Ik had het grote geluk met LHBTIQ+’ers in mijn buurt op te groeien. Een huisvriend van mijn ouders, ome Rik, was homoseksueel, net als Walter, de beste vriend van mijn opa. Hun homoseksualiteit was geen gespreksonderwerp bij ons thuis, maar het feit dat ze er waren en dat ze erbij hoorden, moet me een veilig gevoel hebben gegeven. Helaas overleed Rik aan aids voor ik hem kon vragen naar zijn liefdesleven, zijn coming-out en de gay scene. Ik was te jong om dat te durven.
Mijn roze opvoeding moest dus ergens anders vandaan komen. En die kwam in de vorm van Torch Song Trilogy (1988), de verfilming van het beroemde toneelstuk van Harvey Fierstein. Opgenomen van televisie, bekeek ik de videoband tientallen keren. Toen ik de film laatst terugzag, besefte ik pas wat voor een impact Torch Song Trilogy op me heeft gehad.
Torch Song Trilogy gaat over drie fases in het leven van de New Yorkse drag queen Arnold Beckoff (Fierstein): zijn romance met de biseksuele Ed (Brian Kerwin), die nog in de kast zit, zijn relatie met grote liefde Alan (Matthew Broderick), en zijn leven met adoptiezoon David (Eddie Castrodad). In het laatste deel speelt ook zijn moeder – Anne Bancroft als de ultieme Jiddische mama – een grote rol. In de eerste 10 minuten van de film kreeg ik al een drag show en een darkroom voor mijn maagdelijke kiezen. Maar ik accepteerde Arnold zonder schroom als mijn mentor. De snelle humor en de zelfspot raakten precies de juiste snaar. Het is onmogelijk hier alle hilarische en soms ook hartverscheurende terzijdes op te sommen, die Fierstein in monologen rechtstreeks aan de kijker toevertrouwt. Bovendien moet je die unieke, rauwe stem erbij horen.
De manier waarop de altijd op de loer liggende homofobie wordt gepareerd door Arnold en zijn drag collega’s, gaf me handvatten om er zelf mee om te leren gaan. Heftig is de scene waarin een optreden van Arnold (als zijn alter ego Virginia Ham) wordt verstoord door een paar opgeschoten jongens in het publiek. Dit loopt nog met een sisser af. Sterker, het is zelfs het begin van de relatie met Alan. Later wordt het verhaal donkerder van toon en blijkt er tegen bruut geweld geen kruid gewassen.
De wijsheden die me het meest zijn bijgebleven, komen in het derde deel van de trilogie, als (SPOILER) Alan dood is, zoon David zijn entree heeft gemaakt, en Arnold de confrontatie aangaat met zijn moeder, beiden gezegend met een messcherpe tong. De scene op het kerkhof, waar ze samen aan de graven van hun mannen staan, en Arnold het Joodse dodengebed Kaddisj voor Allen zegt, komt na talloze keren zien nog steeds keihard binnen. De ruzie die daarop volgt, is een meesterlijk duel tussen moeder en zoon. Vooruit, toch een quote van Arnold: There’s nothing I need from anyone except for love and respect and anyone who can’t give me those two things has no place in my life. Over levenslessen gesproken.
Jaren later zag ik Harvey Fierstein live tijdens de Gay Games in Amsterdam. Hij deed een one man show, waarin hij zong, Maria Callas playbackte en vertelde over zijn carrière als toneelschrijver en acteur. De schouwburg barstte uit z’n voegen. Fierstein werd er onthaald als een goeroe. Blijkbaar was ik niet de enige bij wie Torch Song Trilogy iets had losgemaakt. Het was een warm bad van liefde en respect.
Torch Song Trilogy (1988) Een film van Paul Bogart naar het gelijknamige toneelstuk van Harvey Fierstein, met o.a. Anne Bancroft, Matthew Broderick, Harvey Fierstein, Brian Kerwin, Ken Page en de legendarische Charles Pierce.
*
Jeroen de Beer (Utrecht, 1974) is filmwetenschapper en dichter. Hij schreef liedteksten voor o.a. Mylene d’Anjou, Ellen Evers en Vera Mann. Hij werkte bij Joop van den Ende Theaterproducties, Stadsschouwburg Amsterdam en sinds 2013 bij de Academie voor Theater en Dans. Sinds 2017 is hij lid van het Amsterdam Gay Men’s Chorus.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
