Boze Britten proberen steeds vaker boeken met een LHBTIQ+ thema uit Britse schoolbibliotheken te bannen. Dit blijkt uit een onderzoek van Index on Censorship. De bevindingen laten een zorgwekkende trend zien die uit de Verenigde Staten over lijkt te waaien. Meer dan de helft van de ondervraagde schoolbibliothecarissen kreeg de opdracht om boeken te verwijderen. In veel gevallen werden de boeken ook daadwerkelijk uit de bibliotheken gehaald, meldt de Britse krant The Independant.
Tekst: Ronald Mol
Het onderzoek waarbij meer dan twintig bibliothecarissen van verschillende scholen werden bevraagd, bracht verschillende gevallen van censuur aan het licht. Specifieke titels die verwijderd werden, zijn onder andere This Book Is Gay van Juno Dawson, Julián is a Mermaid van Jessica Love en ABC Pride van Louie Stowell, Elly Barnes en Amy Phelps. In deze boeken worden thema’s zoals seksuele identiteit en gender non-conformiteit verkend. Ze worden door een kleine, maar luide groep ouders als controversieel beschouwd.
Zorgwekkend
De censuur van LHBTIQ+ boeken heeft zorgen gewekt bij liefdadigheidsinstellingen, auteurs en politici. Zij zien dit als een stap terug voor homorechten in het Verenigd Koninkrijk. Voormalig parlementslid Elliot Colburn voor de Torry’s, die zelf te maken kreeg met homofobe doodsbedreigingen, spreekt zijn bezorgdheid uit over deze trend. Hij waarschuwt dat kinderen de toegang ontzeggen tot literatuur dat hun ervaringen beschrijft, een gevaar vormt voor het mentale welzijn van jonge LHBTIQ+ personen. Colburn deed dan ook een oproep om nieuwe richtlijnen op te stellen die scholen kunnen helpen bij het omgaan met agressieve klachten.
Ook andere politici van verschillende partijen hebben inmiddels hun zorgen geuit over de uitkomst van het onderzoek. Voormalig Labour parlementslid Ben Bradshaw drong er bij de nieuwe regering op aan om ervoor te zorgen dat alle jongeren toegang hebben tot leeftijdsgeschikte boeken, ongeacht hun seksuele geaardheid of genderidentiteit. Het Britse ministerie van Onderwijs heeft vooralsnog niet op het onderzoek gereageerd.
representatie
Simon James Green, een bekende schrijver van LHBTIQ+ tienerfictie, uit eveneens zijn zorgen. Volgens Green is representatie voor jongeren namelijk van essentieel belang. Volgens hem is de situatie alleen maar verslechterd sinds zijn bezoek aan een katholieke school in Zuid-Londen in 2022 werd afgelast vanwege de LHBTIQ+ thematiek van zijn boeken. Bibliothecarissen ervaren steeds meer weerstand tegen boeken met een LHBTIQ+ thema, aldus Greene. Volgens de schrijver vrezen velen voor hun baan als ze niet voldoen aan de eisen om de boeken te verwijderen.
LHBTIQ+ belangenbehartigers, zoals Stonewall en Just Like Us, uitten eveneens hun bezorgdheid. Ze benadrukken het belang van representatie in onderwijsmateriaal. Laura Mackay, CEO van Just Like Us, waarschuwt dat de toename van extreem-rechtse opvattingen het leven van LHBTIQ+ jongeren bemoeilijkt. Mackay maakt zich met name zorgen over LHBTIQ+ jongeren die te maken krijgen met intersectionele discriminatie.
Noodoplossing
Sommige bibliothecarissen proberen de verboden te omzeilen. Bijvoorbeeld door de gecensureerde boeken uit het zicht te houden, om deze alsnog aan te kunnen bieden. Deze noodoplossing benadrukt echter hun moeilijke positie. Eén bibliothecaris vertelde de onderzoekers hoe één enkele klacht leidde tot de verwijdering van alle LHBTIQ+ inhoud uit haar bibliotheek. Ze voelde zich daardoor ‘bang en geïntimideerd’.
Alice Leggatt was als bibliothecaris betrokken bij het afgelaste evenement met Simon James Green. Zij laat weten dat de toenemende censuur een groeiende zorg is onder haar collega’s. Volgens haar zeggen veel van haar collega’s dat dit probleem steeds groter is geworden in de afgelopen vijf jaar. Leggat betreurt het gebrek aan bescherming voor bibliothecarissen en de diversiteit van de collecties in schoolbibliotheken.
Verenigde staten
Het zijn niet alleen boze Britten die zich bezighouden met het bannen van boeken. Het uitbannen van boeken met een LHBTIQ+ thema vormt met name in de VS een groter probleem. Het Office for Intellectual Freedom van de American Library Association (ALA) heeft becijferd dat dat het aantal boeken dat uit bibliotheken geweerd wordt in 2023 met 65% is gestegen ten opzichte van de cijfers van 2022. En dat terwijl het percentage boeken dat in 2022 uit bibliotheken werd geweerd nota bene al met 38% was gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor.
Het totaal aantal boeken dat in 2023 uit Amerikaanse bibliotheken werd geweerd kwam uit op 4.240. Volgens de ALA is dat het hoogste niveau van censuur dat ooit door de organisatie is gedocumenteerd. Het boek dat voor de meeste ophef zorgt is Gender queer, een memoir. Gaykrants boekrecensent Erica van Dooren las het en schreef er een lovende recensie over.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
