Het plezier van kleur: Expositie Flourish in Museum Van Loon

Dread locks, bruine ogen en een fel blauw t shirt. Een zwarte jongeman kijkt je aan, midden in een antiek interieur. Dit schilderij lijkt een koekoeksei tussen de portretten van chique regenten. En ook weer niet… De expositie Flourish combineert de historische interieurs van het Amsterdamse Museum Van Loon  met de werken van de queer-artist Kehinde Wiley.

Tekst: Remco van Dam
Foto: Humberto Contreras & Thijs Wolzak, via Museum Van Loon

Flourish is een omstreden expositie en dat niet eens vanwege de inhoud. Wiley wordt namelijk sinds vorig jaar door vier mannen en een vrouw beschuldigd van seksueel overschrijdend gedrag. In de hedendaagse cancel cultuur betekent dat het einde van iemands carrière, ook al  zouden deze claims vals zijn. Verschillende musea in de VS hebben projecten met Wiley on hold staan. Museum Van Loon is evengoed zo dapper om deze expositie door te zetten.

Koningen

Al een jaar of 20 maakt Kehinde Wiley voornamelijk realistische, larger-than-life portretten van mannen met een donkere huidskleur. De werken van de Nigeriaans-Amerikaanse kunstenaar staan in de traditie van koningsportretten en heiligenbeelden. Denk bijvoorbeeld aan gebrandschilderde kerkramen, maar dan met een zwarte jongeman in jeans inclusief aureool.  Andere werken verwijzen weer naar middeleeuwse tapijten, daar worden geportretteerden omgeven door vrolijk gekleurde bloemen.

Ondanks deze historische verwijzingen zijn de schilderijen heel eenentwintigste-eeuws. Ze doen denken aan het werk van Afrikaanse modefotografen: frontaal en in verzadigde kleuren. De hedendaagse sfeer zit ook in de kleding, iedereen poseert in hun dagelijkse kloffie. Die alledaagsheid doet geen afbreuk aan de kracht van zijn werk. De acht mannen en een vrouw van Flourish staan er stoer en trots bij. Wiley brengt in zijn werk een ode aan de schoonheid en kracht van zwarte mensen.

Krullende bloemen

De kunstenaar cast zijn modellen op straat, en beeldt ze af in de outfit die ze op dat moment dragen. Zo scande hij eerder de pleinen en stegen af van Rio, Mumbai en Harlem. Voor Flourish deed hij zijn casting in Suriname. In vroegere eeuwen investeerde de familie Van Loon in lokale plantages met slaven. Flourish combineert  de portretten van ‘gewone’ Surinamers met de deftige Van Loon’s in hun eigen familiemuseum. Dat levert een interessant spanningsveld op, met thema’s als contrast, herstel, heling en inhaalslag. Maar de schilderijen zijn interessanter dan alleen hun sociale verhaal.

Wiley’s werk verleidt je te kijken. Met scherpe lijnen zet hij zijn personen treffend neer. Het plezier van kleur spat van de doeken af. Let vooral op de details, zo schijnt er roze licht op een donkerbruine huid; een mooie combi. De bonte bloemen in de achtergrond lijken op behang, totdat je ziet dat ze feestelijk over de geportretteerden heen krullen.

Lady like

De expositie leent zich prima voor het spelletje ontdek-de-overeenkomsten. Het volumineuze rasta kapsel van een geportretteerde lijkt bijvoorbeeld op een achttiende-eeuwse pruik in een ander portret. De struiken van het slaapkamerbehang passen perfect bij de passiebloemen in het schilderij van een stoere cowboy. Een jongeman presenteert bloemen met een lady-like handpose, als sommige zeventiende-eeuwse dames in dezelfde salon. Wiley heeft voor hij begon, goed naar de schilderijen in het museum gekeken. Hierdoor passen zijn portretten, ondanks eeuwen verschil, toch perfect in het antieke grachtenpand.

Flourish in Museum Van Loon is tot 31 Augustus te bezoeken.