Soms zijn er voorstellingen waarvan je je afvraagt of je er wel een recensie over moet schrijven. Er is tenslotte al genoeg negativiteit heden ten dage. Maar goed, de voorstelling in kwestie is ONLY FERRY, een NDM-theaterproductie.
Na het bezoeken van de première heb ik goed moeten nadenken of, en zo ja hoe, ik er over wílde schrijven. Want het is zelden gebeurd dat ik zo geshockeerd de theaterzaal verlaten heb.
Het zal weinigen ontgaan zijn dat er veel ophef is geweest rondom de persoon Ferry Doedens. En dan de laatste tijd vooral in negatieve zin. Voor degenen die het gemist hebben in de socials, middels ONLY FERRY wil Doedens zijn kant van het verhaal vertellen. Overigens deed hij dat al een keer in HLF8, waarbij presentatrice Hélène Hendriks opmerkte of hij al niet te veel over de inhoud van zijn komende voorstelling aan het vertellen was. En daar had ze echt een punt mee. Als je die uitzending gezien hebt, dan weet je wat er allemaal in de voorstelling voorbij gaat komen. Niet dat dat erg is, want in zekere zin is de dramaturgische lijn van ONLY FERRY er een van ‘hoe het gebeurde’ in plaats van ‘wat er gebeurde’. Hoewel er bij de voorbereiding van deze productie hoogstwaarschijnlijk en helaas geen dramaturg aan te pas gekomen is.Ter voorbereiding bezocht ik een aantal weken geleden de perspresentatie, inclusief een geënsceneerd aansnijden-van-de-taart moment. En na afloop had ik een kort gesprekje met Ferry Doedens. En het is een voorval tijdens dat gesprek dat me deed besluiten om, na het zien van de voorstelling, er wel aandacht aan te besteden en erover te schrijven. Hij liet zich in het overigens aangename gesprek terloops een opmerking ontvallen die bij mij een snaar raakte. Ik parafraseer: ‘Het is nogal wat om als 18-jarige onvoorbereid in de publiciteit geparachuteerd te worden.’
De spanning waarmee Doedens de speelvloer betreedt blijft gedurende de voorstelling zicht- en voelbaar aanwezig. Zeker, een première spelen draagt vaak bij aan de zenuwen. Maar als die zenuwen zelfs op je stem slaan en je cues doen missen, dan is dat een signaal dat de voorstelling zelf nog niet bij de performer ingedaald is. Naarmate ONLY FERRY vordert, verliest Ferry Doedens steeds meer van zijn afwerende schild en raakt hij steeds zichtbaarder geëmotioneerd. Om vervolgens te breken als hij vertelt over zijn moeder en over een eenzame periode in zijn leven, waarbij hij bijna huilend verhaalt hoe hij het niet meer zag zitten. Dat is het moment dat niet meer ontkend kan worden dat deze productie niet meer over persoonlijke zaken gaat, maar privé geworden is. Als Ferry daarna Omarm mij zingt breekt ook zijn afstandelijkheid af en zingt hij warempel vanuit zijn ziel. Zelfs zijn tot dan toe te strak gespannen stembanden ontspannen en zijn zang klinkt helder. Zeker, dat is een aangrijpend, zelfs ontroerend, maar ook een schrijnend moment. En het deed bij mij herinneringen oproepen aan Bette Midler in de film The Rose.
Doedens weet zich niet meer uit de verstrikking te worstelen, ook al wordt hij zo goed als het gaat begeleid door zijn combo. En dan rijst de vraag waarom de regisseurs dit niet hebben zien aankomen. Ja, er staan er twee op de credit list vermeld. Hebben ze dan niet gezien dat dit Doedens nog veel te dicht op de huid zit? Wat is er dan in dat repetitielokaal gebeurd. Niet goed opgelet? Niet gemerkt dat Doedens hier emotioneel gezien nog niet aan toe was en is? Zich niet gerealiseerd hoe Doedens hierdoor nog verder beschadigd kon worden?Terwijl de voorstelling vordert, worden Doedens wonden die hij in de loop der jaren opgelopen heeft steeds zichtbaarder. Het laat ook onbedoeld zien dat de entertainmentindustrie een hele harde kan zijn. Het erge is dat blijkt dat het niet alleen diepe wonden zijn, maar ook nog open wonden. Dan wordt ook pijnlijk duidelijk dat alle initiatieven die door Ferry en zijn vrienden met alle goede intenties ondernomen zijn, vergeleken kunnen worden met pleisters plakken. Overigens zonder enige twijfel aan de integere intentie van alle betrokkenen.
Dat Doedens zich wil verweren is goed voorstelbaar, want zonder in detail te weten wat er over hem gezegd en geschreven is, het zullen emmers met bagger geweest zijn. En het is ook te respecteren dat hij zich kwetsbaar en open op wil stellen. Alleen; is het wel zo’n goed idee dat op de toneelvloer te doen? Tenzij je je publiek met de rol van psycholoog of biechtvader op wilt zadelen. Daar heeft het regieteam echt grove steken laten vallen. En dat heeft deze kwetsbare man echt niet verdiend.
Ferry Doedens is zeker niet gespeend van artistieke kwaliteiten. Hij heeft niet voor niks in een aantal grote musicals gestaan. Hoe men het wendt of keert en wat men ook van hem vindt, hij beschikt over de zogeheten X factor. Men kijkt graag naar hem en daar hoeft hij eigenlijk maar weinig voor te doen. Dat is een geschenk voor een artiest, maar het kan ook een vloek zijn. Zeker als je in technische zin ongetraind door het showbizzlandschap reist. Velen met zulke eigenschappen worden in dit milieu dan een prooi. Voorbeelden te over. En als zo’n artiest niet over genoeg weerbaarheid of back-up beschikt kan dat levensbeschadigend uitpakken. Er wordt dik aan hen verdiend en als ze uitgewrongen zijn worden ze achteloos weggeworpen.
Die achteloosheid over de consequenties voor de desbetreffende artiest heeft ook hier plaatsgevonden. Niemand heeft verder gedacht dan het oppervlak. Niet alleen op inhoudelijk vlak, maar ook op het gebied van opbouw, vormgeving, styling, lichtplan, en zeker op het gebied van de mentaal-emotionele gesteldheid van Doedens. En dat valt het creative team rondom hem echt aan te rekenen.
Het spreekwoord ‘een kat in nood maakt rare sprongen’ is van toepassing. En Doedens lijkt, om in die metafoor mee te gaan, er al enkele levens op te hebben zitten. In dat licht gezien komt ONLY FERRY eigenlijk tien of wellicht zelfs vijftien jaar te vroeg.
*
Jules Opstap werd ergens in de vorige eeuw, vanwege een fikse etnische DNA mix en met zijn Antilliaanse achtergrond, door zijn zus bestempeld tot ‘koninkrijkskind’. Het kwartje viel, en dat beviel wel. Jules schrijft als profi graag voor en over theater, en in zijn gedachten woont hij half in Londen.