Op dinsdag 15 maart stemde de Tweede Kamer met een zeer grote meerderheid in met het wetsvoorstel om artikel 1 van de Nederlandse grondwet aan te passen. Seksuele gerichtheid en handicap worden binnenkort specifiek genoemd, naast de al genoemde uitsluitingsgronden godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras en geslacht.
Tekst: Ronald Mol
Voor een wijziging van een grondwetsartikel zijn in totaal vier stemrondes nodig; twee in de Tweede Kamer en twee in de Eerste Kamer. Tussen die eerste en de tweede stemrondes moeten verkiezingen voor de Tweede Kamer worden gehouden. Bij de eerste stemronde volstaat in beide kamers van het parlement een simpele meerderheid: de helft plus één. Als dan de Tweede Kamerverkiezingen gehouden zijn gaat het erom spannen; bij de tweede stemronde is namelijk een twee derde meerderheid nodig om het voorstel goed te keuren. Voor de Tweede Kamer betekent dit dat er bij de zogenaamde ‘tweede lezing’ minimaal 100 Kamerleden vóór de voorgestelde grondwetswijziging moeten stemmen.
Ruim voldoende
Die meerderheid was er afgelopen dinsdag ruimschoots in de Tweede Kamer. VVD, D66, CDA, SP, PvdA, GroenLinks, Partij voor de Dieren, ChristenUnie, Volt, JA21, Groep Van Haga, DENK, Fractie Den Haan en de BoerBurgerBeweging stemden voor de grondwetswijziging. In totaal goed voor 123 stemmen. Tegen het voorstel stemden de ‘homofobe drie’, de gebruikelijke tegenstemmers als het gaat om LHBTI+ emancipatie: SGP, PVV en Forum voor Democratie, die bij elkaar 25 zetels in de Tweede Kamer bezet houden. Fractievoorzitter Sylvana Simons van BIJ1 en Kamerlid Pieter Omtzigt hadden bezigheden elders. Omdat de samenstelling van de Eerste Kamer na de eerste lezing niet gewijzigd is, zal de tweede lezing daar naar alle waarschijnlijkheid een formaliteit zijn. Bij de eerste stemronde kreeg het voorstel namelijk al een twee derde meerderheid. Op 9 februari 2021 stemden 58 leden van de Eerste Kamer voor de grondwetswijziging.
Lange adem
De grondwetswijziging is voor belangenorganisatie COC een kwestie van een lange adem gebleken. Het COC pleit al bijna twintig jaar voor het opnemen van geaardheid of seksuele gerichtheid in de grondwet. Het voorstel om artikel 1 te wijzigen werd oorspronkelijk ingediend door Boris van der Ham (D66), Naïma Azough (GroenLinks) en Anja Timmer (PvdA). Daarna bleef het een hele tijd stil. Hierdoor ontstond de situatie dat de oorspronkelijke indieners op dit moment niet meer in de Tweede Kamer werkzaam zijn. Het voorstel stond namelijk pas op 5 december 2019 weer op de agenda van de Tweede Kamer. Toen werd het voorstel in zowel de Tweede als de Eerste Kamer verdedigd door Vera Bergkamp (D66), Nevin Özütok (GroenLinks en Kirsten van den Hul (PvdA). Na de laatste Tweede Kamerverkiezingen was een derde lichting Kamerleden aan de beurt, die dinsdag na het behalen van de twee derde meerderheid enthousiast reageerden. Kamerlid Alexander Hammelburg (D66) liet via Twitter weten dat hij het “een belangrijk moment” vond. Kamerlid Habtamu de Hoop (PvdA) sprak over “Een bijzondere dag! In Nederland moet je vrij jezelf kunnen zijn, ongeacht op wie je verliefd wordt of de beperking die je hebt.” En Kamerlid Laura Bromet (GroenLinks) reageert na het behalen van de twee derde meerderheid strijdvaardig: “Op naar de Eerste Kamer!”
Het is ook hoog tijd dat Nederland weer stappen zet op het gebied van LHBTI+ emancipatie. Sinds Nederland als eerste land het huwelijk openstelde voor paren van gelijk geslacht, zijn we uit de ILGA-Europe top tien van LHBTI+ vriendelijke landen gezakt. Momenteel staat Nederland op de dertiende plaats. De verwachting is dat de grondwetswijziging weer voor een stijging zal zorgen. COC Voorzitter Astrid Oosenbrug is dan ook blij. “Dit is geweldig nieuws,” reageert Oosenbrug “Juist in deze sombere tijden waarin we zien hoe kwetsbaar democratie en mensenrechten zijn, en hoe belangrijk het is om die te koesteren.”
Gender
Gedurende de behandeling van het voorstel werd -op nadrukkelijk aandringen door het COC- ook duidelijk gemaakt dat onder de term ‘geslacht’, dat al in het grondwetsartikel stond, door de wetgever ook ‘gender’ werd verstaan. Daarmee maken genderidentiteit, genderexpressie en geslachtskenmerken ook onlosmakelijk onderdeel uit van de specifiek in artikel 1 benoemde verboden discriminatiegronden.
Wanneer de tweede lezing van het wijzigingsvoorstel door de Eerste Kamer plaats zal vinden is momenteel nog niet bekend. Verwacht wordt dat dit nog dit jaar zal plaatsvinden, waarna de LHBTI+ gemeenschap weer een feestdag in de regenboog-agenda zal kunnen bijschrijven.
*
Ronald Mol (Alkmaar, 1983) is een zelfverklaard Regenboogroeptoeter, ambassadeur voor Bi+ Nederland, hoofdconducteur en geïnteresseerd in politiek. Heeft: veel meningen, het lang niet altijd bij het juiste eind, geen huisdieren en een leuk leven. Hij is de politiek redacteur van Gaykrant.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
