Enkele homomannen, die zich vanwege het late aanvangsuur en de luidruchtigheid niet aangetrokken voelden tot de reguliere homoscene, zochten rond 1984 via een advertentie in enkele kranten contact met gelijkgestemden voor regelmatige bijeenkomsten. De respons hierop was overweldigend. De Zóciëteit is opgericht op 23 juli 1985.
Aldus de website van de Zóciëteit, de vereniging die dus al bijna 40 jaar bestaat en nieuwe aanwas zoekt nadat zij haar activiteiten bijna tot een nulpunt heeft moeten beperken. Voor Gaykrant sprak Maurits Huijbrechtse met de huidige voorzitter Jan Willem Ruijter en ontving hij van drie leden persoonlijke impressies over hun tijd bij de Zóciëteit.
Tekst: Maurits Huijbrechtse
Een mannenclub
Jan Willem ontmoet ik op een maandagmiddag in een studentencafé na mijn college. Onder het genot van een broodje spreken we elkaar. De eerste vraag die natuurlijk op de lippen van elke serieuze journalist brandt: een mannenclub is dat nog wel van deze tijd?
Jan Willem denkt even na en zegt dan duidelijk ja.
‘Onze club is er specifiek voor veertigplus homomannen en bi-mannen. Natuurlijk kun je dat uit de tijd vinden, maar de ervaringen van onze leden laten zien dat er duidelijk behoefte aan is. ’
Ik vraag door, wat bracht jou bij de Zóciëteit?
‘Dat is eigenlijk heel geleidelijk gegaan. Ik heb een horecazaak gehad. De vaste klanten worden dan vanzelf je vrienden. Vanuit de horecazaak kon ik van vaste klanten een homosauna overnemen. Nadat deze, doordat er grootschalig onderhoud nodig was niet meer rendabel voor mij was, sloot ik de deuren en stopte ik met werken. Ik had nog steeds behoefte aan gezelligheid. Toen werd ik een keer toevallig meegevraagd door een paar vrienden toen we samen wat aan het drinken waren. Het heeft daarna nog even geduurd tot ik echt lid werd, ik voelde me echter wel gelijk thuis. ’
Een ander relatief nieuw sociëteitslid beschrijft het zo:
Toen ik ouder was kende ik nauwelijks nog homomannen of -stellen in mijn omgeving. Velen waren uit zicht geraakt of overleden. Ik miste dat element in mijn leven en wilde mijn omgeving uitbreiden. Toen ik lang na het overlijden van mijn echtgenoot een nieuwe relatie zocht, kwam ik in aanraking met een wereld die mij vreemd was.
Daten, kortstondige ontmoetingen en vluchtige sekscontacten waren mij onbekend. Daar wilde ik ook niets mee, was er wars van. Zo zou ik zeker niet willen zijn. Mijn nieuwe partner nam me mee naar de Zóciëteit. Ik had geen idee wat voor mannen daar kwamen. Kon me geen voorstelling maken van wat daar gebeurde. Of was door wat ik zag op het web, nogal bevooroordeeld. Na eerst flink wat aarzeling te hebben gehad of die club wel iets voor mij was, ben ik samen met hem blijven gaan en heb het ‘homo zijn’ van die groep gerelativeerd.
Aardige mannen, meestal op leeftijd met andere prioriteiten dan zoveel mogelijk scoren en zichzelf botvieren. Er zijn natuurlijk uitzonderingen maar ik zie er merendeels min of meer normale mensen die met een gezellig praatje en een drankje zich vermaken. Ik zie vriendschappen ontstaan waarin ik me kan vinden en stel steeds meer prijs op die bijeenkomsten. Het geeft een gevoel ergens bij te horen, een beetje anders dan bij je (ex)collega’s, familie of vrienden vanwege het homoseksuele aspect.
Voor ieder wat wils
‘Hoe kwam dat?’ Vraag ik, nadat ik een slok heb genomen van verse muntthee.
‘De Zóciëteit biedt een breed palet aan activiteiten, er is voor ieder wat wils, van een schrijfclub tot een kookclub. Er kan veel onder de paraplu van de Zóciëteit. Het wordt aangemoedigd dat leden dat soort clubjes binnen de Zóciëteit organiseren. Het is natuurlijk wel aan het bestuur om de boel bij elkaar te houden door bijvoorbeeld verenigingsavonden te organiseren. Zoals we hebben gedaan rond de biografie over Jef Last van Rudi Wester. ’
Jaap Kamerling zet het activiteitenaanbod als volgt uiteen: ‘Ik voel me nog steeds thuis in onze gay community omdat deze zijn kracht heeft gevonden in het functioneren van heel wat activiteitengroepjes van een divers karakter. Zo heb je de filmclub, die ik samen met een medelid nu al 20 jaar coördineer. We gaan naar goede films uit het filmhuiscircuit met een gezellige nazit en praten in de kroeg ter afsluiting na of we gaan gezamenlijk wat eten.
Je hebt de culturele club met bezoekjes aan exposities in en buiten Amsterdam. We hebben een leesclub, een schrijfclub, een dinerclub, een kookclub, een wandelclub voor de lange afstanden samen met Op Hoge Poten, de fietsclub Handen aan het Stuur en de massageclub De Kuise Kneders. En elke twee weken een gezellige avond met eens per maand een gay-film. Ook hebben we regelmatig gezellige mini-vakantietjes naar de Wadden of een leuke gay badplaats. Het aardige van al deze activiteiten, waaraan je vrijblijvend kunt deelnemen, is dat er behalve de nodige small talk ook spontaan echte discussies ontstaan en inhoudelijk contact.
En het leuke van een gay community als de onze is, dat de variatie in achtergrond van de leden zo groot is. Het enige dat allen helemaal gemeen hebben is onze seksuele belangstelling. Zo kom je nooit in een eenzijdig gerichte bubbel terecht. Ook politiek variëren de meningen over een breed spectrum. Een heel gezonde situatie. Je leert elkaar te verdragen en elkaars meningen, religie en levensbeschouwing. Het respect voor elkaar wordt zo vanzelfsprekend en dat is in het huidig tijdsgewricht een mooi iets.’
Ambities
‘Heeft jullie club nog ambities’? Vraag ik, terwijl ik de laatste kruimels van mijn brood naar binnen werk.
Jan Willem denkt na: ‘Ja, het is natuurlijk lastig, de eerste ambitie is de boel weer een beetje activeren na de stilstaand door corona. Daarnaast hoop ik dat we leuke activiteiten kunnen blijven organiseren. Zeker ook omdat we meer een club zijn van doeners dan de meeste initiatieven voor oudere homomannen en bi-manen. Het is daarom ook zaak dat we onze club goed naar buiten toe presenteren. Bijvoorbeeld door tijdens de Pride een open verenigingsavond te organiseren. Dit soort initiatieven zijn overigens ook voor mijn opvolger. Na dit jaar zwaai ik af als voorzitter. ’
De drie leden van wie ik hun ervaringen ontving zijn het eens, wat de ambities voor de toekomst ook zijn de Zóciëteit moet blijven bestaan als een vereniging waar gezelligheid en actiefzijn mooi samengaat.
Voor meer info en de agenda kijk op: www.zocieteit.nl
*