In 2014 moest ik mijn paspoort vernieuwen. De vriendelijke dame bij de burgerlijke stand vroeg of ik ook de naam van mijn huwelijkspartner in mijn paspoort wilde hebben. Ik vond dat een leuk idee. Ik was in 2010 niet voor niets met hem getrouwd.
Tekst: Rick van der Made
‘Nou,’ zei de dame achter het loket, ‘dat wordt in uw geval dan “echtgenoot van mevrouw Kaamoes.”’
Ik glimlachte vriendelijk naar de dame.
‘De naam spreek je uit als Ka-Múu,’ zei ik, ‘en mevrouw is een meneer. Ik ben getrouwd met een Fransman.’
‘Oh jee, sorry hoor,’ zei de dame, ‘en ik ben hier nog wel zo nadrukkelijk voor opgeleid.’
‘Geeft niet hoor,’ zei ik met een knipoog tegen de roodaangelopen dame, ‘de kracht van het leren zit ‘m in de herhaling.’
Inmiddels zijn we tien jaar verder. Vanmorgen kreeg ik een appje van een vriend die aan ongeneeslijke prostaatkanker lijdt. Hij is getrouwd en heeft ook de naam van zijn man aangenomen. Ik noem mijn vriend voor het gemak even Joost Jansen-Pietersen.
Een aantal weken geleden sprak de keuringsarts mijn vriend aan de telefoon aan met ‘mevrouw Jansen-Pietersen.’ Mijn vriend heeft een invalidenparkeerkaart nodig en moest dus gekeurd worden. Na wat ongemakkelijke verontschuldigingen zou de arts de aanvraag goedkeuren en naar de gemeente toesturen alwaar mijn vriend de parkeerkaart zou kunnen ophalen.
Hij hoorde niets meer, dus belde hij met het centrale gemeenteloket met de vraag waar zijn parkeerkaart bleef. De dame van de gemeente zei: ‘Oh, mevrouw dat kan nog wel acht tot tien weken duren.’
Mijn vriend drong aan en kreeg uiteindelijk het medisch rapport over zijn ongeneeslijke prostaatkanker toegestuurd. En uiteraard weer op naam van mevrouw J. Jansen-Pietersen.
En zelfs in deze voor hem zulke moeilijke dagen denkt mijn vriend nog aan anderen en vraagt hij zich geërgerd af waarom het anno 2024 nog steeds niet mogelijk is om zelf te bepalen hoe je bij overheidsinstanties aangeschreven wenst te worden.
Mijn vriend heeft gelijk.
En wat mij betreft zouden we nog een stapje verder kunnen gaan, en het hele gedoe over man, vrouw, x, cis, trans, mevrouw en mijnheer gewoon kunnen afschaffen. In plaats van een hoop geld kwijt te zijn aan het herstellen van fouten gemaakt door hopeloos verouderde systemen die bij dubbele achternamen nog steeds automatisch van ‘mevrouw’ uitgaan, zou de overheid net zo goed voor iedereen die in dit land geboren is en hier geboren wordt een mooi naamplaatje kunnen laten drukken dat we op onze jas kunnen spelden en waarop alleen onze voornaam staat. En laat ze dan meteen alle aanspreekvormen als ‘beste, geachte, gewaardeerde en lectori salutem’ vervangen door ‘lieve.’
‘Lieve Joost, hier is je invalidenparkeerkaart.’
Helaas.
In tien jaar tijd hebben we van alle herhalingen nog steeds niet veel geleerd en zijn we dus nog steeds niet verder gekomen dan iemand met ongeneeslijke prostaatkanker aanschrijven met ‘beste mevrouw’.
Rick van der Made (Breda, 1968) is oud-hoofdredacteur van Gaykrant. Hij is ook dichter en columnist. Rick woont met zijn huisgenote Pascale en hun twee katten Boris en Klaas in Hooge Zwaluwe.
Meer lezen van Rick? Klik dan hier!