Ongewoon zware beveiliging overschaduwden de festiviteiten van de Zürich Pride op 14 en 15 juni. Zwaarbewapende agenten van de speciale Scorpion-interventie-eenheid bewaakten de toegangswegen naar Helvetiaplatz. Rond het plein waren tevens barrières opgesteld om te voorkomen dat voertuigen op de menigte zouden inrijden. De redenen voor al deze extra maatregelen waren niet voor iedereen meteen duidelijk.
Tekst: Ronald Mol
Foto: Stadtpolizei Zürich
De maatregelen, die opmerkelijk strenger waren dan bij andere grote evenementen, waren uit voorzorg genomen vanwege ernstige bedreigingen tegen de Pride-parade. De strenge beveiliging leidde tot bezorgde reacties van de deelnemers aan de Pride-parade.
‘Typen mit den Maschinenpistolen’
Danke für Ihr Feedback. Die “Typen mit den Maschinenpistolen” machen das aus Gründen. Und diese Gründe sorgen dafür, dass man das auch sehen soll.
— Stadtpolizei Zürich (@StadtpolizeiZH) June 17, 2024
arrestatie
Later bleek dat de verhoogde beveiliging verband hield met de arrestatie van twee minderjarige jongens, kort voor het evenement. De jongeren, een 14-jarige en een 17-jarige, beide inwoners van Zürich, werden gearresteerd door de kantonpolitie, in samenwerking met de stadspolitie. Woordvoerders van beide politiediensten bevestigden later dat de beveiligingsmaatregelen waren genomen naar aanleiding van “ernstige bedreigingen” die de jongeren hadden geuit omtrent de Pride-festiviteiten.
Volgens de Zwitserse autoriteiten waren de jongeren overigens niet de enigen die in verband met de Zürich Pride werden aangehouden. Ook een Afghaan en een Eritreeër werden tijdelijk vastgehouden wegens verstoren van het evenement.
geradicaliseerd
Diverse bronnen geven inmiddels aan dat de twee minderjarigen mogelijk geradicaliseerde Moslims zijn. Beide jongeren hebben een migratieachtergrond: de ene familie komt uit Irak, de andere uit een niet nader genoemd Balkanland. Men gaat ervan uit dat hun radicalisering via leeftijdsgenoten en sociale media plaatsvond en niet via hun families. Op verschillende online chatforums zouden de tieners informatie hebben gezocht dat in verband gebracht wordt met de terroristische organisatie “Islamitische Staat” (IS).
Naar verluidt heeft de oudste van de twee expliciet gezocht naar informatie over het plegen van aanslagen, waaronder aanslagen met gebruikmaking van een vrachtwagen. De aanvallen in Nice en Berlijn zouden hiervoor als inspiratie hebben gediend. Ook zou een van de jongeren online hebben verwezen naar de mesaanval op een Joodse man in Zürich in maart. Deze aanval werd uitgevoerd in naam van IS. De verdachte zou zijn bewondering voor deze daad hebben geuit en tevens gesproken hebben over plannen voor een nog verwoestender aanslag.
vragen
Het onderzoek naar de plannen van de verdachten wordt uitgevoerd door een speciale jeugdafdeling van het Zwitserse Openbaar Ministerie. De arrestatie van de jongeren roept namelijk veel vragen op: hoe ver gevorderd waren hun plannen voor een aanslag? Hoe zijn deze jongeren geradicaliseerd? Hoe diepgeworteld is hun jihadistische ideologie? En, gezien het jeugdstrafrecht, hoe kunnen deze jongeren mogelijk weer worden gesocialiseerd? Beide verdachten zitten op het moment van schrijven van dit stuk nog altijd vast.
Ondertussen vragen leden van de regenbooggemeenschap zich af: maken de verdachten deel uit van netwerken in Zwitserland of daarbuiten? Vorige maand kwam het Amerikaanse State Department nog met een zeldzame, wereldwijde waarschuwing voor aanslagen tijdens Pride-vieringen. De vraag of er in dit geval slechts sprake is van geradicaliseerde, maar alleenstaande jongeren; of dat de bedreigingen en arrestaties rondom de Zurich Pride onderdeel zijn van een groter geheel, dringt zich dan ook op.
extreemrechts
Naast de bedreiging van de twee jongeren werden de Zwitserse autoriteiten tijdens de Pride in Zürich ook geconfronteerd met acties van extreemrechtse groepen. Die verstoorden de Pride-festiviteiten door met een motorboot over het meer te varen en daarbij LHBTIQ-fobe spandoeken te tonen. Ze verspreidden ook anti-LHBTIQ+ flyers met behulp van een drone. Zes Zwitsers en een Duitser uit extreemrechtse kringen werden op zaterdag gearresteerd door de stadspolitie.
geen invloed
Ondanks deze dreigingen verliep Zurich Pride 2024 vreedzaam. Het evenement werd bijgewoond door tienduizenden mensen. Alexander Wenger, woordvoerder van Zürich Pride, benadrukte dat de organisatie geen bedreigingen had ontvangen en dat ze vooraf niets wisten van de arrestaties. “Gelukkig wisten we van tevoren van niets, want dat zou ons belemmerd hebben om zorgeloos feest te vieren,” zei hij.
“Ik laat me deze twee dagen van Pride
door niemand afnemen”
Het enige wat hem naar eigen zeggen opviel, was de ongewoon zware beveiliging tijdens Zürich Pride. De beveiliging, bedreiging en de daaropvolgende arrestaties hadden volgens de woordvoerder echter geen enkele invloed op het feestelijke karakter van het evenement. “Ik laat me deze twee dagen van Pride door niemand afnemen,” benadrukte Wenger.