Vorige week publiceerde de regering haar nationale actieplan inzake seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, met daarin de doelstellingen voor de samenleving, de overheid en organisaties om seksueel geweld sterk terug te dringen, slachtoffers te ondersteunen en daders duidelijker te straffen.
De actielijnen omvatten gedeelde normen en waarden; wet- en regelgeving die deze normen weerspiegelen; organisaties die processen implementeren om hun omgeving te beveiligen; publieke erkenning van grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld en kennis over hoe in te grijpen; en adequate steun voor slachtoffers.
Wil onze gemeenschap de voor iedereen gestelde doelen bereiken, dan moeten onze normen worden bijgesteld. Onze benadering van seksuele toestemming moet radicaal veranderen om beter aan te sluiten bij de waarden die we allemaal moeten aannemen, anders riskeren we een cultuur van tolerantie te verergeren die we beginnen te manifesteren.
De cultuur van apathie ten aanzien van seksueel geweld die velen binnen onze gemeenschap ervaren is een van de grootste belemmeringen voor ons als gemeenschap om duurzame veiligheid te bereiken. Deels omdat het een van de meest waarschijnlijke vormen van geweld is die ieder van ons in de LHBTI+ cohort kan overkomen, en deels omdat het een van de meest impactvolle ervaringen is die iemand kan meemaken.
Trauma blijft lang hangen na de gebeurtenis zelf, en verandert vaak drastisch de interacties die we met elkaar hebben. Onbehandeld kan dat trauma zich binnen een gemeenschap gaan manifesteren als het onze seksuele relaties, ons respect en onze verantwoordelijkheid jegens elkaar verandert.
Hierdoor ontstaat een cyclus van tolerantie en normalisering van seksueel grensoverschrijdend en misbruikend gedrag. Degenen die zich uitspreken worden afgekeurd, hun ervaringen worden ontkracht en – zoals bij sommige Amsterdamse feesten waar degenen die hun macht uitoefenen door een specifieke seksuele partner te weigeren uit het spel worden gezet – uit de gemeenschap gezet waarvan hen werd verteld dat die veilig was.
Als gevolg hiervan krijgen mensen die grensoverschrijdend en seksueel misbruik plegen het voordeel van de twijfel in plaats van te worden uitgedaagd. Dit schept juist de voorwaarden voor seksueel geweld.
Een oude vriend van mij is onlangs onbewust bevriend geraakt met de persoon die mij verkracht heeft. Voor het gemak van iedereen die dit leest (en het vermijden van juridische repercussies), hij komt uit Brazilië en werkt voor een tomatenconservenbedrijf. Toen ik mijn vriend vertelde over deze “man”, om hem te beschermen tegen iemand waarvan ik weet dat hij drugs heeft gebruikt als wapen tegen meer mensen dan alleen mij, weigerde hij partij te kiezen en wilde hij de situatie met deze persoon bespreken, waardoor ik weer oog in oog kwam te staan met mijn eigen trauma. En zo bevond ik me opnieuw in een zeer ongemakkelijke situatie waarin ik de drang moest vermijden om mijn ervaring met seksueel geweld te rechtvaardigen. In plaats van de dader uit te dagen, werd ik opnieuw uitgedaagd.
We zijn allemaal wel eens slachtoffer geweest van catfishing, van een afspraakje waar we verrast werden door de leeftijd of het uiterlijk van de persoon, het aantal mensen in het huis of de aanwezigheid van drugs. Sommigen van ons hebben erger meegemaakt. We zijn allemaal wel eens over onze grenzen gegaan en onze toestemming genegeerd, zelfs als we het niet herkennen voor wat het is – grensoverschrijdend en misbruikend gedrag.
In de komende jaren zal de maatschappij beginnen te veranderen. En als wij onze gemeenschap veiliger willen maken en de doelstellingen van de overheid willen bereiken, zullen wij ook moeten veranderen. Met de hoogste percentages seksueel geweld van alle geaardheden, verwacht de regering nu van ons dat wij dat doen. Dus moet onze aanpak veranderen. Het was geen slecht afspraakje, het was aanranding.
Een cultuur van tolerantie schaadt iedereen. Onze gemeenschap moet zichzelf en de rest van de samenleving beschermen. Het werk begint nu.