De Tweede Kamer behandelt woensdagavond vanaf 19:35 uur het verbod op conversie ’therapie’. Deze praktijken staan ook wel bekend als ‘homogenezing’ of ‘reparatieve therapie’. Ze hebben als doel de seksuele oriëntatie of genderidentiteit van een persoon te veranderen. De wetenschap heeft echter al meermaals geconcludeerd dat het volkomen onzin is. Van enige vorm van therapie in de juiste zin van het woord is volgens hen geen sprake. Samen met belangenbehartigers zeggen zij daarom al jaren: ‘Conversietherapie: dat zou verboden moeten worden.’
Tekst: Ronald Mol
Onder zware invloed van religieuze of conservatieve overtuigingen, wordt deze vorm van ‘therapie’ echter nog altijd toegepast. Ook in Nederland. Dit ondanks de grote en nog altijd groeiende bewijslast van de ernstige psychologische en fysieke schade die het veroorzaakt. Maar wat houdt conversie ’therapie’ precies in? Waarom is het zo schadelijk en wat maakt een verbod in Nederland noodzakelijk?
Wat is conversie ’therapie’?
Conversie ’therapie’ omvat een breed scala aan methoden, variërend van psychologische ‘counseling’ tot gebedssessies, handopleggingen en duiveluitdrijving. Maar ook schokkende en zelfs gewelddadige technieken zoals elektroshocktherapie en gedwongen isolatie worden toegepast. De onderliggende overtuiging van deze therapieën is dat homoseksualiteit, biseksualiteit of een transgenderidentiteit een ‘afwijking’ is. Een afwijking die kan – en moet – worden gecorrigeerd.
In werkelijkheid is er geen enkel wetenschappelijk bewijs dat seksuele oriëntatie of genderidentiteit veranderd kan worden. De meeste medische en psychologische organisaties, waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de American Psychological Association (APA), hebben conversie ’therapie’ expliciet als schadelijk en ineffectief bestempeld.
Schadelijke gevolgen
De impact van conversie ’therapie’ op slachtoffers is diepgaand en kan levenslange schade veroorzaken. De volgende gevolgen worden vaak gerapporteerd door overlevenden:
- Ernstige psychologische schade.
Conversie ’therapie’ is gebaseerd op de overtuiging dat een essentieel deel van iemands identiteit verkeerd of zondig is. Dit leidt vaak tot diepe gevoelens van schaamte, zelfhaat en een laag zelfbeeld. Onderzoek toont aan dat mensen die conversietherapie ondergaan, een verhoogd risico lopen op depressie, angststoornissen en posttraumatische stressstoornis (PTSS). - Verhoogd risico op suïcide.
Verschillende studies wijzen uit dat mensen die blootgesteld worden aan conversie ’therapie’ een aanzienlijk hogere kans hebben om zelfmoordgedachten te ontwikkelen of daadwerkelijk een suïcidepoging te ondernemen. De boodschap dat iemands gevoelens ‘verkeerd’ zijn en dat ze ‘genezen’ moeten worden, creëert een interne strijd die ondraaglijk kan worden. - Fysiek misbruik en trauma.
Sommige vormen van conversie ’therapie’ maken gebruik van extreme methoden zoals elektroshocks, chemische castratie en gedwongen uithongering. Dit kan ernstige fysieke trauma’s veroorzaken, waaronder chronische pijn, zenuwbeschadiging en hormonale disbalans. Zelfs de ‘mildere’ vormen, zoals langdurige mentale manipulatie en sociale isolatie, kunnen blijvende psychische schade aanrichten. - Verstoring van familie- en sociale relaties.
Vaak worden jongeren door hun ouders of religieuze gemeenschappen onder druk gezet om conversie ’therapie’ te ondergaan. Dit kan resulteren in diepe vertrouwensbreuken binnen families en gemeenschappen. Veel overlevenden melden dat ze na hun ervaring vervreemd raakten van hun dierbaren. Ook hadden ze naar eigen zeggen moeite om gezonde relaties op te bouwen.
Waarom een verbod noodzakelijk is
De hoeveelheid wetenschappelijk bewijs over de schadelijke gevolgen van conversie ’therapie’ is overweldigend en zou op zichzelf al reden genoeg moeten zijn voor een verbod. En de noodzaak voor een dergelijk verbod wordt nog eens ondersteund door de ontelbare verhalen van overlevenden, daarom is een verbod meer dan gerechtvaardigd. Tegenstanders van het verbod wijzen er echter op dat de schadelijke gevolgen van conversie ’therapie’ ook al door andere wetgeving worden ondervangen.
Tweede Kamerlid Wieke Paulusma (D66), die het wetsvoorstel op de agenda zette, is het daar echter maar ten dele mee eens, liet ze weten aan De Correspondent: “Conversietherapie valt deels al onder mishandeling, door wat je fysiek, maar ook psychisch wordt aangedaan. Dat is al strafbaar. Maar in de praktijk blijkt het gewoon niet afdoende. Ik vind dat de wet meer moet afschrikken. Daders afval laten prikken in het plantsoen is niet genoeg. De straf moet zo veel indruk maken dat je als aanbieder van conversiehandelingen denkt: dit doen we niet nog een keer.”
Een verbod is dus niet alleen maar een juridische maatregel, maar ook een maatschappelijke boodschap. Het laat zien dat iemands seksuele en genderdiversiteit geaccepteerd en gerespecteerd wordt. Daarnaast toont de maatschappij hiermee dat pogingen om een geaardheid of genderidentiteit te onderdrukken of te veranderen niet getolereerd worden. Alleen al het signaal dat er van een dergelijk verbod uitgaat, is dus belangrijk. Onderzoeker Anton van Wijk laat aan De Correspondent weten: “Ik heb de schadelijke kanten van conversiehandelingen gezien, het verdriet en het leed dat jonge mensen met zich meedragen. Omdat ze lang niet konden zijn wie ze zijn. Dat zou de hele samenleving zich moeten aantrekken.”
andere doelen
Daarnaast dient een verbod op conversie ’therapie’ ook nog andere, cruciale doelen:
- Bescherming van kwetsbare individuen.
Vooral jongeren en mensen uit streng religieuze gemeenschappen lopen risico om gedwongen of onder druk conversietherapie te ondergaan. Een wettelijk verbod helpt deze kwetsbare groepen te beschermen tegen misbruik en dwang. - Ethische en medische verantwoordelijkheid.
De medische en psychologische sectoren hebben een verantwoordelijkheid om behandelingen aan te bieden die gebaseerd zijn op wetenschap en ethiek. Door conversietherapie te verbieden, wordt erkend dat deze praktijk niet alleen ineffectief is, maar ook schadelijk en onethisch. - Preventie van verdere schade.
Veel overlevenden van conversietherapie worstelen hun leven lang met de gevolgen. Door deze praktijken te verbieden, voorkomen we dat toekomstige generaties dezelfde trauma’s moeten doorstaan.
Tweede kamer: aan de slag!
Conversie ’therapie’ is een schadelijke en misleidende praktijk die wereldwijd nog te vaak voorkomt. De psychologische en fysieke gevolgen zijn ernstig en kunnen levens verwoesten. Ondanks de overweldigende wetenschappelijke consensus over de schadelijkheid van conversietherapie, blijft deze praktijk in sommige landen en gemeenschappen echter bestaan. Een verbod is dus noodzakelijk om kwetsbare individuen te beschermen en medische en ethische normen te handhaven. Maar vooral om een heldere boodschap van acceptatie en gelijkheid te verspreiden.
Dit bericht op Instagram bekijken
Kortom: hoog tijd om een einde te maken aan deze destructieve praktijk en een wereld te creëren waarin iedereen geaccepteerd wordt zoals ze zijn. De Tweede Kamer is woensdagavond aan zet. COC Nederland roept zoveel mogelijk mensen op om het debat live bij te wonen. En hoewel de belangenbehartiger waarschuwt dat in de Tweede Kamer niet geprotesteerd mag worden, laat COC Nederland via haar sociale media ook weten: “Je kleden in één van de kleuren van de regenboog, daar kan natuurlijk niemand bezwaar tegen hebben.”
Hopelijk scharen de Tweede Kamerleden zich woensdagavond bij het zien van een publieke tribune vol kleur zich aan de kant van al die deskundigen. En laten zij onomwonden weten: ‘Conversietherapie? Dat gaat verboden worden!’
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
