Vier mannen zijn afgelopen zondag in Spanje door een jury veroordeeld voor hun betrokkenheid bij de homofobe moord op Samuel Luiz. De 24-jarige verpleegassistent werd in juli 2021 door een groep aangevallen buiten een nachtclub in A Coruña, in de noordwestelijke regio Galicië. Hij overleed later in het ziekenhuis aan zijn verwondingen.
Tekst: Ronald Mol
Foto: Fernando Losada Rodriguez, CC 4.0
De homofobe moord leidde tot grote demonstraties in heel Spanje. Duizenden mensen kwamen bijeen in steden als Madrid, Barcelona en A Coruña om het geweld tegen de LHBTIQ+ gemeenschap te veroordelen.
“Flikker? Waarom?”
Lina, een vriendin van Luiz en ooggetuige, vertelde aan Spaanse media dat de aanval begon met een homofobe scheldpartij. Luiz was op dat moment aan het videobellen met een vriend. De daders dachten dat hij hen aan het filmen was. Daarop schreeuwden ze homofobe scheldwoorden naar hem en eisten dat hij zou stoppen met filmen. Volgens de getuige werd Luiz daarbij bedreigd met de dood: “Je stopt met filmen of ik vermoord je, flikker.”
De aanval vond plaats in de buurt van het strand van Riazor, waarna Luiz nog enkele honderden meters kon vluchten. Volgens getuigen antwoordde Luiz: “Flikker? Waarom?” op de scheldpartij. Vervolgens zetten de verdachten hun aanval in. Naar verluidt greep Montaña Luiz daarbij bij de nek, terwijl Freire en Amaral het slachtoffer tegen het hoofd en de nek sloegen en schopten.
Diverse omstanders probeerden de aanval te stoppen maar werden tegengehouden door Miguez. Luiz vluchtte, maar werd vier maal door de daders ingehaald. Die schopten en sloegen hem herhaaldelijk, wat hem uiteindelijk fataal werd. Paramedici reanimeerden Luiz nog ter plekke, voordat ze hem naar een ziekenhuis brachten. Daar bezweek hij uiteindelijk aan zijn verwondingen.
ontroostbaar
Tijdens het proces kwam ook Maxsoud Luiz, de vader van Samuel Luiz aan het woord. Hij omschreef zijn zoon als ‘zijn beste vriend’. “Ze hebben me degene afgenomen van wie ik het meest hield,” verklaarde hij tegenover de jury. “Ze hebben de glans uit ons leven weggenomen.” Er kon volgens hem dan ook geen twijfel over bestaan: “Wat ze met mijn zoon deden was haat,” aldus de vader. “Geen hond blijft in een greppel liggen, maar daar lag hij…”
Ook gaf hij aan dat hij, samen met zijn vrouw en dochter, sinds de moord op zijn zoon psychisch lijdt onder het verlies. Toch hield de ontroostbare vader in zijn verklaring rekening met de familie van de daders. Volgens hem werden door het proces namelijk meerdere gezinnen “uit elkaar gerukt”.
veroordeling
Diego Montaña, Alejandro Freire en Kaio Amaral Silva werden veroordeeld voor moord met verzwarende omstandigheden. De vierde verdachte, Alejandro Míguez, werd schuldig bevonden aan medeplichtigheid. Een vijfde aangeklaagde persoon, een vrouw, werd door de jury vrijgesproken. Montaña en Freire claimden dat ze tijdens de aanval verminderd toerekeningsvatbaar waren, omdat ze onder invloed van alcohol en drugs verkeerden. De jury woog dit echter niet mee als verzachtende omstandigheid.
De jury in A Coruña stelde vast dat Montaña, de leider van de groep, het op Samuel Luiz had voorzien omdat hij homo was. Dit had hij geconcludeerd op basis van het uiterlijk van Luiz en de manier waarop hij sprak. De jury concludeerde daarnaast dat Montaña ook na de aanval homofobe opmerkingen maakte in het bijzijn van de andere daders. Met hen had hij later op de dag van het incident nog twee keer afgesproken om te bespreken wat er die nacht was gebeurd.
De jury kwam uiteindelijk na vijf dagen tot een oordeel. Volgens ingewijden is dat voor een Spaanse jury een uitzonderlijk lange tijd. Het proces zelf nam bijna vier weken in beslag. De aanklagers eisen gevangenisstraffen variërend van 22 tot 27 jaar. De uitspraak, waarmee ook de uiteindelijke strafmaat bekend wordt, verwacht men binnenkort.
hoger beroep
De verdediging van drie van de daders hebben inmiddels al aangekondigd in beroep te gaan tegen het vonnis. De advocaat die Kaio Amaral Silva verdedigt is van mening dat er “tegenstrijdigheden” in de zaak zitten. De advocaat liet weten dat hij die wil aanpakken “in het tweede deel van deze wedstrijd”; het beroep bij het Hooggerechtshof.
Volgens de advocaat van Alejandro Míguez, “kan het niet zo zijn dat de aanwezigheid in de groep voor de vrouwelijke aangeklaagde een vrijspraak betekent en voor mijn cliënt een veroordeling”. De advocaat van Alejandro Freire is op zijn beurt van mening dat er kwesties zijn die in hoger beroep “aanvechtbaar” zijn. Daarbij wijst hij op de verzachtende factoren van alcohol en drugs.
De advocaat van Diego Montaña, die door de jury als leider van de groep is aangewezen, heeft gezegd dat hij de veroordeling zal bestuderen. Over de mogelijkheid om in beroep te gaan is nog geen besluit genomen, aldus de advocaat.
reacties
“Vandaag zijn vier aanvallers veroordeeld voor de homofobe moord op Samuel Luiz, die werd uitgescholden voor ‘flikker’,” schreef voormalige minister van Gelijkheid van Spanje, Irene Montero, op X (voorheen Twitter). “Hopelijk helpt dit om het verdriet van Samuel’s familie en vrienden te verzachten.” De politica had ook een boodschap voor de samenleving. “Laten we niet de andere kant opkijken,” schreef ze. “LHBTI-fobie met dodelijke afloop begint met opmerkingen of “grappen” die hatelijk en schadelijk zijn en gestopt moeten worden.”
Hoy han condenado a 4 agresores por el asesinato de Samuel Luiz al grito de “maricón”. Ojalá ayude a la reparación de la familia y amistades de Samuel. No miremos para otro lado: la LGTBIfobia que mata empieza con comentarios o “bromas” que son odio, dañan y hay que parar
— Irene Montero (@IreneMontero) November 24, 2024
“Moorden terwijl je ‘fucking faggot’ roept is niet zomaar een manier van schelden. Het is het verbaliseren van een haat die tot moord en wreedheid leidt.”
Paula Iglesias, voorzitter FELGTBI+
Ana García Fernández, de voorzitter van Alas A Coruña, een lokale LHBTIQ+ belangenbehartiger, reageert tevreden. Volgens haar is aangetoond “dat er bij deze brute moord sprake was van homofobie. Wat ze schreeuwen als ze een persoon vermoorden, doet er toe en ik denk dat dat duidelijk is geworden.”
Paula Iglesias, de voorzitter van FELGTBI+, de landelijke LHBTIQ+ belangenbehartiger, sluit zich daarbij aan. “Moorden terwijl je ‘fucking faggot’ roept is niet zomaar een manier van schelden. Het is het verbaliseren van een haat die tot moord en wreedheid leidt. Haat waarmee in dit geval een einde werd gemaakt aan het leven van Samuel Luiz”.
onderrapportage
Volgens het Spaanse ministerie van Binnenlandse Zaken werden er in 2023 364 haatmisdrijven rondom seksuele geaardheid of genderidentiteit gemeld. Dat leidde uiteindelijk tot 184 arrestaties. Hoeveel daders aan de hand van deze meldingen uiteindelijk zijn veroordeeld, is niet bekend. Het Bureau van de Europese Unie voor de Mensenrechten waarschuwt echter dat veel haatmisdrijven in Spanje niet worden gemeld.