Recensie en winactie | Dichtbundel ‘Plooi’ van Babeth Fonchie Fotchind

Wie Plooi van Babeth Fonchie Fotchind leest en een ‘doodgewone’ dichtbundel verwacht, komt bedrogen uit. Haar bundel lijkt vooral gericht op het maken van een pamflet, eerder dan op het maken van poëzie. Daarvoor gebruikt Fonchie Fotchind allerlei stijlmiddelen.

Negenentwintig jaar is Babeth Fonchie Fotchind als Plooi dit jaar uitkomt. De dichter is flink beschadigd door gebeurtenissen in haar leven. Ze is gemarkeerd door de culturele achtergrond van het land Kameroen waar zij geboren is. Haar ouders ontvluchtten het land. Gezien de culturele normen begrijpelijk, maar pijnlijk voor de dichter laten ze niet alle opvattingen achter. Haar ouders verstoten haar als ze weten dat ze op vrouwen valt. Vervloeken ze dat zij ter wereld kwam?

“die ochtend heeft mijn moeder vervloekt;
de maan, dat ze met mijn vader was getrouwd
de handoplegging voor gegarandeerde vruchtbaarheid
de marktvrouw die haar te zoete papaja’s had verkocht
de geur van pis van de zwerfkatten in het steegje achter het huis
de familieleden in de gang
en mij misschien ook.”

De bundel beslaat vier fasen in Fonchie Fotchind haar leven. Ieder stuk wordt voorafgegaan door een stukje tekst met ‘goed bedoelde adviezen’ die ze te horen krijgt. Het cynisme daarover is duidelijk voelbaar.

(Noot EvD: homoseksualiteit is in Kameroen illegaal. Op openlijke homoseksuele handelingen staat een gevangenisstraf van zes maanden tot vijf jaar. De overtuiging dat homoseksuelen vervloekt of behekst zijn, draagt bij aan het gebrek aan acceptatie van de homoseksuele gemeenschap).

 “Laat je negatieve emoties gaan – loslaten terwijl je uitademt helpt (meestal)”
“Vraag jezelf af hoeveel je kunt veranderen en toch jezelf blijven”
“Tap dat potentieel eens af”
“Weet je wat, leef ook maar meer in het moment”

Hiermee laat ze doorschemeren dat de adviezen je niet laten voelen wat je voelt of wie je bent, maar je er juist vanaf leiden.

Met het ‘pamflet’ wil de dichter voor een maatschappelijke een bewustwording zorgen. In Plooi brengt ze naar voren dat het in Nederland niet altijd beter gesteld is met denkbeelden over homoseksualiteit dan in haar vaderland Kameroen. Dat geldt ook voor de ‘behandeling’ ervan. Aversietherapie, dat is wel bekend.

“voor nazorg kan patiënt terecht bij ex-homogroepen, die ondersteuning bieden bij het onderdrukken van de homoseksuele gevoelens.”

Fonchie Fotchinds aantekeningen uit haar patiëntendossier zijn schrikbarend. Nederlandse ‘therapeuten’ die er vreemde, gruwelijke ideeën op nahouden. En met hun groepstherapie en gebedsgenezing precies hetzelfde willen bereiken als de tovenaars uit Kameroen.

“kan worden overwogen toch uit te wijken naar het goddelijke waarbij een gebedsgenezingsdienst op zijn plaats is en participanten elkaar op het hoofd slaan met een bijbel.”

 En het gaat nog verder. En dat in Nederland. Ze lieten mijn maag soms draaien.

 “Mocht ook bovenstaande geen uitkomst bieden
Dan is het advies starten met correctieve verkrachting
Door een elektrisch aangedreven fallusvormig object”

Met deze aantekeningen laat Fonchie Fotchind haar afhankelijkheid zien van meningen van anderen en de ondoorgrondelijkheid van de diagnoses die van haar werden gesteld. Het voelt alsof je stiekem meekijkt in verslagen die niet voor jouw ogen bedoeld zijn. En die je stomverbaasd naar sommige conclusies laten kijken.

 Fonchie Fotchind speelt creatief met de opmaak van tekst. Zo beschrijft ze bijvoorbeeld de berichten van een datingapp die op haar telefoon binnenkomen:

“rechts voor de

eenzamen

en op mindere dagen

voor de mensen die op goede dagen bij links horen”

De eigen stem waarmee de teksten worden neergezet, maakt ze aansprekend en tastbaar. Ook in de korte dagboekfragmenten, vreemd genoeg geschreven vanuit het perspectief van een ander, alsof ze zichzelf aanschouwt.

“6 maart

 

een week

de tijd gehad om

zichzelf op te vouwen

tot het meest geschikte formaat

dat uit de lessen van haar vader volgde

zou hij trots zijn

op hoe ze haar grenzen wegplooit?”

Een mens plooit zich naar de omstandigheden, bewust of onbewust naar wat er verwacht wordt. Plooi is een onconventionele dichtbundel, een pamflet voor acceptatie van wie je bent en wat je voelt. Een bundel die me aangreep.

Babeth Fonchie Fotchind is jurist en dichter. Ze publiceerde onder meer in Kluger Hans, De Revisor, De Groene Amsterdammer, DW B, De Gids, en Elle, en was huisdichter van online tijdschrift Lilith Mag. Ze werd geselecteerd voor het Slow Writing Lab van het Nederlands Letterenfonds. Regelmatig draagt ze voor op podia en festivals.

*

Wil je kans maken op een exemplaar van Plooi, stuur dan vóór 25 november een mail met je naam en adresgegevens naar winnen@gaykrant.nl o.v.v. winactie Plooi. De winnaars worden 1 december bekendgemaakt.

*

Erica van Dooren zet haar liefde voor het geschreven woord om in recensies voor Gaykrant. Ze woont in de Flevopolder en dompelt zich al lezende graag onder in fusionmuziek. Daarnaast schrijft en publiceert ze verhalen en werkt ze aan haar debuutroman.