke rol een lesbische vrouw zou moeten vervullen.”

“Ik kwam uit de kast als biseksueel, maar dat werd niet bepaald geaccepteerd”

Hebben jullie zelf wel eens narigheid meegemaakt vanuit de community?

Annefleur: “Ik kwam uit de kast als biseksueel, maar dat werd niet bepaald geaccepteerd. Ook niet door de mensen in mijn vriendengroep. ‘Wat een onzin, je bent lesbisch. Dit kan niet, dit is bullshit’. Daar schrok ik van, want dit hoort juist de groep te zijn die me ziet, erkent en accepteert, maar dat was bepaald niet het geval.”

Vera: “Ik heb nooit zoiets meegemaakt. Alleen online heb ik dit vroeger een beetje ervaren, op het Expreszo Forum. Toen had ik wel het gevoel dat er een online club was waar je jezelf eerst moest bewijzen.”

Annefleur: “Ik heb ooit meegemaakt bij De Trut dat er tegen mij werd gezegd dat ik er niet mocht zijn, omdat ik niet lesbisch zou zijn. Ik had lippenstift op geloof ik. Dit is wel acht jaar geleden hoor, maar ik vond dat toen zo debiel. In welke hokjes denken we zelf nog en welke heteronormatieve bullshit zit er in ons brein waardoor we onszelf en mensen van onze eigen club aanvallen? Ik moet wel zeggen, tegenwoordig is het beter hoor. Als ik nu die jonge meisjes zie op TikTok in alle soorten en maten, dan is dat wel een bevrijding. Dus het gaat de goede kant op. Wij zijn niet alleen maar negatieve meiden die in het verleden leven hoor, haha.”

De toekomst dan. Wat gaat de Lesbische Liga ons nog brengen?

Annefleur: “We beginnen nu met The L Word, maar het idee is om meer te gaan doen. Vooralsnog maken we negen afleveringen. Als het kan en als we het kunnen betalen, willen we ook anderen dingen bespreken. Series als ANNE+ en Killing Eve worden vaak genoemd. We zouden het heel leuk vinden om alles waar de representatie van vrouwen die op vrouwen vallen in voorkomt te blijven bespreken.”

Vera: “En wie weet komt er ooit een Lesbische Liga Ledendag! We krijgen serieus reacties van mensen die hier om vragen. De Lebische Liga voelt ook als een platform, als een praatclubje. Ik zou het heel leuk vinden als onze podcast verder groeit dan alleen maar mensen die dit los van elkaar luisteren. We staan nog aan het begin van misschien wel iets heel moois. Ik vind het leukste als we mensen bereiken die geen idee hoe dat allemaal werkt, op vrouwen vallen. Iemand zoals ik vroeger. Iemand uit Brabant die zich nog nergens in herkent omdat iedereen om haar heen hetero is.”

Willen jullie nog iets kwijt?

Vera: “Ik hoop dat iedereen vandaag ergens iets leest of hoort over deze dag. Dat zou al mooi zijn. En ga onze podcast luisteren! Abonneer gewoon. Mensen moeten even abonneren.”

Annefleur: “Nogmaals: we moeten het woord lesbi terug claimen. Make Lesbi Great Again!”

Annefleur is redacteur en maakte o.a. ‘Ladies Night’ (Net5) en ‘M’ (KRO-NCRV). Vera is dj bij 3FM en heeft elke zaterdag en zondag haar eigen show ‘Vera On Track’.

Dit artikel verscheen eerder op MatthijsvanEls.com