Sigrid Kaag werd in Diepenheim met fakkels verwelkomd. Een ontvangst die symbool staat voor de tijd waarin we leven: de tegenstander zodanig intimideren dat er geen ruimte meer is voor gesprek in de hoop dat de tegenstander angstig in een hoekje kruipt, wat – helaas – soms ook gebeurt. De fakkelmens is een historisch verschijnsel. Het zijn de uitvoerders van de ideeën en retoriek van meestal enkele hoger geplaatste heren en dames die hopen dat het zaad van hun giftige praat ergens landt en ontkiemt. Of het nu om middeleeuwse heksenverbrandingen, Kristallnacht, Ku Klux Klan, Capitoolbestormers of Diepenheimers gaat, altijd zullen er mensen zijn die gevoelig zijn voor woorden van ophitsing en opruiing en die daar – inmiddels blind en doof geworden voor andere argumenten – gehoor aan geven. En als de zaak niet gierend uit de bocht vliegt, blijven de hoge heren en dames zelf meestal buiten schot. De aanstichters met hun “tribunalen”. De opruiers met hun “fake news”. De onverzettelijken met hun “we-gooien-alles-op-één-hoop” en met hun dubbele agenda’s. De echte verantwoordelijken die gewiekst de goedgelovige goegemeente een rad voor ogen draaien met alle middelen die ze hebben, zelfs als ze daarmee democratische grondbeginselen de nek omdraaien. Hoge heren en dames die, als ze dan en keer door justitie worden aangesproken of aangepakt, spreken over ‘nep-rechtbanken’. En de fakkelmens slikt het allemaal voor zoete koek. In de middeleeuwen. In de nacht van 9 op 10 november 1938. In Washington op 6 januari 2021. In Diepenheim op 19 februari 2023. De fakkelmens wil alles, en als hij niet alles kan krijgen, dan wil hij dat helemaal niemand iets krijgt. En het is maar de vraag of de fakkelmens eigenlijk wel in democratie geïnteresseerd is. Want democratie vergt nu eenmaal veel minder rechtlijnige vaardigheden dan een vuurtje stoken. Het vergt met elkaar in gesprek gaan, ook als je iemand niet graag mag of het niet eens bent met diens overtuigingen. Het vergt inlevingsvermogen hebben, geven en nemen, een beetje winnen en soms iets meer verliezen of net andersom, en het vergt bovenal een gezamenlijke zoektocht naar oplossingen, ook als dat betekent dat je niet altijd al je eisen binnenhaalt. Maar bovenal is de fakkelmens uitvoerder. Beïnvloedbaar. Egoïstisch. Volgzaam. Compromisloos. En, als de hoge heren en dames het spel heel goed weten te spelen, ook nog gewetenloos. Wie tribunalen zaait, zal branden oogsten.
*
Rick van der Made (Breda, 1968) is hoofdredacteur van Gaykrant. Hij is ook dichter en columnist. Rick woont met zijn huisgenote Pascale en hun twee katten Boris en Klaas in Hooge Zwaluwe.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
Ja, het zijn gepolariseerde tijden. Zo werd er een bijeenkomst georganiseerd in Pakhuis ” de Zwijger” in Amsterdam. Op de site van het debatcentrum stond een aankondiging van de bijeenkomst onder de noemer ‘Moreel beraad over het klimaat’. “Is vreedzaam protest wel genoeg, of zou het gebruik van geweld, dan wel tegen objecten, dan wel tegen personen, heroverwogen moeten worden?”
De organisatie van de bijeenkomst, politiek platform Progressief Café, vroeg ook op de site ‘welke prijs’ mensen bereid zijn om op ‘op persoonlijk niveau te betalen voor onze inzet voor klimaatrechtvaardigheid?’. “Zijn wij bereid om drie tot vijftien jaar in de gevangenis te belanden als gevolg van klimaatactivisme?”
Deze aankondiging hebben geleid tot verontwaardigde reacties. De bijeenkomst is hierdoor gelukkig afgelast.
Dit zijn gevaarlijke ontwikkelingen. Ik ben het helemaal eens met het artikel dat democratie bovenal een gezamenlijke zoektocht naar oplossingen vergt, ook als dat betekent dat je niet altijd al je eisen binnenhaalt. Belangrijk is om met elkaar in gesprek te blijven. Geweld, of de dreiging daarmee is een heilloze weg.
.