Tim den Besten heeft een documentaire gemaakt over homogenezing: Van de andere kant. En wauw, wat is ‘ie goed. Zowel Tim als de docu. ‘In het verleden heb ik veel kritiek gekregen uit de gemeenschap op mijn werk,’ zegt Tim, ‘Maar tot nu toe zijn de reacties van homo’s erg positief.’ De documentaire wordt vanavond uitgezonden bij de VPRO op NPO3. Gaykrant sprak met Tim.
Tekst: Ranjith Postma
Foto: VPRO/Diederick Bulstra/Joost Gulien
‘Ik heb eerder De outsiders gemaakt voor de VPRO. Een documentaireserie over mensen die een ander leven leiden dan de meeste anderen. Daarin volgden wij een jongen die op latere leeftijd voor het christendom heeft gekozen. Ik was op bezoek bij zijn bijbelclubje in Enschede in een woonkamer met tien bekeerde mannen en liet vallen dat ik gay was. Allemaal begonnen ze tegelijkertijd voor mij te bidden: “Lieve heer, we hopen dat Tim…”
Op de terugweg riep ik tegen de regisseur: “Oh mijn god, hier moet ik iets mee.” Dat is “Van de andere kant” geworden. Soms vraag ik mij af wat mijn functie is als homo, in een wereld waarin alles zich voortplant en het leven doorgeeft, als ik dat op de natuurlijke weg niet kan.
Onder andere ga ik naar Hongarije waar een geheime conferentie plaatsvindt. Therapeuten, ex-gays, ex-transmensen enzovoort vanuit de hele wereld komen daar samen. Ik had me op alles voorbereid, maar niet op dit. Het was lastig.
Corona heeft me geleerd dat de waarheid van de één niet per se de waarheid van de ander is. Ik geloof niet dat ik gay ben geworden omdat ik in de regenboogpropaganda ben getrapt. Zij geloven van wel. Ik word niet boos maar ga mee in iemands verhaal. Ik probeer te begrijpen wat iemand precies vindt en hoe hij daar is gekomen. Dat voelt voor mij alsof ik in een doolhof word gedropt en de uitgang moet vinden.
De therapeut die ik sprak zei tegen mij: “Ik zou alle opties openhouden, Tim, al is het maar voor je eigen psychische gezondheid.” Hoewel hij omstreden is, werd ik getroffen door zijn worsteling. Hij voelde zich meer vrouw dan man en viel op mannen. Mijn manier zou dan zijn om uit te zoeken hoe dat zit, daarmee om te gaan en proberen mijn complete zelf te worden, in plaats van het uit de weg te gaan. Dat een mens zichzelf kan accepteren en omarmen is misschien wel het allerbelangrijkste in het leven. Daardoor kun je misschien geluk vinden.
Deze mensen zeggen niet: “Ik ben hetero.” Ze zeggen meer: “Ik ben al tien jaar samen met een vrouw.” Of: “Ik kan mijn behoefte om seks te hebben met mannen in toom houden.” Volgens mij hebben ze een manier gevonden om hun homoseksualiteit, die ze niet uitkwam, een plekje te geven of op de plank te zetten. Zoals een politicus een verhaal spint in zijn voordeel, hebben deze mensen, voor mijn gevoel, hun seksualiteit gespind.
Volgens mij zijn ze allemaal nog gay, maar celibatair. Waar wij zouden zeggen: “Als je erachter komt, kun je uitzoeken om te zijn wie je wilt of moet zijn. Laat het toe, geef jezelf de ruimte.” Een andere manier om er mee om te gaan is daar niet aan toegeven, dat aan de kant te schuiven, omdat dat niet het leven is dat je wil leiden. Waarvan ik denk: “Je hebt in het leven niet altijd een keuze. Je bent wat je bent.”
Ik geloof heel erg dat als je jezelf gaat verloochenen, dat dat er ooit op een andere manier uitkomt, dat je later in je leven denkt: “Dit kan helemaal niet.” En juist die andere kant van het verhaal wil ik, samen met het team waar ik ook met eerdere documentaires mee mocht werken, laten zien.
Ik hoor van mensen dat ze precies aan mij kunnen zien wat ik vind. Als gevolg van mijn grote gezichtsexpressies. Ook al wil ik dat zelf niet. Dat is hoe ik ben. Misschien is het fijn om iemand in beeld te zien met wie je kunt meeleven? Ik stel de vraag die ik wil stellen en als ik het even niet meer weet, dan zeg ik dat. Het is zo eerlijk mogelijk gemaakt, denk ik.
Op de middelbare school die we bezoeken kun je dat goed zien, als een meisje aan mij vertelt dat ze net uit de kast is gekomen. Ik vond het hartstikke leuk dat ze dat met mij deelde, dat ze open is en dat ze dat voor de camera durft. Ik had haar het liefst een knuffel gegeven omdat ik me zo goed kan voorstellen hoe moeilijk die ellendige tijd van de puberteit kan zijn. Ook als je hetero bent. Opzoek naar jezelf, je plekje in de wereld, wie ben ik, wat wil ik? En dan ook nog eens lesbisch zijn en daar trots en lief over vertellen, dat raakte me.
Wat niet in de documentaire zit: mijn moeder heeft ooit tegen haar moeder, mijn oma, gezegd: “Ik heb het idee dat Tim een gay-tje is.” Toen ik uit de kast kwam bij mijn moeder riep ze: “Jammer dat oma dood is.”
Mijn moeder had de weddenschap gewonnen.
Ik denk dat als mensen de documentaire afkijken, ze concluderen dat er een heel mooie boodschap in zit.’
*
Van de andere kant
VPRO, 3doc
Donderdag 31 maart 2022
om 20.55 uur op NPO 3
*
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
2 thoughts on “Tim den Besten: ‘Ik ben niet gay geworden door regenboogpropaganda.’”