Sinds president Museveni in Oeganda zijn handtekening heeft gezet onder draconische anti-LHBTI+ wetgeving, zijn velen hun leven daar niet meer zeker. Vandaag brengt Gaykrant het verhaal van Luna. Zij vertelt over de vloek en de pijn van lesbisch én gehandicapt zijn in Oeganda. Luna is niet haar echte naam. In verband met veiligheid kiest ze ervoor om gebruik te maken van een alias. Haar echte naam is bekend bij de redactie.
Uit twee kasten komen; mijn reis naar zelfacceptatie
Soms denk ik dat ik jaren geleden uit de kast had moeten komen. Het zou mijn leven zeker een stuk leuker hebben gemaakt. Aan de andere kant denk ik dat ik mezelf dan misschien simpelweg had uitgeput. Door me een weg uit twee kasten tegelijk te vechten. Lid zijn van de ene sociaal gestigmatiseerde groep mensen is al vermoeiend genoeg, zonder het lidmaatschap van een andere groep te gaan verkondigen. Uit beide kasten komen en eruit blijven – dus openlijk en trots leven als lesbienne én gehandicapte – is in Oeganda echt niet zo eenvoudig als je zou denken. Openlijk lesbisch zijn was een tijd lang absoluut geweldig. Voor mij was het ook nog eens een remedie tegen eenzaamheid. Want raad eens? Ik vond mijn soulmate! De puurste vorm van liefde.
Het antwoord op mijn gebeden.
Homofobe gehandicapten en discriminerende LHBTQI+ personen
Maar helaas kreeg ik te maken met het probleem van intersectionaliteit. Op het kruispunt dat mijn leven is, kreeg ik te maken met homofobie onder mensen met een handicap. Maar ook moest ik me wapenen tegen de discriminatie van gehandicapten door leden van de LGBTQIA+ gemeenschap die ik sinds mijn coming-out heb ontmoet.
Mijn coming-out bij mijn dierbaren ging gepaard met nog meer vormen van micro-agressie. Ik kreeg semi-homofobe beledigingen en ronduit discriminerende opmerkingen van mijn vrienden en familie te verduren. Vanwege mijn handicap heb ik al van kinds af aan constant te horen gekregen dat ik een gruwel was. Op een gegeven moment geloofde ik ze ook nog, door die constante stroom van afkeurende blikken en haatdragende opmerkingen. Ja, mijn fysieke handicap was vast een soort straf voor de voorouderlijke rotzooi van mijn familie. En toen kwam ik ook nog uit de kast als lesbienne…
Minder dan menselijk
Het idee dat volwassenen mij gaven was dat mijn fysieke handicap mij minder dan menselijk maakte. Dat ik sowieso nooit veel zou kunnen bijdragen. En als ik dan eens tegen dat beeld in probeerde te gaan, om zodoende hun ongelijk te bewijzen, dan werd ik op verschillende manieren tegengewerkt.
Wanneer ik mijn mening uitte, bleef die ongehoord, of werd die weg gefilterd door hun vooroordelen.
Als ik voor mezelf probeerde op te komen, werd ik tegengehouden door mensen die me als onbekwaam zagen. Maar ook door mensen die het goed bedoelden en die dachten dat ze voor mij moesten beslissen wat het beste voor me was.
identiteit
Door deze en andere ervaringen, creëerde ik een plek waar ik me veilig voelde. Een plek waarvan ik wist dat ik daar in ieder geval mezelf kon zijn en me onvoorwaardelijk geliefd kon voelen. Een plek in mijn hoofd. Dankzij al deze ervaringen was het alsof mijn volledige identiteit zich rond mijn handicap ontwikkelde. Het was alsof ik gedwongen werd om door een interactieve, complexe en diepe lens naar mijn identiteit te kijken. Een lens waardoor slechts één aspect van mijn identiteit zichtbaar was; mijn handicap. Tot voor kort.
Op de een of andere manier wist ik de complexe stroom van marginalisering en onderdrukking die ik van buitenaf ervoer om te buigen. Ik wist die negatieve energie om te zetten en aan te wenden als motivatie. Ik zette de marginalisatie om in een mooie droom. Juist door de tegenwerking werd het voor mij steeds eenvoudiger om te visualiseren wat ik op dat moment wilde. En in mijn hoofd was er niets of niemand om dat tegen te gaan, door bijvoorbeeld ander perspectief te bieden. Of om me met andere informatie van mijn zelfgekozen pad af te sturen. In mijn hoofd had ik alle macht had en was dus gelukkig. Heel soms zou ik willen dat ik nog steeds die persoon kon zijn, zoals ik toen in het leven stond…
Verliefd
Maar ik heb veel werk verzet, waaronder mijn pleitbezorgingswerk. En daardoor heb ik mezelf ook beter leren kennen. Zodoende is het mij uiteindelijk ook gelukt om die twee voor mijn gevoel zeer afzonderlijke identiteiten, namelijk mijn handicap en mijn seksualiteit, samen te voegen tot één persoon. Een persoon die blijft vechten voor verandering.
Dus toen ik de liefde van mijn leven, mijn droomvrouw in het echte leven ontmoette, zorgde ik ervoor dat het bekend werd bij zowel mijn echte familie en bij mijn gekozen familie. Voor zover je ze tenminste familie kunt noemen, gelet op alles wat ze me hebben aangedaan. Ik was gelukkig en smoorverliefd. Mijn coming-out was dan ook een manier om publiekelijk te zeggen: ‘Dit is echt, ga er alsjeblieft mee akkoord, gun me dit’. En hoewel er zeker veel stress bij kwam kijken, was het echt geweldig om te merken dat ik ook heel veel mensen om me heen had die het wél goed vonden dat ik mezelf was. En dus was ik een tijd lang uitzinnig gelukkig.
Totdat het in Oeganda allemaal instortte…
Proud legend
Terwijl ik dit nu typ rollen de tranen over mijn wangen en voelt het alsof mijn hoofd wil exploderen van woede, stress en eenzaamheid. Ik zou graag wat positiviteit willen voelen of een lichtpuntje willen zien in een verder somber jaar. Ik zou blij willen zijn voor het feit dat ik er überhaupt nog altijd ben, iets wat voor Queer personen in Oeganda lang geen zekerheid is. Als je de leeftijd van 35 bereikt dan noemen we je hier een proud legend. De meeste leden van de Oegandese LGBTQIA+ gemeenschap halen die leeftijd namelijk niet eens. En ik zou die aanhoudende, zeurende gedachte – dat ik er nog wel ben en vele anderen niet meer – graag een plek willen geven. Graag zou ik meer verbinding willen maken met mijn Queer identiteit. Als dat tenminste mogelijk en niet dodelijk zou zijn.
Als het zou kunnen, dan tankte ik wat positiviteit in mijn leven. Dan gooide ik de ellende eruit en liet ik de vermoeidheid van mijn handicap achter…