Remco recenseert deze keer Gondola; een sprakeloos lesbisch sprookje. De laatste zes jaar komen er verschillende queer films uit Georgië. Opmerkelijk voor dit land op de Kaukasus. Het begon in 2019 met And then we danced. De film was een succes onder andere op het festival in Cannes. Daarna volgden er meer, zoals Crossing, Gamodi en de Duits-Georgische coproductie Gondola. Deze laatste werd gemaakt tijdens de corona-pandemie en had zijn release in 2023. Na jarenlang te hebben gezworven door het festival circuit, komt de film eindelijk in de reguliere bioscoop.
Tekst: Remco van Dam
Schaken
Gondola verhaalt van een charmante, lesbische romance. Iva heeft net haar vader verloren. Ze volgt hem op als bestuurder en conducteur van een kabellift. Daar ontmoet ze haar collega Nino. Het begint met sympathie en een potje schaken maar groeit al snel uit tot meer. Terwijl de liftcabines langs elkaar zweven, door het mooie Georgische landschap, wisselen de vrouwen spannende blikken uit. Meer nog dan dat, ze gaan elkaar verrassen met allerlei vrolijke verkleedpartijen. Dit alles wordt met lede ogen bekeken door de bezitter van de kabellift, die graag met een van de dames zou willen uitgaan. Zijn avances zijn tot mislukken gedoemd.
Geen woorden maar daden
Gondola is een film zonder dialogen. De Duitse regisseur Veit Helmer is van mening dat gesprekken eerder voor radio of toneel zijn. Hij wil graag dat de kracht van een film zit in de handeling. Woorden leiden alleen maar af. In het begin voelt dat wat geforceerd, vooral als Nino nieuweling Iva de werking van de knopjes uitlegt. Maar het went al snel. En er gebeurt wat de regisseur graag wil: je gaat meer letten op de handeling. En vervolgens sleept de film je mee.
Geen stomme film
Daarnaast is het ook nog eens sober gefilmd. Dat wil zeggen de regisseur is spaarzaam te werk gegaan, want er zit amper een shot te veel in. De camera staat de meeste tijd stil. Rijdertjes en bewegende camerashots lijken bijna te ontbreken. Het zijn net tableaus. Je krijgt soms het gevoel in een sprookjesboek te bladeren. De film is te vergelijken met het werk van de Amerikaanse regisseur Wes Anderson, bekend van The Grand Budapest Hotel.
Gondola vertoont ook veel overeenkomsten met de stomme film. Alleen is er het verschil dat de film wel degelijk geluid en een muziekscore heeft. Alle handelingen van mens en machine hebben hun geluid, zoals de raderen van de kabellift. En er wordt veel gemusiceerd met viool en trompet. Ook de dieren, die je soms amper ziet (een kip in een kooitje, de kont van koe) worden teruggebracht tot hun gekakel en geloei.
Charmant sprookje
Hoe spaarzaam gefilmd ook, Gondola is een grappig en magisch sprookje. Het zit vol charme en geeft je een nostalgisch gevoel. Bijna onschuldig zou je zeggen. Helaas ziet de uiterst conservatieve Georgische regering dat anders. Sinds oktober 2024 is daar een anti-lhbti propaganda wet van kracht. Er mogen alleen films worden vertoond over heteroseksuele liefde. Deze film kunnen ze daar onmogelijk draaien. Queer films kunnen dus niet meer gemaakt worden in Georgië. Gondola zou wel eens de laatste kunnen zijn. Hopelijk niet voor lang.
Gondola draait in de bioscopen vanaf 1 mei.
Remco van Dam (Bodegraven, 1969) werkt als televisiemaker. Hij maakte programma’s als RTL Woonmagazine, RTLZ Beursinside en De Roze Supporters. Zijn passie is film: van Hollywood tot art house. Hij is niet alleen kijker maar werkt ook als vrijwilliger voor diverse festivals. Zo doet hij live interviews met filmmakers op de IDFA (International Documentary Festival Amsterdam) en de Roze Filmdagen.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
