El Houb | Over de gevoeligheid rond coming-out in de Nederlands-Marokkaanse gemeenschap

Fahd Larhzaoui (43) is de hoofdrolspeler in de nieuwe internationale feature film El Houb, waarin de Nederlands-Marokkaanse Karim (Fahd) terugkeert naar zijn ouderlijk huis om zijn ouders te vertellen dat hij homoseksueel is.

Interview: Floor Brands
Foto’s: Benny Stroet

Volgens mij gebeurt er heel veel op dit moment en er gaat nog heel veel gebeuren.
We gaan natuurlijk bijna in première hier in Nederland en daar werken we nu naar toe. Dus ik heb regelmatig interviews. Ik vind het wel heel erg spannend allemaal.

En El Houb is natuurlijk in Amerika al in première gegaan, hoe waren de reacties daar?
Overweldigend. Het was zo fantastisch. De reacties waren zo mooi en warm. Ik zat naast Shariff Nasr, de regisseur, en de zaal zat helemaal vol. Je merkte gewoon dat mensen helemaal in het verhaal zaten en dat ze aan het genieten waren. Ik vond dat heel bijzonder. Je zit daar in San Francisco tussen allemaal Amerikanen die kijken naar een Marokkaanse familie uit Rotterdam-West en alles klopt.

Waren het vooral Amerikanen die daarbij aanwezig waren? Wat voor publiek trekt de film aan?
De wereldpremière was natuurlijk op het grootste internationale LGBTQ+ filmfestival van de wereld, dus in dit geval zaten er vooral mensen uit de community in het iconische Castro Theatre. Er zaten ook twee Marokkaanse jongens in de zaal, die kwamen na het zien van de film ineens met me praten over dat ze het fantastisch vonden, en één van de twee gaf ook aan dat als de film in Amerika uit zou komen, hij dan zijn ouders mee zou nemen en dat dat zijn coming-out zou worden. Dat vind ik zo mooi, dat El Houb dat losmaakt. Ik had wel verwacht dat er veel queer mensen op af zouden komen, maar dat er ook nog twee Marokkaanse jongens in de zaal zouden zitten had ik niet verwacht.

‘Er is heel erg veel schaamte. We leven in een heteronormatieve wereld en we zijn ermee opgegroeid dat homoseksualiteit niet mag en niet kan.’

Is dat ook een beetje de insteek geweest van de film? Om het juist voor de Marokkaanse jongeren wat gemakkelijker te maken?
Ik hoop het. We hebben deze film gemaakt omdat er behoefte is aan die dialoog. Dit verhaal is nog niet op deze manier verteld. Althans niet vanuit dit perspectief en op deze manier. En niet vanuit het oogpunt van een Marokkaans gezin.

Nu zoekt iedereen al snel naar een sleutel voor die dialoog, wat zou volgens jou die sleutel kunnen zijn?
Dan zou ik zeggen: kom naar de film kijken. Het zit zo diep van binnen dat men er niet over praat. Iets wat je niet ziet, bestaat niet en als het niet bestaat praten we er niet over. Er bestaat niet echt één sleutel voor om dit open te breken. Praten is het enige wat de dialoog op gang brengt. Zonder praten en zonder dialoog komen we gewoon niet verder. Dan blijf je aan een dood paard trekken. Dat kost heel veel energie en gaat niet werken. Dan blijft iedereen met de pijn zitten, in stilte.

Hoe was dat voor je eigen coming-out. Ging je ook de dialoog aan met je ouders?
Er was niet echt een dialoog. Ik heb het gewoon tegen mijn moeder gezegd. Vooral ook omdat ik er klaar mee was en de kracht had om voor mezelf te kiezen. De dialoog waar het eigenlijk om gaat, die heb ik niet gehad. Vooral omdat er heel erg veel schaamte bij komt kijken. Ze willen dan wel heel graag helpen, maar dat lukt niet zo goed. Op een gegeven moment viel dat dood en was het er niet meer. Ik heb hierover destijds niet echt een helder gesprek gehad met mijn familie.

Zou je dat nog willen, met de kennis die je nu hebt?
Nu niet meer, ik heb het wel echt geprobeerd maar het lukte niet. Ik laat het voor wat het is. Ik heb het een plekje gegeven en heb veel respect voor mijn ouders. Het is goed zo.

Vandaag gaat El Houb feestelijk in première in Tuschinski Amsterdam, kun je in grote lijnen vertellen waar het over gaat?
Voor mij gaat El Houb echt over gemeenschappen, over families die de pijn doodzwijgen, waardoor het meer pijn wordt. De film laat heel duidelijk zien dat er een alternatief is voor lijden in stilte binnen een gezin. Daar gaat El Houb voor mij over, omdat ik dat een hele krachtige boodschap vind die in de film zit.

Liefde, daar gaat het uiteindelijk om.
Ja absoluut. Je ziet in de film ook de wanhoop van de ouders die gewoon niet zo goed weten hoe ze het moeten aanpakken. Karim probeert toch heel voorzichtig dat gesprek aan te gaan. Ook omdat hij er uit wil komen samen met de familie en niet alleen maar voor zichzelf. Als Karim de keuze maakt om weg te gaan en niet meer terug te komen, dan weet hij dat dat goede moment niet meer zal komen. En zo moet het juist niet zijn. Als je van elkaar houdt, dan moet je elkaar de ruimte kunnen geven en met elkaar de dialoog aan kunnen gaan. In pijn en in stilte verdergaan doet niemand goed.

‘Ik heb het gewoon tegen mijn moeder gezegd. Vooral ook omdat ik er klaar mee was en de kracht had om voor mezelf te kiezen.’

De film laat ook zien dat het een universeel liefdesverhaal is. De liefde voor en vanuit het gezin. En natuurlijk de liefde tussen twee mannen, die iedereen herkent. Het hoeft niet altijd over je seksualiteit te gaan. Je worsteling kan van alles zijn. Mensen kunnen zich er vrij snel in herkennen omdat de strijd binnen een familie menselijk is. Je ziet en voelt die worsteling van de familie en ook van Karim om daar samen een weg in te vinden.
Ik ben ervan overtuigd dat die boodschap bij elk gezin binnenkomt.

Communicatie is alles.
Als er geen communicatie meer is, houdt het op. En daarbij zeg ik niet dat het gemakkelijk is hoor. Het is een gigantische stap om er rustig over te kunnen praten. Maar als mensen daar open voor staan en als je elkaar respecteert dan ontstaat er een dialoog die voor elke partij goed is. Los van het feit of je het met elkaar eens bent of niet. Je moet het gewoon proberen. Als je het niet probeert lukt het zeker niet.

Waar zit volgens jou het echte dilemma? Waar zit die drempel, dat er niet over wordt gesproken?
Er is heel erg veel schaamte. We leven in een heteronormatieve wereld en we zijn ermee opgegroeid dat homoseksualiteit niet mag en niet kan. Dingen die te maken hebben met seksualiteit hangen samen met schaamte. Toen ik als klein jongetje televisie keek en er kwam een onverwachte zoenscène, schoot iedereen in de stress. Dat mochten we niet zien en er werd al snel overheen gepraat.

Daar groei je mee op en daar is geen gesprek over. Daar ligt de pijn. Omdat dit onderwerpen zijn waar je wel over moet praten, maar wat niet wordt gedaan. Het zou zoveel pijn en leed schelen als het gesprek niet in stilte werd gevoerd. Ze vinden het vooral belangrijker wat de mensen om hen heen ervan zullen vinden. In plaats van dat ze vol voor het gezin gaan en lak hebben aan wat de omgeving daarvan vindt. Het is niet alleen iets Marokkaans hoor, dit zie je in Nederlandse gezinnen ook. We gaan het ook niet weg krijgen denk ik, maar ik hoop wel dat El Houb daar een positief effect op zal hebben.