Oostenrijk heeft tijdens een controversieel verlopen Eurovisie Songfestival 2025 in Basel de eerste plek behaald. Bij de grote finale van de 69ste editie van het Songfestival sleepte zanger JJ de overwinning binnen met zijn nummer Wasted Love. Daarmee liet hij op het laatste moment Israël achter zich. De Nederlandse inzending met zanger Claude eindigde op de twaalfde plaats.
Tekst: Ronald Mol
Foto: Sarah Louise Bennet / EBU
De Israëlisch inzending eindigde als tweede met 357 punten, één punt meer dan de Estse inzending Tommy Cash, die daarmee derde werd. Tot het moment waarop de laatste punten aan Oostenrijk werden toegekend, stond Israël bovenaan. Oostenrijk had minimaal honderd punten nodig om dat land in te halen.
Door de spanning kwamen de presentatoren er niet aan toe om het volledige aantal punten voor Oostenrijk duidelijk hoorbaar uit te spreken. Meteen nadat: “honderd en…” was gezegd, barstte het aanwezige publiek -dat zelf ook kan rekenen- in juichen uit. Oostenrijk won het controversieel verlopen Songfestival uiteindelijk met 178 punten van het publiek en 258 van de vakjury, in totaal dus 436 punten.
Twaalde act eindigt als twaalfde
De Nederlandse zanger Claude (21) was de twaalfde act op het Eurovisie Songfestival 2025. En met zijn Frans-Engelstalige nummer C’est La Vie eindigde hij uiteindelijk ook op een twaalfde plaats met een totaal van 175 punten. Toen de laatste punten voor Nederland werden bekendgemaakt kon de zanger zijn teleurstelling niet voor de camera’s verbergen. Dat is ook niet gek: In de eerste halve finale werd hij namelijk nog derde, met 121 punten van het publiek — nét achter Albanië (122) en Oekraïne (137). Volgens de bookmakers maakte Claude lange tijd kans op een plek in de top vijf.
Zijn optreden werd ook deze zaterdag weer duidelijk goed ontvangen door het publiek. Het verliep alleen niet geheel vlekkeloos. Zowel tijdens de juryshow als bij de live-uitzending maakte Claude een paar tekstuele foutjes. Zo zong hij in het tweede couplet ‘remember’ in plaats van de Franse tekst, en vergiste hij zich in het tweede pre-refrein.
Na zijn optreden verliet Claude geëmotioneerd het podium, zichtbaar aangeslagen door het moment. Maar nadat de eerste emoties waren gezakt sprak hij zijn oprechte blijdschap uit over de winst van de Oostenrijkse JJ: “Ik vind het zo leuk dat JJ gewonnen heeft. Hij is inderdaad een vriend van mij en ik gun het hem echt” De Oostenrijkse zanger was de week ervoor nog aanwezig bij Claude’s showcase in het centrum van Basel. Hij kwam daar samen met andere bevriende songfestivaldeelnemers, zoals de Belgische Red Sebastian.
controversieel
Uiteindelijk zorgden de 178 punten voor Oostenrijk ervoor dat deze 69ste editie niet eindigde met nog meer verdeeldheid. De uitbarsting van het publiek na de verdeling van die laatste punten kwam wellicht ook doordat het vooruitzicht om het 70ste jubileum van het Songfestival in Israël te moeten vieren daarmee was afgewend. Die mogelijkheid leek voor velen niet te verkroppen vanwege de gruwelijkheden die het land in Gaza begaat.
Meer dan vijftig artiesten die in het verleden deelnamen aan het Songfestival hadden de EBU daarom al eerder in een open brief opgeroepen tot het uitsluiten van Israël. Onder de ondertekenaars bevinden zich onder anderen Salvador Sobral, de Portugese winnaar van 2017, en Charlie McGettigan, die in 1994 voor Ierland won. De artiesten stellen dat Israël met zijn militaire acties in de Gazastrook de mensenrechten ernstig schendt.
Door Israël toch te laten deelnemen, zou de EBU volgens hen bijdragen aan het “normaliseren en witwassen” van deze misdaden. De ondertekenaars wijzen daarbij op het verschil in behandeling met Rusland. Dat land werd in 2022 wel uitgesloten van deelname vanwege de invasie van Oekraïne. “Er wordt met twee maten gemeten,” stellen zij in hun brief.
De EBU blijft een boycot van Israël vooralsnog echter afwijzen. De directeur van het ESF, Martin Green, zei in een reactie: “De EBU is niet immuun voor wereldwijde gebeurtenissen. Maar samen met onze leden is het onze rol om ervoor te zorgen dat het festival – in de kern – een universeel evenement blijft dat verbindingen, diversiteit en inclusie bevordert door middel van muziek”.
protesten
Dat de Israëlische deelname aan het Songfestival tot controverse leidt, bleek vorig jaar ook al. Toen zorgden grote protesten tegen de deelname van Israël in verband met de oorlog in Gaza voor een verhoogd veiligheidsrisico voor de deelnemers. Ook dit jaar werd er tegen de deelname geprotesteerd, zowel binnen als buiten het stadion. Zo werd de Israëlische repetitie van donderdag verstoord door een groep mensen die op fluitjes blies en Palestijnse vlaggen omhooghield. Zes van hen werden uit de zaal verwijderd.
Volgens de Zwitserse politie probeerden zaterdag zo’n vierhonderd mensen als groep het festivalterrein te betreden. Dit gebeurde vlak voor de aanvang van de finale. De politie werd daarbij met zwaar vuurwerk bekogeld en greep vervolgens in met een waterkanon en traangas. Er raakten drie agenten gewond.
Ook klonk bij de finale op zaterdag gejoel en boegeroep tijdens de Israëlische inzending. Fans in de zaal toonden Palestijnse vlaggen. Beveiligers kwamen ook dit keer weer daar tegen in actie. Een deel van de protestgeluiden werd overstemd door gejuich van de Israëlische fans. In de tv-registratie was het gejoel minder goed te horen. Twee Britten van 27 en 22 jaar probeerden tegen het einde van de Israëlische inzending het podium te beklimmen. Eén van hen riep naar verluidt: “Free Palestine”. Hierbij werd kennelijk ook met verf gegooid. Beiden werden door de beveiliging tegengehouden.
vlaggen-verbod
De EBU zorgde in aanloop naar het controversieel verlopen Songfestival zelf ook voor gedoe. Er ontstond bijvoorbeeld ophef door het instellen van een omstreden verbod op het tonen van Pride-vlaggen door de deelnemers. Het leidde ertoe dat COC Nederland een brief stuurde aan de organisatie. Daarin deed de belangenbehartiger een oproep om het verbod op de Pride-vlaggen terug te draaien. De EBU toonde echter weinig begrip; de organisatie liet weten dat ze het vlaggenverbod voor deelnemers niet ging wijzigen.
toondoof
De open brief van voormalige deelnemers, aanhoudende protesten en twijfels die inmiddels door diverse nationale omroepen zijn geuit; ze leggen een groeiende frustratie over de toondoofheid van de EBU bloot. Door ondanks de brede kritiek vast te houden aan de toelating van Israël, toont de organisatie zich star en weinig empathisch. In plaats van Europa door muziek te verbinden, lijkt de EBU juist steeds vaker de aansluiting met haar eigen achterban en verantwoordelijkheid te verliezen.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
