Heb je toevallig de uitzending van Een Vandaag gezien op Pride zaterdag, de dag van de Amsterdamse botenparade? Het programma was voor bijna de helft gewijd aan het onderzoek dat duidelijk maakte dat 7 op de 10 trans mensen, non-binaire en intersekse personen negatief gedrag meemaken (*).
Het onderzoek maakt een aantal dingen snoeihard duidelijk. Bijvoorbeeld dat het nodig is om te blijven communiceren over transness. Maar ook dat de lessen op scholen over seksuele diversiteit weliswaar belangrijk zijn, maar dat het onderwerp gender van een totaal andere orde is. Als de juf of de meester over het onderwerp genderdiversiteit niet veel verder komt dan wat vertellen over biodiversiteit vanuit de biologieles, dan is er nog heel veel werk aan de winkel.
Persoonlijk denk ik dat verreweg de meeste docenten geen idee hebben hoe het ‘probleem’ genderdiversiteit aan te pakken en inhoudelijk bespreekbaar te maken. En dat is ook niet zo verwonderlijk: docenten zijn daar immers niet voor opgeleid.Het helpt ook maar mondjesmaat als gay personen van bepaalde organisaties gastlesjes geven over seksuele diversiteit op scholen en en passant wat vertellen over die andere letter, de T van LHBTIQ+. Want gender en genderdiversiteit is een specifiek onderwerp waarvan, met alle respect voor de goede bedoelingen, de meeste cisgender (hetero én gay) mensen weinig kaas hebben gegeten.
De resultaten van dit Een Vandaag Opiniepanelonderzoek stroken met mijn eigen ervaringen en bevindingen. Onderzoeksresultaten die ook in lijn zijn met de talloze verhalen die ik ken uit mijn werk voor trans mensen, ervaringen die ik lees in hun blogs en hoor in de trans community. De onderzoeksresultaten beantwoorden ook de vraag die ik vaak krijg: ‘Vind jij niet dat er overdreven veel aandacht wordt gevraagd voor transgender mensen?’ Nee dus.Dat ‘overdreven aandacht vragen’ is geen luxe, we doen het ook niet omdat we aandachttrekkers zijn, en we doen het zeker niet voor onze hobby.
We blijven aandacht vragen voor trans mensen zolang we overal met minachting worden beloerd in de publieke ruimtes.
We blijven aandacht vragen zolang de ons toegewezen geboortegeslachtskenmerken die bij velen van ons min of meer zichtbaar zijn, óók na een transitie, voor anderen kennelijk een reden zijn om domme grappen te maken en openlijk de spot met ons te drijven.
We blijven aandacht vragen zolang velen van ons letterlijk alles in het werk stellen om uiterlijk maar te kunnen voldoen aan het stereotiepe beeld van een vrouw of man. Soms vanuit de eigen behoefte en wens, maar veel vaker vanuit paniek en angst voor de onverbiddelijke, snoeiharde afwijzing in de samenleving.
Want we blijven aandacht vragen in een samenleving waarin ieder ‘zichtbaar’ trans mens kennelijk een vogel is voor de cis-normatieve kat. En laat ik nog maar eens benadrukken dat trans mensen niet om maatschappelijke, sociale en culturele goedkeuring vragen. Want we hebben niemands permissie nodig om te zijn wie we zijn. En we bedanken ook vriendelijk voor het semi-wetenschappelijke geneuzel over wat genderdysforie wél of allemaal niet zou betekenen. Vooralsnog zijn er na tientallen jaren wetenschappelijk-neurologisch onderzoek aanwijzingen, het is niet meer dan dat. De wetenschap tast overwegend nog in het duister over genderdysforie: ‘de mismatch tussen gender en sekse(geslacht)’. Online lezen we vooral de aannames, meningen en opinies die je veelvuldig kunt lezen in de talloze transfobe stukjes op multimedia, geschreven door mensen die werkelijk geen idee hebben waarover ze schrijven. Het ergste zijn de mensen die vanuit hun studie psychologie of psychiatrie genderdysforie denken te kunnen ‘verklaren’. Commentaren die ik ter kennisgeving lees, commentaren waarop ik zelden of nooit inga omdat ik het niet zo zinvol vind om mensen te beledigen. Woorden en slogans als: ‘Je mag zijn wie je bent’ hebben we de afgelopen Pride periode vaak gehoord en gelezen. Slogans die ruim onvoldoende zijn. Sterker, ik veeg daar persoonlijk mijn kont mee af, ik bedank vriendelijk voor deze ongetwijfeld goedbedoelde tekstjes. Laten we doorgaan met het informeren van de niét-trans mensen.Misschien is er over veertig of vijftig jaar een wereld waarin trans en non-binaire mensen net zo ‘gewoon’ en vanzelfsprekend zijn als de cisgender mensen.
Laten we als trans mensen hard blijven werken.Laten we altijd en overal zichtbaar én out zijn, niet alleen op Pridefeesten en botenparades, maar vooral in het leven van alledag. Waardoor we misschien bereiken dat in de verre toekomst voor nieuwe generaties trans en non-binaire mensen dit soort panelonderzoeken niet meer nodig zijn.
*
(*) Lees hier het artikel over de uitzending van Een Vandaag.
*
Jacky van Tongeren identificeert zich als vrouw met een transseksueel verleden. Ze heeft de volledige transitie doorlopen, en is inmiddels dus ook legaal ‘mevrouw’. Haar seksuele oriëntatie is panseksueel: ze valt op personen en niet op lichaamsdelen. Jacky is een multi-instrumentalist. Ze schrijft muziek, arrangeert en is sessiemuzikante.