Sijtze van der Meer (1972) is acteur sinds 2001 en speelde onder andere bij Toneelgroep De Appel. Tegenwoordig speelt hij bij Theater Branoul in Den Haag. Ter gelegenheid van zijn vijftigste verjaardag in maart, kreeg hij van schrijver en regisseur Manon Barthels geen fles goede wijn: hij kreeg een solovoorstelling van haar. Sijtze: ‘Daar was ik even stil van.’
Hoofdfoto: George Schwarze / Marieke Treffers
Het stuk, Ludwig, is gebaseerd op de novelle Het getraliede venster van Klaus Mann over de eind negentiende eeuw diep in de kast opgesloten sprookjeskoning Ludwig II van Beieren. Hij is geobsedeerd door schoonheid waar hij meer geld aan uitgeeft dan hij heeft. In de voorstelling zegt de koning: ‘Op een dag zullen de mensen weten dat schoonheid belangrijker is dan het dagelijks brood.’ Ludwig is overtuigd dat hij de absolute macht heeft, terwijl het zijn ministers zijn die hem aan alle kanten insnoeren en zijn koninkrijk besturen.
‘Hij is een tragisch wezen, een closet case gay die op zijn achttiende op de troonmoet plaatsnemen omdat zijn vader is overleden en zijn hele leven wordt tegengewerkt.’ Hij wordt de grote financier van Richard Wagner, die dankzij Ludwig de componist wordt die we kennen.
Zelf ziet Sijtze zijn ouders als zijn grote steun. Zij geloofden in hem, financierden zijn studie en gaven hem de ruimte om de ontwikkeling te volgen die nodig was om te worden wie hij is. ‘Ook om homo te zijn, ook in het kleine tuindersdorp in de buurt van Rotterdam en Zoetermeer waar ik ben opgegroeid.’ Terwijl hij zelf het idee had dat dat niet kon, ook vanwege de gereformeerde achtergrond van zijn familie. ‘Ik heb het lang voor mezelf gehouden.’
Tot hij in Rotterdam ging studeren, op kamers ging en alles mogelijk was. Het aan zijn ouders vertellen durfde hij niet, dus schreef hij ze een brief. ‘Dat ik het per brief deed heeft ze pijn gedaan.’ Zij hadden het gevoel dat alles besproken kon worden, Sijtze voelde dat toen anders. ‘Ik was te bescheten, bang om af te gaan. Als gepest kind was ik verlegen met mezelf.’
In VWO2 klom hij voor het eerst op het podium voor de schoolmusical. Met het risico daarmee belachelijk gemaakt te worden. Hoe hij dat gedurfd heeft weet hijnog steeds niet. Hij is er nooit meer afgestapt. ‘Voor mij is het de veiligste plek om te zijn. Wie maakt mij wat? Ik ben de baas. Als ik niet verder praat, dan blijven ze maar naar me kijken. Indien ze met bier gaan gooien en de stoelen door de zaal vliegen, stap ik de coulissen in. Dat kan in het dagelijks leven niet.’
Dankzij de bezoekers en de vrienden van Branoul maakt het theater literaire voorstellingen op een manier die veel mensen aanspreekt. Ook deze voorstelling, net na corona, doen ze voor eigen rekening en risico. Een wonderbaarlijke reis door het brein van iemand op de grens van leven en dood. Hoe is het om op zo’n hoge positie onder zulke hoge spanning in je voortgang geblokkeerd te worden? ‘Koning Ludwig haalt zijn motivatie uit liefde en kwetsbaarheid, niet vanuit macht en agressie. Ik denk dat dat een interessante en ontroerende voorstelling opgeleverd heeft.’
Ludwig leeft in de sprookjeswereld van Wagner en bouwt een grot met een waterpartij waarin hij vaart in een bootje in de vorm van een zwaan. Om zo dichtmogelijk bij de opera Lohengrin van Wagner te zijn, die zich baseerde op het Parcival-epos en de middeleeuwse legenden van de Heilige Graal. ‘Ludwig deed alles om zich in de kunst te verliezen. Dan is de realiteit ver weg en kun je zijn wie jij voelt dat je bent.’
De keizer van Duitsland stelde Ludwig onder curatele, hij werd gek verklaard en onder mysterieuze omstandigheden verdronk hij samen met zijn psychiater. Het is Ludwig die de sprookjeskastelen in Beieren heeft laten bouwen. ‘Soms moet je knettergek zijn en voor de schoonheid kiezen om in de eeuwigheid te blijven bestaan. Dat proberen wij met deze voorstelling ook. Het is een groot goed om van dingen te kunnen genieten. Ik hoop dat deze voorstelling is als een goed glas wijn. Je leeft er niet van, maar dit moment van geluk en vervoering kun je niet missen.’
*
Ludwig
Bewerking en regie: Manon Barthels
Spel: Sijtze van der Meer
Theater Branoul
Maliestraat 12
2514 CA Den Haag
Tryouts: 20 en 21 april
Premiere: 22 april
Speeldata: t/m 14 mei
*
Klik hier voor de website van Branoul en om kaarten te bestellen.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
