Het aantal geregistreerde discriminatiefeiten in 2023 is gestegen. Dat blijkt uit de cijfers van twee rapporten die vandaag aan de Tweede Kamer zijn aangeboden. Uit het rapport Strafbare Discriminatie in Beeld 2023 blijkt dat het Openbaar Ministerie (OM) vorig jaar meer gevallen van discriminatie registreerde dan het voorgaande jaar. Het rapport Discriminatiecijfers in 2023, waarin cijfers van meerdere organisaties zijn opgenomen, lijkt dat beeld te bevestigen.
Tekst: Ronald Mol
Volgens de begeleidende kamerbrief van de minister van Justitie en Veiligheid heeft de politie in 2023 een stijging van 33 procent meer meldingen geregistreerd ten opzichte van 2022. In de voorgaande jaren was er ook elk jaar een stijging van het aantal geregistreerde incidenten bij de politie te zien. Het totaal aantal meldingen bij de politie steeg naar 8990 incidenten, schrijft de minister aan de Tweede Kamer.
Ook de antidiscriminatievoorzieningen zien een stijging qua meldingen. Zij ontvingen volgens de minister in totaal 6351 meldingen in 2023. Dat is een stijging van 20 procent ten opzichte van 2022. Daarnaast blijkt uit de rapportage van het OM dat ook daar een stijgende lijn zichtbaar is. In 2023 ging het in totaal om 535 discriminatiefeiten, in 2022 betrof het 417 discriminatiefeiten.
openbaar ministerie
Het OM maakt bij de registratie van de feiten een onderscheid tussen zaken die specifiek gaan over discriminatie (specifieke discriminatiefeiten) en andere feiten, zoals mishandeling, waarbij een discriminatieaspect meespeelt. In beide categorieën was een stijging waarneembaar. Bij beide soorten discriminatiefeiten bleek de discriminatiegrond antisemitisme de meeste meldingen op te leveren.
Na antisemitisme zorgt discriminatie op grond van geaardheid voor de meeste registraties bij het OM. Volgens het OM draagt het grote aantal voetbalzaken in Rotterdam bij aan een stijging van het aantal feiten op basis van deze discriminatiegrond. In 2023 werd bij 181 discriminatiefeiten deze discriminatiegrond genoteerd ten opzichte van 113 feiten in 2022.
verschillen
Er blijft echter een diffuus beeld. Volgens de Kamerbrief is er bij de andere registrerende instanties namelijk sprake van een daling. Zo nam het aantal verzoeken om een oordeel van het College voor de Rechten van de Mens af met 13 procent (van 670 naar 581 verzoeken). Het aantal meldingen van ongelijke behandeling bij datzelfde College steeg in 2023 daarentegen weer met 27 procent. Ook de Nationale ombudsman en de kinderombudsman registreerden een daling van respectievelijk 11 en 27 procent.
Het OM benadrukt dat de geregistreerde cijfers niet volledig weerspiegelen hoeveel discriminatie-incidenten vorig jaar in Nederland plaatsvonden. Volgens het OM is niet alle ervaren discriminatie is strafbaar en daarnaast wordt niet altijd aangifte gedaan van discriminatie. Ook kan het voorkomen dat er na onderzoek geen verdachte wordt gevonden, of dat er onvoldoende bewijs is in een zaak. Deze factoren dragen volgens het OM bij aan het feit dat het aantal geregistreerde gevallen bij het OM altijd lager is dan de registraties bij de politie.