Het eerste museum in Polen dat zich richt op de LHBTIQ+ gemeenschap is een feit. QueerMuzeum, gevestigd in de hoofdstad Warschau, opende vrijdag officieel de deuren. Het politieke klimaat in Polen was tot voor kort uitgesproken negatief ten aanzien van alles wat met LHBTIQ+ uitingen te maken had. Toch trekt het museum nu al massaal bezoekers. QueerMuzeum is niet alleen het eerste LHBTIQ+ museum in Polen, het is ook pas het vijfde museum ter wereld dat zich exclusief op de regenbooggemeenschap richt.
Tekst: Ronald Mol
Foto: QueerMuzeum Warschau
De oprichters deelden hun vreugde trots op sociale media en nodigden de gemeenschap uit om de opening met hen mee te vieren. En die oproep doen ze met veel enthousiasme: “Voel deze energie, deel de vreugde en bewaar deze dag voor altijd in je hart!”
museum met een missie
In een Instagram-bericht laten het museum trots weten: “Het is goed dat we dit schrijven en niet uitspreken, want onze emoties zouden ons de woorden ontnemen. Vandaag, op 6 december om 13.00 uur, hebben we officieel QueerMuzeum geopend – het eerste in Polen en het vijfde ter wereld dat is gewijd aan de geschiedenis van de queer gemeenschap.”
Volgens de organisatie is het de missie van het museum om ‘de reguliere geschiedenis aan te vullen, claimen wat vergeten, gewist en tot zwijgen gebracht is. En om de plaats van minderheden in de geschiedenis terug te winnen en te herstellen’.
De collectie van het museum bestaat uit ongeveer 150 tentoonstellingen die de Poolse LHBTIQ+ geschiedenis belichten. En dat doen ze aan de hand van allerlei objecten en kunst. Het oudste object komt uit de 16e eeuw. De collectie omvat brieven, pamfletten, foto’s en vroege vormen van activisme. Het museum is opgezet door de non-profitorganisatie Warszawa Lambda, de oudste LHBTIQ+ belangenbehartiger in Polen.
Vooruitgang
Zoals we al in de inleiding schreven: binnen de Europese Unie heeft Polen bepaald geen goede reputatie als het gaat om LHBTIQ+ rechten. Er is geen wettelijke erkenning van het huwelijk of partnerschappen tussen mensen van hetzelfde geslacht. Ook staat de maatschappij nog bol van de conservatieve vooroordelen rondom LHBTIQ+ personen.
Toch worden er stappen vooruit gezet: in oktober introduceerde de regering een wetsvoorstel voor de erkenning van burgerlijke partnerschappen. En afgelopen maand kwam er een maatregel om anti-LHBTIQ+ haat expliciet strafbaar te stellen.
belangstelling
De belangstelling voor QueerMuzeum bleek op de eerste dagen na de opening al overweldigend. Op de tweede dag moest het museum aan crowd control gaan werken. “De belangstelling overtrof al onze verwachtingen,” laat de enthousiaste organisatie weten. “Op een bepaald moment waren er meer dan 100 mensen in ons kleine museum aanwezig!” Maar ook dat aantal bleek te groot te zijn voor de kleine tentoonstelling. Daardoor is de maatregel vanaf nu dat de eerste 40 bezoekers uit de rij toegelaten.
QueerMuzeum benadrukt dat het niet alleen een expositieruimte is. Volgens de organisatie is het ook een ruimte “voor en over de gemeenschap, vol liefde, herinnering en trots.” Het moet, volgens de organisatie, niet alleen maar een plek van herinnering en queer-geschiedenis zijn. Daarnaast is het museum ook bedoeld als “een centrum voor onderzoek naar het verleden en de toekomst”.