Jottum Kok over zijn film ‘Tell Me I’m Wrong’

Over hoe moeilijk het voor LHBT’ers in een asielzoekerscentrum is maakt regisseur Jottum Kok momenteel de film Tell Me I’m Wrong’. Een actueel onderwerp, want verschillende media, waaronder talkshows, hebben al belangstelling voor zijn project getoond. Ook Gaykrant is benieuwd naar deze maker.

Tekst: Kitty van Peer
Foto’s: Jottum Kok

In gesprek met Jottum Kok, 22 jaar en afstuderend regisseur aan de HKU, Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Voor zijn afstudeeropdracht is hij dichtbij zichzelf gebleven. We hebben voor ons gesprek afgesproken in Breda. Tijdens een wandeling in het centrum ontstaat het gesprek over ‘Tell Me I’m Wrong’ en over Jottum zelf.

Een korte omschrijving van de film; Milad, een Iraanse asielzoeker en Jurre, een Nederlandse student, ontmoeten elkaar in een gay club, maar raken pas bevriend in het asielzoekerscentrum (AZC). Helaas blijkt dat de verschillen tussen de twee groot zijn, wat tot flinke miscommunicatie leidt.

Voor de film heeft hij de afgelopen maanden intensief samengewerkt met, scenarist Emma Nagelmaker, derdejaars scenario student aan de Filmacademie. ‘Er was meteen een klik tussen ons. Samen hebben we research gedaan, zoals een AZC bezocht en een LHBTI+ gerelateerde rechtszaak bijgewoond. Het is een bijzondere samenwerking.’

Tell Me I’m Wrong is fictie en zeker geen documentaire maar ik wilde wel putten uit mijn eigen ervaringen. Alhoewel ik niet pretendeer hetzelfde te hebben meegemaakt als de personages in mijn film en de LHBTI+ vluchtelingen in de AZC’s, heb ik wel degelijk affiniteit met de problemen waar ze mee te maken hebben. Daarnaast vind ik het sowieso belangrijk om gemarginaliseerde groepen en hun uitdagingen te belichten.

Opgroeiend in Breda kwam ik al jong uit de kast. Door mijn familie totaal begrepen maar daarbuiten voelde ik me erg onbegrepen en eenzaam. Toen mijn zus voor haar studie naar Amsterdam verhuisde en ik haar vaker opzocht, ging er een wereld voor me open. Het was als thuiskomen. Het is de stad waar ik nu dan ook zelf woon. Ik ben me ervan bewust dat het voor LHBTI+ ers uit andere culturen in de AZC’s vele malen moeilijker moet zijn’

Dan is ‘thuiskomen’ een veel lastiger vraagstuk?

‘Jazeker, door mijn relatie met een jongen uit Iran heb ik van dichtbij meegekregen hoe anders levens kunnen lopen. Hij vertelde me ook over zijn tijd in het AZC. Hoe dat een plek is waar de tijd stilstaat en het bovendien gevaarlijk is om je seksualiteit te uiten, omdat je onvoldoende wordt beschermd. Daardoor voelde ik ook zeker mijn bevoorrechte positie dat ik hier in Nederland geboren ben.

Ik had de mogelijkheid om in alle vrijheid mijn seksualiteit te ontdekken. Ook heb ik eerder een documentaire opgenomen in een AZC, waardoor ik die situatie zélf heb gezien. De korte documentaire ‘Glow’ waarin we Yusuf en zijn alter ego Grizolda volgen. Deze film gaat nog naar de festivals, dus later hierover meer.’

Waarom de titel Tell Me I’m Wrong?

Een groot gedeelte van de film gaat over miscommunicatie. Jurre wil Milad graag helpen vanuit een schuldgevoel en Milad weigert deze hulp te accepteren, omdat hij wil bewijzen dat hij ook zonder hulp iets kan bereiken in het AZC. Beide personages handelen vanuit hun eigen overtuiging dat ze het juiste doen.’

Jurre en Milad de hoofdpersonages: wie gaan we leren kennen als we de film zien?

‘We volgen de twee verschillende werelden van Milad en Jurre. Tijdens het eindeloze wachten in het Amsterdamse AZC, probeert de homoseksuele Iraanse Milad (30) er het beste van te maken door met zijn vrienden een poëzieavond te organiseren. Tegelijkertijd begint de homoseksuele Jurre (24) met zijn stage bij het COA. Hij wil graag iets goeds doen voor Milad vanuit een schuldgevoel over zijn privileges.’

Privileges: dat vertelde je eerder ook over jezelf. Gaan we veel van Jottum terugzien in Jurre?

Pasgeleden kwam ik erachter dat er onbewust toch best wat elementen van mijzelf in het personage Jurre terug te zien zijn, maar het is niet autobiografisch. Voor deze afstudeeropdracht wilde ik heel dicht bij mezelf blijven. Dat is dus gelukt, maar het is zeker niet mijn persoonlijke verhaal.’

Waarom heb je gekozen voor deze studie aan de HKU?

Ik heb gekozen om aan de HKU te studeren omdat ik op deze opleiding erg vrij wordt gelaten in het soort films dat ik wil maken. Je krijgt alle ruimte om te ontdekken wat bij je past. Vooral de eerste twee jaar probeer je van alles uit, regisseren, monteren, filmen etc. Zo kom je er uiteindelijk achter welk departement binnen film je het meeste ligt. Bij mij was dat regisseren, omdat ik zo altijd de controle behoud over de verhalen die ik wil vertellen. Tijdens de opleiding word je constant geconfronteerd met de vraag: ‘Wie ben je als maker?’

‘Ik ben me ervan bewust dat het voor LHBTI+ ers uit andere culturen in de AZC’s vele malen moeilijker moet zijn.’

De gesprekken met docenten zijn vaak erg persoonlijk, bijna therapeutisch. Ik herinner me nog een gesprek dat ik had met mijn begeleidende docent, aan het begin van jaar 4. We kregen het toen over waar ons ‘makertje’ vandaan kwam, dus in andere woorden: waarom maak je wat je wilt maken? Ik ben vroeger gepest op de middelbare school, en hoewel ik daar nu niet meer stil bij sta, kwamen we er tijdens het gesprek achter dat dat nog steeds invloed heeft, op wie ik vandaag de dag ben en dat het mij heeft gevormd als filmmaker.

Doordat je bepaalde dingen hebt meegemaakt, kijk je ook met een bepaalde blik naar de wereld en spreken bepaalde verhalen je aan. Dat soort gesprekken zijn intens om te voeren, maar je komt er zo wel achter wat voor filmmaker je bent, en hoe jij je weet te onderscheiden van de rest.’

Wie ben jij als maker en hoe wil je je onderscheiden?

‘Ik wil voorbij de hokjes en stereotyperingen kijken. Zo is ‘Tell Me I’m Wrong’ geen gay love story, maar gaat het juist over de vriendschap tussen Jurre en Milad, twee gay jongens. Dat zie ik naar mijn mening niet vaak genoeg terug. Verder heeft Milad zelf totaal geen probleem met zijn seksualiteit dus gaat het ook zeker niet over die strijd.

Ik wil met deze film juist vanuit een andere invalshoek de levens volgen en laten zien van Jurre en Milad. Twee jongens en hun vriendschap, in twee verschillende werelden. Verder zal ik als maker vaak sociale thema’s gaan belichten en zoals gezegd wil ik gemarginaliseerde groepen onder de aandacht brengen.’

Als maker, wie inspireert jou? 

Ik heb voor mijn afstuderen werk van Sarah Gavron bestudeerd. Zij heeft onder andere de film ‘Rocks’ geregisseerd. Deze film gaat over een groep meiden die opgroeit in een achterstandswijk van Londen. Hoewel de film aandacht besteed aan de problematiek waar deze jonge meiden in het dagelijks leven mee te maken krijgen, is het in eerste instantie een film die gaat over de hechte vriendschap die zij voor elkaar koesteren.

Ook de film ‘Papicha’ van Mounia Meddour heeft mij erg geïnspireerd bij het bedenken van mijn personage Milad. Deze film gaat over een groep Algerijnse jonge vrouwen, die tijdens de burgeroorlog in de jaren negentig besluiten om een modeshow te organiseren, als protest tegen het steeds conservatief wordende land. Verhalen over hoopvolle personages in een uitzichtloze situatie spreken mij erg aan.

‘Tijdens de opleiding word je constant geconfronteerd met de vraag: ‘Wie ben je als maker?’

Maar ook makers van Nederlandse bodem inspireren mij, zoals Mijke de Jong. Ik vind het inspirerend om te zien hoe zij zich telkens weer weet te verdiepen in een maatschappelijk onderwerp en intensief research betrekt bij het bedenken van haar films.’

Waar zie jij jezelf over 10 jaar? 

Het liefst blijf ik regisseren, zowel fictiefilms als documentaires. Ik heb twee nieuwe onderwerpen waar ik graag een film over wil maken, dus zodra de draaidagen voor mijn afstudeerfilm erop zitten ga ik dat maar eens rustig uitwerken. Daarnaast houd ik enorm van reizen naar plekken die niet zo toeristisch zijn. Ik heb afgelopen herfst gereisd door Koerdistan, Irak, en ik vond het zo bijzonder om te zien hoe de bevolking daar, ondanks alles wat ze hebben meegemaakt, het normale leven heeft opgepakt. Dus wie weet, misschien dat ik ooit nog in het buitenland documentaires ga maken.’

Wie hoop je dat ‘Tell Me I’m Wrong’ gaat zien en wanneer is het wat jou betreft geslaagd?

‘Ik hoop vooral dat de film door veel verschillende mensen gezien wordt, omdat het een universeel en actueel thema is. En ook dat de film door veel mensen uit de community gezien gaat worden. Het project is geslaagd als de film bijdraagt aan ‘het niet in hokjes denken’ en ‘voorbij de eerste indruk gaan’. Aals we namelijk iets verder kijken, dán kan er een echte connectie ontstaan.

Persoonlijk vind ik het belangrijk dat we naar elkaar omkijken, de LHBTI+ vluchteling is ook een onderdeel van onze community. Met ‘Tell Me I’m Wrong’ wil ik meer bewustwording creëren over de situatie waarin zij zitten in de AZC’s.’

 Deze film wordt gerealiseerd door middel van crowdfunding?

‘Ja, we zijn er zeker nog niet, maar het gaat de goede kant op. We krijgen anonieme donaties, maar ook bijdragen met hele persoonlijke boodschappen, zoals ter nagedachtenis aan mensen. Dat is heel ontroerend.’

Tot en met 31 januari 2022 kunnen er donaties worden gedaan in ruil voor mooie cadeaus. Klik hier om naar de crowdfunding te gaan.

Blijf op de hoogte van nieuws rondom de film via instagram: @tellmeimwrong_defilm.

*

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.