Rouw, het tweelingzusje van Pride

Tijdens de Pride Walk in Amsterdam vorige maand, deed zich een tafereel voor dat in mijn hoofd bleef zitten. Het was mijn vriendin die me attendeerde op een groepje Pride-gangers dat steeds verder naar voren drong en op een steeds meer opdringerige manier onze “L World”-groep van proud lesbische vrouwen wegdrukte. 

Op één of andere manier hadden ze een andere vibe over zich, vond ze. En dat klopte. Het bleek een groepje uitgelaten vrienden te zijn – hetero’s hoogstwaarschijnlijk – met een goedgevulde bierkar. Zin in een feestje – zoals ze zelf riepen – en waarschijnlijk volgend jaar februari met dezelfde bierkar terug te vinden in een carnavalsoptocht ergens in Brabant. Een gevalletje ‘Yolo, wáár is dat feestje?’

Wie ben ik om te vinden dat iemand niet thuis hoort in een Pride Walk? Elke oprechte uiting van alliance is welkom, maar deze oppervlakkige joligheid voelde misplaatst.

Deze week, toen ik een post las in onze online supportgroep voor vrouwen die op latere leeftijd uit de kast zijn gekomen, wist ik waarom. In onze groep is, naast schuld, rouw een steeds terugkerend thema. Gevoelens van rouw zorgen bij veel van onze vrouwen voor verwarring en tegenstrijdige gedachten. Ze spelen vaak onverwacht op, zowel tijdens als na de coming-out.

Als je net uit de kast komt, heb je te dealen met het uit elkaar vallen van je gezin, het verliezen van een relatie, verbreken van familiestructuren, verliezen van vrienden, van zekerheden, vanzelfsprekendheden en soms het verliezen van werk, wanneer je in een depressie belandt. Vooral als je al een tijdje uit de kast bent, komt een gevoel van rouw vaak onverwacht, want hoe kun je nu verdrietig zijn terwijl je eindelijk jezelf kunt zijn? Je bent toch waar je zijn wilt?

Echter de realisatie dat je een heel verleden hebt gemist (als je eerder jezelf zou hebben gevonden) en dat je die jaren niet meer kunt inhalen, komt binnen. Het duurt een poos voordat je beseft dat terugkijken je uiteindelijk niet verder brengt. Maar toch, de ogenschijnlijke tegenstrijdigheid van rouwen om het verlies van een leven dat je niet gelukkig maakte, en tegelijkertijd het verlies van een verleden dat er nooit is geweest, is complex om mee te dealen en typisch voor een late coming-out. Dankbaarheid voor je teruggevonden zelf en voor hetgeen je ‘vorige leven’ je wel gebracht heeft neemt dat niet weg.

Terug naar onze jolige Pride-gangers. De post over rouw deed me nog maar weer eens beseffen dat elke uiting van Pride geworteld is in pijn, twijfel, zelfontkenning, afwijzing, verlies, en soms zelfs ervaringen van geweld.

Pride is geen carnaval voor de LHBT+gemeenschap. Pride is een uiting van trots, vreugde en opluchting; dat we er zijn in weerwil van – en ondanks alles. Zolang uit de kast komen nodig, en dus een struggle is, zolang vlaggen branden, zolang in dit land ‘genezingstherapieën’ gedoogd worden, zolang… zolang… zou ik tegen alle fun seekers met bierkarren willen zeggen: ‘Niet in onze Pride.’

*