Als hoofdredacteur houd ik bepaalde feest- en herinneringsdagen bij. Coming Out Dag zit er bijvoorbeeld weer aan te komen. En de Dag van de Biseksualiteit hebben we net gehad. Maar weet je dat het eergisteren (28 september) Wereld Doven Dag was? En dat het vandaag Nationale Broer en Zus Dag is? Die laatste is een initiatief van radio-dj Giel Beelen. Hij riep deze dag in 2013 in het leven ter nagedachtenis aan zijn overleden zus Saskia.
Tekst: Ronald Mol
Als oudste in een gezin met twee zusjes en een broertje was ik een soort test-case. Niet alleen voor mijn ouders, maar ook voor m’n broertje en zusjes. Ik was binnen ons gezin als kind de eerste. Met alles. En voor mijn ouders was ik op hun beurt ook hun eerste kind. Wat dat betreft is het ouderschap volgens mij een soort Pippi Langkous-syndroom*: Al die mensen denken – ook al hebben ze het ouderschap nog nooit gedaan – dat ze het wel kunnen. En vaak is dat ook zo. Gelukkig maar.
Maar…
Dat het lang niet altijd goed gaat, hoeft ook geen verrassing te zijn. Zeker niet voor mensen uit de regenboogcommunity. Nog altijd worden jonge kinderen na hun coming out door hun ouders het huis uit gezet. Nog altijd krijgen ze te maken met verwaarlozing, discriminatie, scheldpartijen, of erger. En ik weet al wat de commentaren zullen zijn op die constatering. Er zal door een deel van de lezers ongetwijfeld weer gewezen worden naar het islamitische deel van onze samenleving. En ja; daar gebeuren zulke dingen ook.
Maar wijzen naar anderen lijkt iets waar een kleine groep mensen krampachtig aan vast wil blijven houden. Mensen die eruit zien zoals zij, die leven zoals zij, die zijn goed. Maar als je er anders uit ziet, dan ben je vast veel eerder tot zulke rare dingen in staat. In de spiegel kijken en zelfkritiek is aan die mensen niet echt besteed, want: ‘ons soort mensen doen zoiets niet’… Ik wil ze uitnodigen om de verhalen van Gaykrants columnist Nick Trijssenaar te lezen. Een man met een transgenderverleden, opgegroeid in een wel-to-do gezin, maar zijn bestaan(srecht) wordt door zijn moeder ontkent. En hij is niet de enige.
“Feest”dagen
In januari 2020 maakte ik kennis met Joel. Toen hij zeventien jaar oud was had hij wel een beeld van hoe hij in elkaar zit: hij is niet alleen doof, maar ook homoseksueel. Zijn strenggelovige ouders hadden op hun beurt weer bepaalde ideeën over hoe de wereld in elkaar zit. Joels homoseksualiteit paste daar volgens hen niet in. En zo belandde hij op zijn zeventiende op straat. Op 14 december 2019, tijdens een kerstconcert voor dak- en thuisloze LHBTIQ+ jongeren, deed Joel zijn indrukwekkende verhaal. Een video daarvan, gemaakt door MVS Gaystation, vind je onder deze column.
Toen ik hem de daarop volgende maand tegen het lijf liep tijdens True Colors, de nieuwjaarsbijeenkomst van COC Nederland, raakten we in gesprek. Ik vroeg hem hoe hij de feestdagen had beleefd? Zijn antwoord zal ik nooit vergeten: ‘Bij mijn ouders kon ik natuurlijk niet terecht. Dus ben ik op eerste kerstdag maar naar Amsterdam gefietst, om te zien of daar nog wat leuks te doen was. Maar dat was ook niet echt het geval, dus toen ben ik maar weer terug naar Utrecht gegaan…’
Prompt nodigde ik Joel uit om dat jaar dan maar bij mij kerst te komen vieren, als hij tegen die tijd tenminste geen leukere besteding voor zijn kerstdagen had gevonden. Want ik mag dan atheïst zijn; voor de kerstgedachte maak ik graag een uitzondering. En zo stond Joel aan het einde van het jaar bij mij op de stoep. Er lagen een paar cadeautjes onder de boom, die ik de dag van tevoren nog snel had neergezet. Via YouTube en een app had ik wat gebarentaal geleerd en voor de zekerheid had ik mijn laptop op de tafel gezet. Als we er echt niet uit zouden komen, dan konden we altijd nog dingen opzoeken, of typen.
Het werd een heel gezellige kerstbrunch. Met letterlijke handen en spreekwoordelijke voeten, soms ondersteund door tekenen en typen, kwam er een leuk gesprek op gang.
chosen family
Door zijn opvoeding in een strenggelovig gezin, waren bepaalde zaken nooit met Joel besproken. Dat werd me die eerste kerstdag wel duidelijk. In het gezin waarin ik ben opgegroeid, was dat wel anders: geen enkele oprechte vraag was daar taboe. Maar hoewel met name mijn moeder op al onze vragen een passend antwoord probeerde te geven blijven er altijd dingen die je maar moeilijk met je ouders bespreekt.
Mijn eerste pakje condooms kocht ik bijvoorbeeld zelf. Ik heb in ieder geval niet aan m’n moeder gevraagd of ze die ook nog even op haar boodschappenlijstje wilde zetten. En toen mijn oudste zusje vriendjes kreeg, heb ik haar verteld waar ze die dingen kon vinden. Het was natuurlijk niet mijn taak om met haar een goed gesprek over veilige seks te voeren, maar ik vond het wel belangrijk dat ze in ieder geval wist waar ze die dingen kon vinden.
Voor het geval dat…
Tijdens ons gesprek op die eerste kerstdag en door sommige vragen die Joel daarbij stelde, moest ik daaraan terugdenken. En ik vroeg hem of hij de term chosen family kende? Hij had geen idee wat dat betekende. Dus legde ik hem uit dat, hoewel zijn eigen familie niets meer met hem te maken wilde hebben, er nog een andere soort familie bestaat. De gekozen familie, oftewel de regenboogfamilie. En, als hij dat wilde, dan kon hij gewoon mijn regenboogbroertje worden. Ik had immers ervaring genoeg als grote broer.
trots
We zijn inmiddels bijna vijf jaar verder en hoewel we elkaar niet al te vaak spreken; Joel is nog altijd mijn regenboogbroertje. Hij vond een kamer in Amsterdam, volgt een opleiding en is net terug van vakantie. Ik zie op Instagram regelmatig leuke foto’s van hem voorbij komen, waar hij lachend op staat. Foto’s van een man die op eigen kracht wat van zijn leven aan het maken is. Natuurlijk ben ik trots op mijn zusjes en broertje met wie ik ben opgegroeid. Maar vlak na Wereld Doven Dag, op deze Nationale Broer en Zus Dag, schrijf ik speciaal een column voor mijn regenboogbroertje.
Omdat ik ook heel erg trots op hem ben.
Ronald Mol (Alkmaar, 1983) is naast hoofdredacteur een zelfverklaard Regenboogroeptoeter, ambassadeur voor Bi+ Nederland, werkzaam bij NS en geïnteresseerd in politiek. Heeft: veel meningen, het lang niet altijd bij het juiste eind, geen huisdieren en een leuk leven.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
