Samen met Ernst Verhoeven en Peter Kramer was hij een van de ‘founding fathers’ van de Amsterdamse Pride. Dat het na een voorzichtige start ruim 22 jaar geleden het grootste evenement van Nederland is geworden, vervult hem met trots. Maar ook met verbazing want eigenlijk had hij gedacht dat de mensen er na drie jaar wel op uitgekeken zouden zijn. Het liep echter totaal anders. In het vierde deel van onze serie Pride Revisited spreekt De Gaykrant met oud-ambassadeur uit 2014 Siep de Haan. “Het is een onmogelijke opgave ooit volledige gelijkwaardigheid te bereiken. Maar je moet er voor blijven strijden.”
Tekst: Paul Hofman
Aan de vooravond van zijn huwelijksreis neemt Siep de Haan uitgebreid de tijd voor ons. We spreken met hem over zijn leven en zijn betrokkenheid bij en werk voor de LHBT-community. Het is een verhaal dat tot de verbeelding spreekt.
In het dagelijks leven staat Siep als wiskundedocent voor de klas. Met plezier, vol overtuiging en op zijn eigen wijze brengt hij zijn leerlingen de kunst van worteltrekken en vermenigvuldigen bij. “Ik zie vanuit de praktijk dat jongeren meer open staan tegenover homoseksualiteit dan ouderen. Dat komt denk ik omdat zij nog niet in vaste patronen denken. Ze weten op school dat ik homo ben maar maken er geen enkel probleem van.”
“Jongeren staan meer tegenover homoseksualiteit dan ouderen. Zij denken nog niet in vaste patronen”.
Zelf raakte Siep al in een vroeg stadium bij de strijd tegen discriminatie van homoseksuelen. Zo stond hij met vrienden te protesteren tegen het bezoek van de toenmalige Paus aan Nederland in 1985. Want deze man, de later zeer populaire Paus Johannes Paulus II, was fel tegen abortus en homoseksualiteit. Met de huidige situatie waarin veel allochtone jongeren zich bevinden ziet hij parallellen met het verleden. “Zij zitten in dezelfde situatie waarin wij ons toen bevonden.”
Nadat Siep uit de kast was gekomen kwam hij al snel op voor de belangen van homo’s. Hij werd een bekend voorvechter die bepaald niet op zijn mondje was gevallen. In 2014 kreeg hij zelfs de belangrijke Andreas-penning van Amsterdam wegens zijn grote verdiensten voor de stad op homo-gebied. Wat velen misschien niet weten is dat hij drie jaar manager was van de bekende drag queen Nickie Nicole.
Bij het tweejaarlijkse rapport van het Social en Cultureel Planbureau dat onlangs verscheen zet hij grote vraagtekens. “Ik zie dat er op het platteland meer acceptatie is dan in de steden. Als je kijkt naar het aantal anti homo incidenten dan merk ik op dat deze bijna altijd in de grote stad plaatsvinden.” Hij kan zich vinden in de kritiek op het rapport die advocaat Sidney Smeets uitte op de site van De Gaykrant. Die zei namelijk dat de resultaten van dit onderzoek alleen in relatieve zin positief zijn en dat Nederland niet voor niets uit de top 10 van de Rainbow Index is gevallen.
Over de vraag wie zijn grootste held is, hoeft hij niet lang na te denken. “Dat is natuurlijk Peter, de man met wie net ben getrouwd.” Om er direct aan toe te voegen: “En natuurlijk de overleden burgemeester Van der Laan. Hij was een groot fan van de Gaypride en durfde tegen de tijdgeest in te gaan. Ik denk dat hij zich in ons herkende. Net als bij ons stond strijdbaarheid voor hem voorop. Wat een ‘ausdauer’ had die man. Ook al kreeg hij ladingen kritiek, hij durfde wel ergens voor te staan waar hij in geloofde. Van der Laan was niet zoals veel andere bestuurders. Met meel in de mond sprak hij nooit. Zijn gedrevenheid en directheid zal ik niet snel vergeten.” Hij benadrukt dat voor Van der Laan de Gaypride een kernwaarde voor de stad vertegenwoordigde.
“Voor burgemeester Van der Laan vertegenwoordigde de Pride een keerwaarde voor Amsterdam”
Van de nieuwe burgemeester, voor het eerst een vrouw, heeft hij hoge verwachtingen. Hij verwijst met respect naar haar aanvaardingstoespraak in het Amsterdamse stadhuis. Zo gaat zij zich inzetten voor Amsterdammers die te maken hebben met discriminatie, intolerantie en agressie omdat ze ‘anders zijn’. Daarbij noemde Halsema de mishandeling van een drag queen onlangs als voorbeeld. “Maar zij had wel een valse start omdat in het huidige college alleen de linkse partijen- winnaars en verliezers- zijn samengebundeld terwijl de liberalen ten onrechte ontbreken. ”
Wat zijn plannen zijn voor de komende Pride? “Ik zit in de kunst en cultuurcommissie. Dit jaar staat daarbij de dans centraal. Zo willen we mensen met elkaar verbinden. Ook zal ik meelopen met de Pride Walk. Want er zijn nog altijd meer dan zeventig landen in de wereld waar homoseksualiteit verboden is. Tijdens de Canal Parade ben ik host op de VIP-tribune en zal de mensen vermaken. Een grote maar leuke klus.” Bewondering heeft hij vooral voor de huidige organisatie van de Gaypride. “Het is een gigantische verantwoordelijkheid. Je moet overal op letten. Tot op het kleinste detail.” Over zijn jaren dat hij het samen met Verhoeven en Kramer organiseerde zegt hij eerlijk: “Ik had altijd die angst dat iemand met zijn hoofd tijdens de Canal Parade zijn hoofd zou stoten als de boten onder de bruggen doorvoeren en hij of zij dan bewusteloos in het water zou belanden.”
“Voorvechters moeten elkaar vinden en steunen.”
Met plezier kijkt hij terug op zijn ambassadeurschap in 2014. “Het waren tien prachtige dagen waarbij ik op diverse bijeenkomsten iets mocht zeggen wat ik van belang vond.” Voor activist in hart en nieren Siep een uitgelezen kans. “En het was heerlijk om door de organisatie te worden vertroeteld.” Hij straalt als hij vertelt dat de Gaypride het meest spraakmakende evenement van het land is geworden. “Feesten en inhoudelijke zaken wisselen elkaar af. Bovendien is het een mediageniek gebeuren. Alle media zijn altijd aanwezig. Een sterk merk dat niet sleets is geworden.
Zijn boodschap? “Geniet, onderhoudt de emancipatie en wees strijdvaardig.” En: “Voorvechters moeten elkaar vinden en steunen.” Met hart en ziel blijft Siep zich in voor de gay wereld: toen, nu en in de toekomst. Want hoe je het ook wendt of keert, de emancipatiestrijd is nog lang niet gestreden.