Slachtofferhulp Nederland (SHN) is een landelijke organisatie die hulp biedt aan slachtoffers van misdrijven, verkeersongelukken en diverse andere ingrijpende gebeurtenissen en calamiteiten. Dit gebeurt kosteloos met juridische, praktische en emotionele ondersteuning, erop gericht om je recht en herstel te vinden. Ook als het om hate crimes gaat.
Tekst: Franck Wagemakers
Foto: SHN
Hate crimes kunnen, net als discriminatie, een extra grote emotionele impact hebben omdat ze een aanval op je identiteit vormen. Toch blijkt uit onderzoek dat de aangifte- en meldingsbereidheid gering is. En dat slachtoffers niet altijd de juiste ondersteuning krijgen of weten te vinden.
Voorbeelden van hate crimes zijn mishandeling, bedreiging, vernieling, brandstichting, dus samengevat hetgeen je is aangedaan om wie je bent. We noemen dit ook wel haatmisdaad of haatmisdrijf. Voor de wet en in het strafrecht heten dit commune delicten met een discriminatieaspect, afgekort tot CODIS feiten.
Zo’n hate crime is tegelijkertijd ook een aanval jegens een gemeenschap met dezelfde kenmerken of achtergrond. Dit kan sterke gevoelens van onrecht en onveiligheid veroorzaken. Dit kan tot verscheidene stressreacties, alsook gevoelens van angst, boosheid en machteloosheid leiden, hetgeen een normale reactie op een abnormale situatie is.
Jouw rechten
Misschien voel je je geen ‘slachtoffer’, maar als je iets is aangedaan heb je wel wettelijk vastgelegde slachtofferrechten.
Slachtofferhulp Nederland biedt informatie en juridische dienstverlening op het gebied van slachtofferrechten en het doen van aangifte bij politie. Maar Slachtofferhulp Nederland doet meer.
Slachtofferhulp Nederland
- kan meegaan naar de aangifte en je bijstaan tijdens de zitting in de Rechtbank. Ook helpen ze je bij het gebruikmaken van je spreekrecht. Bij een vervolging van de verdachte kun je juridische bijstand in het strafproces krijgen;
- biedt oordeelloos gehoor en psychosociale ondersteuning, gericht op stressreductie, herstel en het vergroten van veerkracht;
- biedt informatie en ondersteuning om letsel en schade vergoed te krijgen;
- biedt diverse lotgenotengroepen en een online platform voor lotgenotencontact.
Je kunt kosteloos (en in eerste instantie ook anoniem) contact opnemen met Slachtofferhulp Nederland.
Aangifte doen
Wanneer een misdrijf is gepleegd uit discriminatie, dus om jouw persoonskenmerken, laat dit de politie dan weten bij je aangifte. Het is belangrijk dit specifiek te laten opnemen in het proces-verbaal want delicten met een discriminatieaspect zijn niet als zodanig in de strafwet verankerd. Het misdrijf én de discriminatie zijn twee afzonderlijke maar beiden strafbare feiten. Het discriminatieaspect werkt strafverzwarend en dient dus altijd meegenomen te worden in een aangifte. Een hate crime wordt zwaarder bestraft.
Lage aangifte- en meldingsbereidheid
Op de valreep van 2022 verscheen in Gaykrant het artikel Onderzoek aangiftebereidheid na anti-LHBTI+geweld (Marit Hogervorst | Onderzoek aangiftebereidheid na anti-LHBTI+geweld – gaykrant). De uitkomsten van het onderzoek van Marit sluiten aan bij eerdere onderzoeken. Daarin worden als mogelijke oorzaken van lage meldingsbereidheid genoemd:
- veronderstelde nutteloosheid van een melding;
- gebrek aan vertrouwen;
- ernst (beperkte waarde toekennen aan de discriminatie), gewenning, acceptatie;
- onbekendheid met betrekking tot voorzieningen, mogelijkheid tot melden van discriminatie en de procedure;
- geen negatieve aandacht aan de situatie willen schenken.
Daarnaast kunnen ook gevoelens van schuld en schaamte van invloed zijn. Zeker als bijvoorbeeld de seksuele gerichtheid of genderidentiteit niet geaccepteerd wordt door je sociale omgeving, of wanneer je jezelf verwijt naar een bepaalde omgeving te zijn gegaan. Het is echter nooit jouw schuld als je iets is aangedaan!
Aangifte doen is belangrijk
Aangiftes zijn, naast je persoonlijke belang om recht en herstel te vinden, van belang omdat iedere aangifte bijdraagt aan het inzichtelijk maken van de problematiek op dit gebied in Nederland. Deze informatie kan door de overheid worden gebruikt om hate crimes en discriminatie te bestrijden.
Twijfel je, of lukt het niet?
Helaas komt het voor dat mensen twijfelen over het doen van aangifte. Of erger nog, hun aangifte wordt niet goed vervolgd. Als je twijfelt over aangifte doen, dan kan Slachtofferhulp Nederland je gratis informeren over aangifte doen én je bijstaan. Ook kun je gebruik maken van Roze in Blauw, waar politiemensen werken die zichzelf identificeren als LHBTI+ en de drempel om aangifte te doen samen met jou kunnen nemen.
Als je ontmoedigd wordt bij het doen van aangifte, bijvoorbeeld omdat er tegen je gezegd wordt dat het niet te bewijzen is dat je iets is aangedaan uit een discriminatiemotief, dan is dat niet aan de politiemedewerker. Deze dient proces-verbaal op te maken van jouw aangifte.
*
Franck Wagemakers (1974) is sinds 1997 samen met zijn man Johan. Franck werkt als beleidsadviseur bij Slachtofferhulp Nederland en houdt zich onder meer bezig met inclusieve psychosociale ondersteuning aan slachtoffers en hun naasten.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
