Anita Bryant, een beruchte tegenstander van LHBTIQ+ rechten, is dood. Dat heeft haar familie bekendgemaakt via een overlijdensbericht. Bryant overleed op 16 december 2024 in haar huis in Edmond, Oklahoma. We hebben haar 84 jaar moeten verdragen.
Bryant werd op 25 maart 1940 geboren in Oklahoma. Ze begon haar – volgens NOS- ‘bescheiden carrière’ als zangeres en reclamemodel. Ze won in 1958 de Miss Oklahoma schoonheidswedstrijd en was van 1969 tot 1980 merkambassadeur voor de Florida Citrus Commission. Daarnaast zong ze tijdens grote evenementen, zoals de Super Bowl van 1971 en tijdens partijconventies van zowel de Republikeinen als de Democraten. Ze trad ook op in het Witte Huis tijdens het presidentschap van Lyndon B. Johnson en zong bij zijn begrafenisdienst in 1973.
religieuze haatzaaier
In de jaren 70 keerde Bryant terug naar haar ‘christelijke wortels’. Daarmee werd ze ook een uitgesproken tegenstander van LHBTIQ+-rechten. Haar activisme kreeg nationale aandacht in 1977, toen ze campagne voerde tegen een anti-discriminatieverordening in Miami-Dade County. De verordening verbood discriminatie op basis van seksuele geaardheid bij het verkrijgen van werk of een woning.
Bryant gaf interviews waarin ze homoseksualiteit als ‘kwaadaardig’ en ‘een gruwel’ neerzette. “Homoseks is nog maar het begin van de ontaarding”, zei ze in een interview met Playboy. “Alles raakt verdorven, je begint met alcohol en drugs en het is allemaal zo verrot dat homoseksuelen uiteindelijk zelfmoord plegen.”
Onder de vlag van haar Save Our Children-campagne wist Bryant de verordening van tafel te krijgen. Haar verklaring was dat LHBTIQ+-personen “speciale privileges” eisten. Volgens haar waren die niet alleen in strijd met de wet, maar ook met ‘Gods geboden’. Die uitleg maakte haar geliefd bij religieuze conservatieven, maar leidde tot hevig verzet vanuit de LHBTIQ+-gemeenschap.
Boycot
De LHBTIQ+-gemeenschap reageerde met de oprichting van organisaties zoals de Coalition for Human Rights en de Miami Victory Campaign. Deze groepen organiseerden onder meer een boycot van sinaasappelsap uit Florida, waarbij ze de steun kregen van beroemdheden als Jane Fonda, Paul Williams en Vincent Price.
De boycot kreeg een symbool in de vorm van de ‘Anita Bryant Cocktail’, een alternatief voor de populaire screwdriver. Daarbij werd sinaasappelsap vervangen door appelsap. Ook andere artiesten protesteerden tegen Bryants anti-homoseksualiteitsstandpunt, zoals Jimmy Buffett met zijn lied “Mañana” en David Allan Coe met “Fuck Aneta Briant” [sic].
miami nightmare
In Nederland leidde Bryants campagne tot protesten onder leiding van de Stichting Vrije Relatierechten (SVR). De organisatie plaatste op 4 juni 1977 een advertentie in de Miami Herald waarin ze waarschuwde voor de gevolgen van vooroordelen en discriminatie. De advertentie begon met de volgende tekst:
“Wij, in het land van Anne Frank, weten waartoe vooroordelen en discriminatie kunnen leiden”.
De advertentie werd onder andere ondertekend door minister Jan Pronk en burgemeesters Wim Polak van Amsterdam en Henk Vonhoff van Utrecht. Later die maand werd op initiatief van de Internationale Lesbische Alliantie de Internationale homobevrijdings en -solidariteitsdag gehouden. De dag zou de geschiedenis ingaan als de eerste Gay Pride Parade van Nederland. In 1979 werd de dag weer georganiseerd en zou uiteindelijk uitgroeien tot de Roze Zaterdag.
Rond de kerst wilde de SVR een tweede advertentie plaatsen, maar dan in Time Magazine. Met ruim 4 miljoen lezers kon men een veel groter publiek bereiken dan via de Miami Herald. Maar daarvoor was echter wel 40.000 gulden nodig. Om dat bedrag bijeen te brengen werd besloten een benefietconcert te organiseren. Zodoende vond op 8 oktober 1977 een benefietconcert plaats in het Concertgebouw in Amsterdam onder de titel “Miami Nightmare”.
Volgens de organisatie was het concert bedoeld als actie “tegen de heksenjacht op homo’s in Amerika”. Het was de eerste keer dat tal van bekende artiesten zich solidair verklaarden met de homo-emancipatie. Er werden optredens verzorgd door onder anderen Pia Beck, Martine Bijl, Jos Brink, Will Ferdy, Sieto Hoving, Manfred Langer, Sylvia de Leur, Robert Long en Albert Mol, die liedjes en sketches ten gehore brachten.
Zangeres zonder naam
De avond werd afgesloten met een zelfgeschreven protestlied van de Zangeres Zonder Naam. Zij schreef speciaal voor deze gelegenheid het protestlied “Luister Anita”. In haar lied vergeleek de Zangeres Zonder Naam Anita Bryant met Hitler. Ook riep ze homo’s op om te vechten voor hun rechten. Het nummer werd een integraal onderdeel van haar repertoire en verankerde haar status als cultfiguur onder Nederlandse homo’s.
Er waren 2000 bezoekers op de avond afgekomen, die samen ruim 100.000 gulden bijeenbrachten. Meer dan genoeg voor een advertentie in Time Magazine, die er dan ook kwam. Daarin werd de Amerikanen verweten dat ze schijnheilig waren. De opstellers vonden dat homoseksuelen in Amerika geen aanspraak konden maken op universele rechten, wat volgens hen in tegenspraak was met de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring. De advertentie leidde tot de nodige ophef in Amerika, maar een directe reactie van Bryant bleef uit.
anita’s andere acties
Bryants activisme leidde ook tot andere controversiële maatregelen, zoals een verbod op adoptie door paren van hetzelfde geslacht in Florida, dat pas in 2010 werd opgeheven. Ook steunde ze in 1978 het Briggs-initiatief in Californië, dat homoseksuele en lesbische leraren uit openbare scholen wilde weren. Dit voorstel werd echter verworpen, mede dankzij tegenstand van prominente activisten zoals Harvey Milk en de gouverneur van de staat. Ook de toenmalige president Jimmy Carter sprak zich uit tegen het voorstel.
In haar latere leven richtte Bryant de Anita Bryant Ministries op, waarmee ze controversiële “ex-homo”-therapieën promootte. Ondanks haar bewering dat ze op die manier wilde “helpen”, bleef ze homoseksuelen ook vergelijken met pedofielen.
lesbische kleindochter
Bryants persoonlijke leven werd ook getekend door conflicten. In 2021 onthulde haar lesbische kleindochter Sarah Green in een podcast hoe Bryant reageerde op haar coming-out. Green sprak over haar relatie met Bryant in een aflevering van Slate’s podcast One Year. Ze vertelde aan de presentator dat ze aanvankelijk niet van plan was om uit de kast te komen bij haar oma, maar dat ze er door Bryant toe werd aangezet op haar 21e verjaardag.
Volgens Green zong Bryant Happy Birthday voor haar kleindochter aan de telefoon. Tijdens het gesprek vertelde Bryant haar dat als ze maar vertrouwen had, de juiste man wel zou komen. Green reageerde direct: “Ik knapte gewoon en zei: ‘Ik hoop dat hij niet langskomt, want ik ben lesbisch en ik wil niet dat er een man langskomt’.” Bryant reageerde volgens haar door te zeggen dat homoseksualiteit een door de duivel verzonnen waanidee is. Volgens Bryant moest haar kleindochter zich ‘concentreren op het liefhebben van God’, zodat ze zich dan zou realiseren dat ze hetero is.
go anti-woke, go broke
Bryant heeft haar anti-LGBTQ+ standpunten nooit herroepen, ook al hebben haar veel geld gekost. Singer, een bedrijf dat naaimachines maakt, trok zich al snel na de “Save Our Children”-campagne terug. Ook liet de sinaasappelindustrie in Florida haar vallen als boegbeeld. “…Bryant ging failliet, had moeite om voor haar kinderen te zorgen, zei dat ze zelfmoord overwoog en gaf toe dat ze een tijd lang afhankelijk was geworden van pillen en wijn – een opvallende omslag vergeleken met haar vroege carrière, toen ze weigerde op te treden in zalen waar alcohol werd geschonken”, aldus de Washington Post.
De scheiding van haar eerste man, Bob Green, leidde er in 1980 toe dat conservatieve christenen hun respect voor haar verloren. Daarmee viel een groot deel van Bryants inkomsten weg. Maar desondanks hield ze vast aan haar anti-LHBTIQ+ ideologie. “Ik heb nooit spijt gehad van wat ik deed,” vertelde ze The Oklahoman in 2011. Bryant trouwde later met Charlie Dry. Hij overleed vorig jaar.
Dit bericht op Instagram bekijken
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
