Daar liep ze weer, in Emmen. Bedreigd, studerend en met een carrièrepad dat al bij haar geboorte vast lag. En onherroepelijk moest ik toch weer even denken aan de ophef die rond haar achttiende ontstond. Mocht Amalia wel trouwen met een vrouw? En hoe zit en zat dat eigenlijk met andere royals? Zijn er eigenlijk wel Queer-queens geweest? En is er wel eens sprake geweest van geen oranje boven, maar Roze boven?
Jazeker! Want homoseksualiteit komt in alle families voor, dus ook in koninklijke of keizerlijke families. Handig is het echter niet, als er van je verwacht wordt dat je zorgt voor troonsopvolging. Dat kan een reden zijn waarom er niet heel veel LHBTIQ+ staatshoofden in de geschiedenis bekend zijn geworden. Daarnaast zijn een aantal weggedrukt door zowel hetero-, als homonormativiteit. Ze werden beoordeeld op basis van hun huwelijk of hun escapades met mannen, terwijl ze naar alle waarschijnlijkheid niet uitsluitend monoseksueel, maar in veel gevallen bi-, of panseksueel waren.
de nieuwe kerel van de keizer
Eén van de vroegste voorbeelden van een LHBTIQ+ staatshoofd komt uit China. Keizer Ai van Han, binnen zijn familie bekend onder de naam Liu Xin, was een keizer van de Chinese Han-dynastie. Hij besteeg de troon toen hij 20 was en regeerde van 7 tot 1 voor Christus. Tijdens zijn regeerperiode kreeg hij een relatie met hofbeambte Dong Xian.
Hun romance leidde zelfs tot een uitdrukking die tot op de dag van vandaag gebruikt wordt om homoseksualiteit te omschrijven: “passie van de afgesneden mouw”. Het verhaal gaat dat de keizer Ai en zijn minnaar Dong Xian samen in slaap waren gevallen, waarbij het hoofd van Dong op de arm van de keizer rustte. Toen de keizer wakker werd, wilde hij zijn minnaar niet wakker maken. In plaats daarvan sneed hij zijn mouw van zijn gewaad, zodat hij het bed kon verlaten zonder zijn minnaar wakker te maken.
Dong had, afgezien van die ene keer ongestoorde nachtrust, aanvankelijk veel profijt van hun liefdesrelatie. Aan het begin van Ai’s regeerperiode was hij nog een keizerlijke secretaris in een lage rang. Maar al snel klom hij rap op. In het jaar vier voor Christus was hij op 19-jarige leeftijd de persoonlijke keizerlijke assistent van keizer Ai. In het jaar één voor Christus was hij het hoofd van de Keizerlijke strijdkracht. Maar de romance brak hem op toen de keizer plotseling overleed. Diens opvolger Wang Mang, de enige keizer van de Xing-dynastie, bestrafte Dong namelijk met een gedwongen zelfmoord.
Ruige roomse rakkers
De Romeinse keizer Galba (3BC – 69AD) zat minder dan zeven maanden op zijn plek, gedurende ‘het jaar van de vier keizers’. Maar ondanks zijn korte regeerperiode bouwde hij al snel een wrede reputatie op, omdat hij geen ongedisciplineerd gedrag tolereerde. Naast die meedogenloosheid werd ook bekend dat hij “meer neigde naar mannen; en dan alleen naar de zwaargewichten en degenen die al in de bloei van hun leven waren” als het op “seksuele zaken” aankwam. Tegenwoordig zou men zeggen dat de keizer waarschijnlijk bottom was.
De seksuele voorkeuren van Galba werden opgetekend door de Romeinse biograaf Suetonius, in De vita Caesarum; een verzameld werk over het leven van twaalf Romeinse keizers. Het feit dat Suetonius ook enkele jaren hoofd van het keizerlijke secretariaat is geweest, zorgde ervoor dat hij een tijdlang toegang had tot gegevens uit de keizerlijke archieven. Die gegevens vulde Suetonius aan met mondeling overgeleverde details van familieleden, waardoor zijn geschiedschrijving redelijk accuraat genoemd kan worden.
homo-moslim-monarch
Al-Hakam II was de homoseksuele moslimheerser van het Kalifaat Córdoba. Hij was kalief van 16 oktober 961 tot 1 oktober 976. Zijn rijk omvatte het grootste gedeelte van Spanje en Portugal, en daarnaast gebieden in Noord-Afrika. De hoofdstad van het kalifaat was Córdoba. Die stad was destijds een centrum van Arabische en Joodse cultuur. Al-Hakam II onderhield openlijk een mannelijke harem, die hij volgens geschiedschrijvers tijdens zijn heerschappij overal mee naartoe nam. En naar verluidt volgde zijn zoon zijn voorbeeld daarin.
en vele anderen…
Zo zijn er in de geschiedenis vele andere staatshoofden geïdentificeerd als lid van de regenbooggemeenschap. Soms als onderdeel van een lastercampagne, zoals dat waarschijnlijk het geval was bij Catharina II, keizerin van Rusland, ook wel bekend als Catharina de Grote (1729-1766). Of Koningin Elizabeth I van Engeland en Ierland, ook wel bekend als ‘The Virgin Queen’
Maar vaak zijn er ook tastbare bewijsstukken van de liefde van een staatshoofd voor iemand van hetzelfde geslacht. Dat is bijvoorbeeld het geval bij Ludwig II van Beieren (1845-1886). Uit zijn dagboek, privébrieven en andere persoonlijke documenten blijkt dat hij sterke verlangens had naar hetzelfde geslacht.
Ook nu zijn er in ieder geval een aantal Roze Royals bekend; Prins Manvendra Singh Gohil (1965) bijvoorbeeld. Hoewel India de koninklijke opvolging in 1971 al heeft afgeschaft, is hij wel de zoon en erfgenaam van de Maharaja van Rajpipla in Gujarat. Hij haalde in 2006 de krantenkoppen toen hij als eerste nog in leven zijnde royal als homoseksueel uit de kast kwam. De prins leidt The Lakshya Trust, een liefdadigheidsinstelling die zich inzet voor de regenbooggemeenschap en voor de strijd tegen HIV/AIDS.
Ook Lord Ivar Mountbatten (1963) haalde de krantenkoppen nadat hij in 2016 onthulde dat hij een relatie had James Coyle. In 2018 haalde hij de krantenkoppen weer, toen hij als eerste lid van de uitgebreide koninklijke familie in het huwelijk trad met iemand van hetzelfde geslacht, namelijk toen Mountbatten met Coyle trouwde. Ook hij zet zich in voor de regenbooggemeenschap. Dit doet hij onder andere door het organiseren van het Queer Spirit festival, een vierdaags familie- en spiritueel festival, waarbij ‘all things queer’ worden gevierd.
roze-oranje
En hoe zit dat dan met het Nederlandse koningshuis? Uit documenten uit het Koninklijk huisarchief blijkt dat koning Willem II (1792-1849) in ieder geval biseksueel moet zijn geweest. Hij was getrouwd met Anna Paulowna, de dochter van Tsaar Paul I van Rusland en kreeg met haar ook vijf kinderen.
Maar daarnaast vond hij de mannenliefde kennelijk ook fijn. Zo fijn zelfs dat hij in 1819 al mee werd gechanteerd. En dat ging lang door en had verregaande consequenties. In 1848 was er namelijk een grondwetsherziening nodig. Europa was op dat moment het toneel waarop vele revoluties zich afspeelden. De bevolking kwam in meerdere landen in opstand tegen de absolute macht van de staatshoofden en ook in Nederland dreigde het mis te gaan. Er werd water bij de koninklijke wijn geëist. Aanvankelijk leek het erop dat er niet al teveel water van de kant van de koning verwacht kon worden, totdat Willem II vrij plotseling een groep radicale hervormers toch een nieuwe grondwet laat opstellen.
Net als Mark Rutte vlak voor zijn afscheid als leider van de VVD, leek het erop dat Willem II op een zeker moment ook een ‘epifaan moment’ heeft gehad. Hij verklaarde in ieder geval dat hij er nog eens goed over had nagedacht en dat hij in één nacht van “très conservative, très liberal” was geworden. Maar de draai van honderdtachtig graden verbaasde velen. Pas jaren later blijkt uit onderzoek dat de koning met zijn seksuele escapades werd gechanteerd door ene Petrus Janssen uit Duitsland. Die was op het door de koning ‘onheus bejegend’ en dreigde dit in de openbaarheid te brengen. Kennelijk was het chantageverhaal van Janssen dusdanig overtuigend dat Willem II in de loop der jaren omgerekend honderdduizenden Euro’s zou betalen om het verhaal uit de openbaarheid te houden.
Anno nu
Toen kroonprinses Amalia in 2021 achttien jaar werd, leidde de publicatie van het boek Amalia, de plicht roept, tot kamervragen. Auteur Peter Rehwinkel suggereerde namelijk dat Amalia de troon moest opgeven, mocht zij met een vrouw willen trouwen. Het zorgde voor grote ophef en een draai in het kabinetsstandpunt. In 2000 vond men namelijk nog dat door een dergelijke situatie een probleem ontstaat met ‘de erfelijkheid van het koningschap’. Dat zou er dus toe leiden dat Amalia afstand van de troon zou moeten doen.
In 2021 vond premier Rutte dat echter niet meer nodig: “Dit is te zeer afhankelijk van de feiten en omstandigheden van het specifieke geval, die, zoals je ook terugkijkend kunt vaststellen bij het familierecht, door de tijd heen kunnen veranderen.” Maar op de vraag hoe het daarna zou gaan met de kinderen die uit een dergelijk huwelijk voort zouden komen, bleef het antwoord uit.
Uit de destijds ontstane ophef kon echter wel één conclusie getrokken worden: het overgrote deel van de Nederlanders is van mening dat het geen fluit uitmaakt of Amalia nu met een man of met een vrouw zal trouwen. Dus in dat opzicht: Roze boven! Leve de regenboog-royals, leve de Queer queens!
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
