De transgemeenschap ligt op dit moment onder vuur, zowel in Nederland als daarbuiten. Er verschijnen veel negatieve berichten in de media. De haat en bedreigingen naar transgender personen lijken toe te nemen. Wat merkt de organisatie TransAmsterdam daarvan? Tijd om eens in gesprek te gaan met Yvo Manuel Vas Dias, oprichter en voorzitter van TransAmsterdam. We hebben het onder andere over de Trans Artiesten en het succes van de Trans Pride Walk die begin augustus werd gehouden. Ook nemen we een voorproefje op de jaarlijkse Transgender Flag Day 2023
Tekst: Niels Lam,
Foto’s: Hermance van Dijk, Yvo Manuel Vas Dias
Over Transamsterdam
Voor degenen die TransAmsterdam nog niet kennen, waar staat jullie organisatie voor?
“TransAmsterdam is een organisatie voor kunst, cultuur en lifestyle in Amsterdam. Naast het organiseren van activiteiten voor de trans en non-binaire personen hebben wij het Trans & Friends café InClusion. Dit is een netwerk- en ontmoetingsplaats waar je jezelf kan zijn. Met regelmatig een liveoptreden. Iedere laatste vrijdag van elke maand kan je gelijkgezinden ontmoeten en trans vrienden maken. Iedereen is welkom!
Ook organiseren wij de Trans Art School. Een safe space voor transpersonen en non-binaire personen die creatieve workshops kunnen volgen. Door middel van kunst en cultuur willen wij niet alleen trans personen met elkaar verbinden, maar ook trans personen met mensen buiten de trans gemeenschap.
Wij zijn er echt voor om trans talenten een podium te geven in de kunstwereld’, aldus Yvo. Voor transpersonen in Amsterdam, maar ook voor trans en non-binaire personen die in de ‘wat kleinere plaatsen’ in Nederland wonen. Het kan dan zijn dat een talent ingezet wordt bij één van onze events of een bedrijfsevenement. We kijken heel goed of het bedrijf niet aan pinkwashing doet, of dat het echt belangstelling heeft, omdat ze hun beleid goed willen uitvoeren in het kader van diversiteit en inclusie. En dat ze echt op zoek zijn naar talenten. Het laten optreden van een transpersoon geeft een extra dimensie. Dat je cisgender bent en je zingt, is leuk. Echter, het trans verhaal erbij maakt het nog mooier, unieker, inclusiever en geeft meer diepgang.”
Dat gezegd hebbende, wat vind je van de opmerkingen dat Rikkie Kollé de Miss Nederland 2023 verkiezing alleen gewonnen omdat ze een transvrouw is?
“Ik denk dat dit onzin is. Ze heeft gewoon gewonnen omdat ze op dat moment de beste is. Wat je ziet gebeuren is dat sommigen, ook prominente mensen, een vergelijking gaan maken tussen cisgender vrouwen en transgender vrouwen. Ik denk dat het belangrijker is om juist naar elkaar te gaan luisteren, en samen te werken. Ik krijg ook weleens vragen van feministische vrouwen die zeggen moeite te hebben dat transgender vrouwen nu die plek hebben of krijgen. Echter, jaren hebben transgender vrouwen die plek nooit gekregen. Nu proberen we te kijken om meer naar elkaar te luisteren in plaats van meteen commentaar te geven.
Zo’n Mona Keizer bijvoorbeeld, zij gaat meteen weer twitteren dat de winst van Rikkie Kollé fijn voor Rikkie zelf is. En meteen daarna zegt ze dat dit een voorbeeld zou zijn van hoe de ‘woke genderideologie’ leidt tot verlies van vrouwen. Ik denk dan ten eerste: ‘Ja Mona Keizer, het zal uw kind maar zijn. En hoe gaat u daar dan mee om?’ En ten tweede: ‘zie het als een verrijking voor alle vrouwen.’
“We moeten stoppen met elkaar steeds te vergelijken, en beginnen met het slaan van bruggen.”
WOMEN Inc. Is zo’n organisatie die dat goed doet. Zij proberen die brug te slaan tussen cisgender vrouwen en transvrouwen, door naar elkaars verhaal te luisteren. Zij publiceerden over dit onderwerp onder andere de artikelen ‘De emancipatie van trans personen en vrouwenemancipatie gaan hand in hand’, en ‘Statement: wij bieden geen ruimte meer aan transfobie’.
We zitten momenteel in een tijd waarin opeens het transgender verhaal in twijfel wordt getrokken. Dat het politiek wordt gemaakt. Dat het belachelijk wordt gemaakt door een aantal rechts-conservatieve groepen. Zelfs door sommige spirituele groepen wordt er raar omgegaan met de transgender gemeenschap. Ik denk dat belangrijker is om eerst naar elkaars verhaal te luisteren in plaats van direct te oordelen. Ken je überhaupt een transgender persoon? Heb je überhaupt weleens met Rikkie gesproken? Nodig haar eens uit voor een lezing.”
TRANSGENDER FLAG DAY 2023
In 1999 heeft de Amerikaanse transgender vrouw Monica Helms de transgender vlag ontworpen. De vlag is een symbool voor de ‘trans and proud’, diversiteit en transgenderrechten. Het staat voor de genderidentiteit, en niet zozeer voor een seksuele geaardheid.
“Zo iemand staat dan ergens voor, die heeft die vlag bedacht, en dat moet je eren.”
In de afgelopen jaren werd er in het Oosterpark een samenzijn georganiseerd waarin transpersonen samenkwamen, er werd een fotoshoot gehouden of livemuziek gemaakt door o.a. het Ricciotti ensemble. Dit jaar wil TransAmsterdam het anders aanpakken. Samen met Plein Theater nodigt TransAmsterdam iedereen uit om samen met hen op zaterdag 19 augustus van 16:00 – 00:00 uur de Transgender Flag Day te vieren in het Plein Theater. TransAmsterdam komt dit jaar met een serieus programma.
Wat zijn jullie dit keer van plan te gaan doen?
“We hebben sprekers. Iemand gaat een dans uitvoeren. We hebben later op de avond wat optredens waaronder van onze diva en zangeres Agnes Geneva (Indonesië). En verder treedt transman en rapper Chayden Richie (Surinaamse roots) op. We hebben tijdens deze dag ook een premièrefilm, genaamd “Keyboard Fantasies”. Het gaat over het verhaal van Glenn – Copeland, een oudere zwarte trans man en zanger, uit de jazzscene. We werden benaderd door de producent van de film, die ons vroeg of wij deze film wilde laten zien in Amsterdam. Graag zeiden wij. Na afloop van de film is er een klein forum met een aantal muzikanten en kunstenaars en het publiek. We willen een paneldiscussie voeren over de vraag waarom kunst zo belangrijk is voor de trans community om daarmee hun creativiteit te uiten?”
Hoe zit het met jouw eigen creativiteit?
“Vroeger ging ik meer schilderen, tekenen of andere creatieve dingen. Tegenwoordig ben ik meer een manager, scout, en ga ik op zoek naar talenten. Zo heb ik bijvoorbeeld Breanna Sinclairé, de eerste Amerikaanse trans vrouw die het Amerikaanse volkslied tijdens een sportevenement zong, gescout. Door mijn inbreng heeft zij op mogen treden tijdens de Winq Diversity Awards 2022. Ik ben een soort tussenpersoon, ik help mensen letterlijk en figuurlijk aan een podium. Mijn contacten zet ik in voor onze trans artiesten over de hele wereld. Ze komen zelf uit India, Pakistan, Indonesië, Amerika en de rest van de wereld. Wij geven ze via TransAmsterdam een podium. En andersom geven anderen via onze trans artiesten een podium.”
TRANSPRIDE WALK 2023
“Er was een transgender man die was geboren in Jordanië. Hij woont nu in Amsterdam en was zo blij dat hij de vlag uit Jordanië kon dragen, en ook de transgender vlag.”
TransPride Walk 2023 was een succes, heb je daar een verklaring voor?
“Het succes zat hem in het feit dat het vooral gericht was op de transgender gemeenschap. Het was een korte walk, met een boodschap en aansluitend Pride Oost. En dat vinden mensen leuk. Door de publiciteit krijgen mensen er ook meer weet van. We zijn ooit begonnen met een walk over de stoep, maar inmiddels bestaat de TransPride Walk uit 350 personen, dus de stoep is inmiddels te klein. Ook vanuit het buitenland is er belangstelling voor. Gasten die voor Pride Oost komen, lopen dan ook mee. En ook transgender personen uit het buitenland lopen mee met de walk.”
Hebben de negatieve berichtgevingen en harde kritieken tegen de transgemeenschap bijgedragen aan het succes?
“Ja, dat ook. Kijk de Pride Walk is een groot evenement waar de transgemeenschap dan een klein onderdeel van is. De TransPride Walk is specifiek opgezet voor transgender personen en de transgender gemeenschap. Mensen kunnen zich dan lekker uiten. Het is actie en tegelijktijdig is er veel blijdschap. Er gebeurt eigenlijk ook nooit niets naars. We delen transvlaggetjes uit, aan kinderen, aan mensen uit de buurt, iedereen is blij. Mensen staan vanaf hun balkons naar ons te zwaaien.
Het is vrolijke optocht, maar wel met een boodschap. Dat je veilig mag zijn in Amsterdam Oost en dus ook veilig in Amsterdam. Dit jaar had één van onze teamleden, Maurice, bedacht om vlaggen van de landen waar de teamleden van TransAmsterdam en andere deelnemers vandaan komen mee te nemen tijdens de walk. Hierdoor konden sommige teamleden zowel de vlag van hun land van herkomst dragen en ook de transgender vlag. Dit maakte hen zo blij en gelukkig.”
UITDAGINGEN EN TOEKOMST TRANSAMSTERDAM
Wat is voor jou, en TransAmsterdam, op dit moment de grootste uitdaging?
“Dat is toch wel onze organisatie. We zijn een vrijwilligersorganisatie. Mensen komen en gaan, vanwege het verkrijgen van een studie of baan. We hebben wel een vaste kern. Toch dienen wij constant ons programma aan te passen. We proberen een duurzaam beleid te voeren, niet iets hapsnap te doen, maar juist stap voor stap, consistent. We hebben een vast bestuur met daar omheen wat teamleden. Er kunnen altijd mensen bij om ons te helpen. TransAmsterdam is toch echt wel een bedrijf geworden, en dat is een hele uitdaging. Maar we blijven wel een warm bad voor zowel onze teamleden als onze gasten en de deelnemers aan onze activiteiten.”
Waar staat TransAmsterdam over vijf jaar?
“Het liefst hebben we dan een eigen plek in Amsterdam vanwaar we onze creatieve activiteiten kunnen organiseren. Ik vind het mooi om te zien dat er meer in de rest van het land wordt georganiseerd. Vanuit TransAmsterdam kunnen we op dit moment vanuit de Trans Art School wel workshops in Amsterdam organiseren. Dit lukt nog niet in de rest van Nederland. Ons team is daar nog niet groot genoeg voor want het kost veel tijd, energie en handjes. Maar iedereen is welkom in Amsterdam.”
Meer weten of meehelpen?
Wil jij TransAmsterdam ondersteunen bij hun werk, neem dan een kijkje op transamsterdam.nl, of meld je direct aan bij info@transamsterdam.nl.
Of heb je interesse in de Transgender Flag Day 2023? Geef je dan op voor een gratis kaartje.
Er is beperkt plek dus wees er snel bij. Voor het programma kun je een kijkje nemen op www.plein-theater.nl