Cabaret

Door een gevalletje toxische mannelijkheid (Will Smith sloeg Chris Rock, het zal u niet zijn ontgaan) ging vorige maand het mooiste moment van de Oscaruitreiking haast ongemerkt voorbij. Lady Gaga eerde Liza Minnelli vanwege de 50ste verjaardag van de film Cabaret. De manier waarop Gaga de broze Liza door hun korte praatje heen loodste, was een indrukwekkend voorbeeld van respect en kameraadschap tussen generaties.

Cabaret vertelt het verhaal van een biseksuele Britse schrijver die verzeild raakt in het Berlijn van begin jaren dertig. Regisseur Bob Fosse baseerde zijn film op de Broadway-musical van John Kander en Fred Ebb, die weer is gebaseerd op het toneelstuk I am a Camera, een adaptatie van de autobiografische roman Goodbye to Berlin van Christopher Isherwood.

Fosse was niet tevreden met de eerste versie van het script. Hij wilde dichter bij het oorspronkelijke werk van Isherwood blijven. Verhaallijnen werden geschrapt of juist teruggeplaatst, nieuwe scenes en liedjes geschreven. Een grote verandering ten opzichte van de musical is de biseksualiteit van hoofdpersoon Brian (Michael York). Isherwood was open over zijn homoseksualiteit, en Fosse was gelukkig zo moedig om dat te eren, door de seksuele ontluiking van Brian tot een van de thema’s van zijn film te maken.

Brians aankomst in Berlijn, per trein, is een openingsscene die voor velen van ons herinneringen zal oproepen aan onze eigen eerste keer in de metropool, opzoek naar de resten van de Roaring Twenties, waaraan de stad nog steeds zijn wilde reputatie dankt, ondanks de vernietigende oorlog die er op volgde.

Als toeschouwer kijk je met de kennis van wat er staat te gebeuren; de blik van Brian is open en vol verwachting. De personages van Cabaret kunnen er nog voor kiezen de andere kant op te kijken. Fosse laat de dreiging van het nationaalsocialisme op beklemmende wijze dichterbij komen. Bijvoorbeeld door de satirische liedjes die de Emcee (Master of Ceremonies Joel Grey) ten gehore brengt in de Kit Kat Club, te doorsnijden met het straatgeweld van de bruinhemden.

Maar terug naar Brian. Aangekomen op zijn logeeradres, wordt hij verwelkomd door Sally Bowles (Liza Minnelli), een nachtclubzangeres die zich graag presenteert als een vrouw van de wereld: divinely decadent! Onder dat pantser bubbelt haar kwetsbaarheid. Ze worden huisgenoten en Sally introduceert Brian in haar wereld van pooiers, prostituees, artiesten en drag queens.

Doesn’t my body drive you wild with desire? vraagt Sally op een dag aan Brian. Hij reageert koel, zij is diep beledigd. Misschien val je wel helemaal niet op vrouwen, bijt ze hem toe. Als hij haar opmerking stilzwijgend beaamt, valt het kwartje en accepteert ze hem onmiddellijk. Sex screws up a friendship anyway. Uiteindelijk belanden ze toch bij elkaar in bed, maar al snel wordt hun prille liefde op de proef gesteld door playboy Max. Tijdens een weekendje op zijn landgoed vallen ze allebei voor zijn onstuimige charme. De scene waarin ze gedrieën dansen is iconisch in de queer filmgeschiedenis.

Is it a crime to fall in love? vraagt de Emcee aan het publiek van de Kit Kat Club. Can one ever choose where the heart leads us? All we ask is a little understanding. Why can’t the world live and let live? Zijn lied gaat over antisemitisme, maar zijn vragen lijken ook te slaan op de onconventionele liefde tussen Sally, Brian en Max. Door hun driehoeksrelatie een prominente plaats in de film te geven, maakt regisseur Fosse van Cabaret niet alleen een aanklacht tegen het nazisme, maar ook een pleidooi voor de liefde in al haar verscheidenheid.

*

Cabaret (1972), een film van Bob Fosse, met o.a. Liza Minnelli, Michael York, Joel Grey, Helmut Griem, Fritz Wepper, Marisa Berenson, Helen Vita, Ricky Renee en (de stem van) Greta Keller

*

Jeroen de Beer (Utrecht, 1974) is filmwetenschapper en dichter. Hij schreef liedteksten voor o.a. Mylene d’Anjou, Ellen Evers en Vera Mann. Hij werkte bij Joop van den Ende Theaterproducties, Stadsschouwburg Amsterdam en sinds 2013 bij de Academie voor Theater en Dans. Sinds 2017 is hij lid van het Amsterdam Gay Men’s Chorus.

 

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.