Het Bulgaarse parlement heeft een aantal wijzigingen in de onderwijswet goedgekeurd, waardoor het mogelijk wordt om LHBTIQ+ “propaganda” op scholen te verbieden. Dat meldt persbureau AFP. Mensenrechtengroeperingen hebben de wetswijzigingen als discriminerend bestempeld. Ook zijn er juridische stappen aangekondigd om de wet alsnog van tafel te krijgen.
Tekst: Ronald Mol
Foto: Pudelek
Na Hongarije en Polen is Bulgarije de derde EU-lidstaat waar dit soort controversiële, anti-LHBTIQ+ wetgeving is aangenomen. De controversiële amendementen werden voorgesteld door de op twee na grootste partij, de extreemrechts-conservatieve, ultranationalistische en pro-Russische Vazrazhdane (Herleving) partij. Deze partij staat onder leiding van Kostadin Todorov Kostadinov en staat bekend om zijn populistische, anti-EU en anti-NAVO standpunten.
Kostadinov zelf steekt zijn anti-Amerikanisme en anti-Westerse sentimenten ook niet onder stoelen of banken, net zoals zijn anti-migratiestandpunten en radicale homofobie. Zo vroeg hij zich in een opiniestuk uit 2019 bijvoorbeeld af: “sinds wanneer zijn homoseksuelen grotere fascisten geworden dan Hitler en Mussolini samen?” Ook viel een groep aanhangers van Vazrazhdane vorig jaar onder leiding van de afgevaardigde van de partij, Emil Yankov, een bioscoop aan waar op dat moment een film met een LHBTIQ+ thema werd vertoond.
verbod en definitie
De nieuwe onderwijswet verbiedt expliciet “propaganda, promotie of aanzetting, direct of indirect, binnen het onderwijssysteem, van ideeën en standpunten met betrekking tot niet-traditionele seksuele oriëntatie en/of genderidentiteit anders dan de biologische”. De wetgevers keurden daarnaast ook een aparte bepaling goed, die een “niet-traditionele seksuele geaardheid” definieert.
Volgens die bepaling zijn dat geaardheden “die verschillen van de algemeen aanvaarde noties in de Bulgaarse juridische traditie met betrekking tot emotionele, romantische, seksuele of sensuele aantrekkingskracht tussen personen van verschillend geslacht”. Samenvattend: heel veel woorden om alle relaties die niet heteroseksueel van aard zijn te omschrijven.
protesten
De bijgewerkte onderwijswet leidde onmiddelijk tot felle protesten in Sofia, de hoofdstad van Bulgarije. Demonstranten scandeerden slogans als ‘Schaam je’ en ‘Stop met het verjagen van mensen uit Bulgarije’. De protesteerders beschuldigen de Bulgaarse politici van ‘het exploiteren van desinformatie en het aanwakkeren van haat tegen de LGBTQ-gemeenschap’ in de aanloop naar de verkiezingen in oktober.
Deze wijziging van de Bulgaarse onderwijswet heeft tot grote bezorgdheid geleid. Mensenrechtenorganisaties benadrukken de voortdurende uitdagingen voor de LGBTQ-gemeenschap in Bulgarije en de bredere implicaties voor de mensenrechten in de regio. LevFem, de linkse feministische groep die de demonstratie organiseerde, waarschuwt dat de wet inspanningen om pesten en intimidatie van LGBTQ-jongeren op scholen tegen te gaan, ernstig zal beperken.
Kritiek
Ook het Bulgaarse Helsinki Comité (BHC), een prominente mensenrechten NGO, drong er bij het Bulgaarse parlement op aan om het verbod op “LHBTIQ+ propaganda” te verwerpen. De groep stelde dat de amendementen in strijd zijn met de fundamentele mensenrechten die niet alleen worden beschermd door de Bulgaarse grondwet, maar ook door EU-wetgeving en internationale verdragen waaraan Bulgarije zich heeft te houden. Radoslav Stoyanov, vice-voorzitter van de BHC, bekritiseert de wet vanwege het “verbieden van de verspreiding van ideeën en concepten, inclusief wetenschappelijke informatie”.
Denitsa Lyubenova, een advocaat van de LGBTQ-rechtengroep Deystvie, noemt de wetswijzigingen “discriminerend”. Ze waarschuwt dat het “de weg vrijmaakt voor een heksenjacht”. Ook merkt ze op dat de wetswijzigingen alle educatieve inspanningen met betrekking tot gelijke behandeling van LHBTIQ+ mensen op scholen teniet zouden doen. De kritiek van de belangenbehartigers mocht echter niet baten; de wetswijzigingen 159 van de 286 parlementariërs stemden waren voor en slechts 22 stemden tegen. Daarnaast waren er 12 officiële onthoudingen.