Spong en Houtzager: ‘Religie mag géén grond meer zijn voor beledigen LHBTI+’

Volgens vaste rechtspraak in Nederland mag je met de bijbel in de hand LHBTI+ uitschelden. Maar Spong en Houtzager willen dat terecht laten ophouden. Een update over deze lopende rechtszaak: Gaykrant ging in een open gesprek met Houtzager en Spong de zaak verder verkennen, ten kantore van de laatste in Amsterdam. 

Tekst: Jérôme van der Maes
Foto: Leon Houtzager / GayRotterdam

Terwijl Gaykrant wachtte om binnengelaten te worden, viel een bijzondere spreuk op boven de voordeur: Ortus Carolo rege. Latijn voor ‘In de boezem van Koning Karel’. Op de vraag aan Spong waar deze spreuk vandaan komt, volgt een bijzondere onthulling. De spreuk staat in verband met zijn afkomst van de Engelse Koning Karel II (1630-1685) en zijn minnares Frances, Duchess of Richmond and Lennox, née Stewart (1647-1702). Een neck bow hoeft Gaykrant voor Spong echter niet te maken.

Gaykrant volgt de principiële rechtszaak Houtzager vs dominee Kort, want deze zaak beperkt zich niet tussen de heren alleen, maar gaat onze LHBTI+gemeenschap in het hele land aan. Waar gaat deze zaak kort samengevat ook alweer over? Is het anno 2022 nog wel gerechtvaardigd en opportuun om op grond van je geloof LHBTI+ te mogen beledigen en/of te discrimineren, omdat je geloof het beledigende en/of discriminerende karakter wegneemt, volgens vaste jurisprudentie van Nederlandse rechters? ‘Nee,’ zeggen de heren Spong en Houtzager terecht. ‘Daar willen we een einde aan maken. Dat is niet meer van deze tijd.’

De feiten

Even terug naar het begin. Het begon met een brief die de dominee zelf heeft geschreven aan de gemeenteraad en het college van de gemeente Krimpen aan den IJssel in maart 2020. Dominee Kort zag Corona als een straf van God. De dominee verzocht de politiek om te willen veranderen: ‘Anders schept u een zwaarder oordeel over uzelf.’ Euthanasie mag niet langer worden toegestaan, volgens Kort. Met abortus moest worden gestopt. En de zondagsopening van winkels moet stoppen.

‘Ja, LHBTI+er zijn mag, maar als er twee zoenende mannen op een reclameposter staan afgebeeld worden landelijk tientallen bushokjes ingeslagen.’

Als Kort over homoseksualiteit begint maakt hij er iets anders van in zijn brief dan bij de andere thema’s, aldus Houtzager. Dan spreekt Kort over: ‘De roepende zonden die tegen de scheppingsorde indruisen, dienen uitgebannen.’ Kort durft het woord homo niet te noemen. Met ‘tegen de scheppingsorde in’ wordt tegen Adam en Eva bedoeld, aldus Houtzager. En dan het werkwoord ‘uitgebannen’. Dominee Kort ontzegt dus alle LHBTI+ iedere vorm van bestaansrecht.

Wereldwijd zijn dat miljoenen en miljoenen mensen. En dit zou onze Nederlandse rechtspraak moeten (blijven) volgen en steunen? Uitsluiting? Discriminatie? Belediging? Polarisatie? Een retorische vraag. Een maatschappij is gebaat bij verbinding, niet bij bewuste uitsluiting. Daarom is deze zaak met dominee Kort ook zo grensoverschrijdend, omdat hij niet voor eigen parochie preekt, maar een brief stuurt aan een overheidsorgaan en vraagt om eventjes alle LHBTI+ uit te bannen.

De zitting

Alweer een half jaar geleden, op 28 juli 2021, was de zitting op het Gerechtshof in Den Haag. Er is nog steeds geen uitspraak. Pas op 16 februari 2022 wordt dominee Kort zelf gehoord, alsook iemand anders die eveneens aangifte heeft gedaan tegen deze dominee.

Op de zitting van 28 juli jongstleden werden Houtzager en diens advocaat Gerard Spong in de gelegenheid gesteld om hun zaak te bepleiten. Op mijn vraag hoe de raadsheren en de advocaat-generaal, hierna de AG (zo heet een Officier van Justitie bij een Gerechtshof – JvdM) het pleidooi oppakten gaven Spong en Houtzager aan dat ze beiden een compliment kregen. ‘Dit was balsem op onze ziel,’ gaf Spong aan. Zo’n opmerking komt zelden voor in de rechtszaal.

Het Hof gaf verder aan dat de pleitnota van Spong – in bezit van de Gaykrant – van welhaast wetenschappelijk niveau is. Een terecht compliment. De pleitnota is namelijk geniaal van opzet en toont meer dan overtuigend aan dat het mogen discrimineren en beledigen van LHBTI+ echt niet meer van deze tijd is.[1]

Spong als advocaat kreeg alle tijd om te pleiten, maar Houtzager kreeg als slachtoffer slechts vijf minuten spreekrecht. Echter, omdat zowel het Hof als de AG zeer onder de indruk waren, kreeg Houtzager een kwartier de tijd om alles te kunnen vertellen wat hij graag kwijt wilde. De AG, die aanvankelijk in een eerdere, schriftelijke ronde in deze rechtszaak, het standpunt had ingenomen om niet tot vervolging van de dominee over te gaan, was echter dermate onder de indruk dat hij aangaf zich nader te beraden en zelfs te twijfelen aan het standpunt dat geloof voor de dominee een vrijbrief zou mogen zijn om te discrimineren.

Spong gaf aan dat hij aangenaam verrast was door de aandacht van zowel het Hof als de AG. Er werd zeer aandachtig geluisterd. Houtzager heeft in zijn pleidooi vooral op emotie en gevoel gelet en Spong op de logica, de wetenschap, het maatschappelijk debat, en de jurisprudentie. Tevens heeft hij zeer uitvoerig de rechtsgeschiedenis van dit onderwerp, die teruggaat tot de Lex Julia in de Romeinse tijd behandeld. Dit debat bestaat al 2000 jaar. ‘En het komt steeds maar op hetzelfde neer,’ zo geeft Spong aan. ‘En op enig moment is het genoeg. LHBTI+ wordt steeds met een kluitje in het riet gestuurd. Commissie hier en daar. We gaan er nog eens over nadenken. Dat soort flauwekul.’

‘Als het Hof deze vervolging beveelt, dan kunnen we in contact treden met het OM en een themazittingsdag aanvragen.’

Tijdens de zitting komt nog iets anders interessants ter sprake. Het Hof stelde aan Houtzager de vraag of het niet zo is dat als dominee Korts vervolging zou worden bevolen hij dan een podium krijgt? Houtzager: ‘Begrijpt u dan niet dat als dominee Kort NIET veroordeeld wordt en gelovigen dit horen, zij allemaal weten: ‘Wij zijn onschendbaar en we kunnen er ongestraft mee doorgaan!’

Dat zou géén signaal moeten zijn dat je als rechterlijke macht aan de maatschappij wil afgeven. Dan krijgt de dominee maar een podium, maar dat is nog altijd aanzienlijk beter dan hem en alle gelovigen in Nederland een vrijbrief te geven om door te gaan met het discrimineren en het beledigen van LHBTI+ en daarmee verdere maatschappelijke polarisatie te bevorderen, in plaats van verbinding.

Houtzager en Spong kregen de indruk dat zowel AG als Hof deze impact op de maatschappij niet goeden de gaten hadden, maar dat het hen wel tot nadenken stemde. Spong kreeg namelijk sterk de indruk dat hij bij de raadsheren en de AG een aha-erlebnis op de gezichten zag. Geconcludeerd kan dus worden dat de zitting goed is gegaan, aldus de heren. Dat geeft hoop op een bevel tot vervolging.

Rechtszaak is uniek in Nederland

Volgens Spong en Houtzager is het een novum in Nederland dat er nu een art. 12 Sv-zaak is opgestart. Dus dat er tegen een besluit van het Openbaar Ministere om een gelovige die LHBTI+ discrimineert en beledigt niet te vervolgen beklag wordt ingediend met het verzoek om wél tot vervolging over te gaan. Deze rechtszaak tegen dominee Kort past ook bij de ontwikkeling dat steeds meer LHBTI+ aangifte doet. Het aantal aangiftes stijgt namelijk al jaren onafgebroken. [2] De LHBTI+ community geeft een steeds duidelijker signaal af: we zijn er klaar mee en het moet eindelijk maar eens afgelopen zijn.

Het is genoeg

Op de vraag wat willen jullie over deze zaak graag nog terugzien in dit artikel kwam een ferm antwoord van Spong. ‘Het Hof moet goed weten, en het kan geen kwaad om dat te benadrukken en te herhalen: de Nederlandse samenleving is dusdanig veranderd dat wij het niet meer pikken dat, op welke geloofsovertuiging dan ook, LHBTI+ worden gediscrimineerd en achtergesteld en minder rechten zouden hebben dan wie dan ook. Het gekke is, dat we dat alleen maar openlijk zeggen als het gaat over de islam,’ aldus Spong. ‘Wilders doet dat voortreffelijk.’ en hij voegt daar vlug aan toe dat hij geen Wildersstemmer is.

Spong vindt het goed dat Wilders in ronde bewoordingen vertelt hoe achterlijk de islam omgaat met homoseksualiteit, maar Wilders vergeet er wel bij te vermelden dat (rechtse) christenen geen haar beter zijn dan islamieten. ‘Dat soort dingen moeten eruit,’ aldus Spong. ‘Belachelijk dat in hele gebieden in Nederland, de bible belt, honderdduizenden mensen, van grofweg Krimpen a/d IJssel tot aan Staphorst en Urk toe, je gediscrimineerd wordt omdat je LHBTI+ bent. Bijna onvoorstelbaar.

‘Een maatschappij is gebaat bij verbinding, niet bij bewuste uitsluiting. Daarom is het in deze zaak met dominee Kort ook zo grensoverschrijdend.’

Deze onderhuidse discriminatie bestaat, aldus Spong – en ook bovenhuids, zoals op de Gomarusschool in Gorinchem bijvoorbeeld [3]. Dat zoveel jonge mensen nog een innerlijke strijd moeten voeren om zichzelf te kunnen zijn, is voor hem onverteerbaar. ‘In dit verlengde,’ zo geeft Spong aan, ‘is uit de kast komen eigenlijk een achterlijk begrip. Dat zeggen ze toch ook niet bij hetero’s? Je zou het helemaal niet meer nodig moeten hebben.

Het concept van gelijkwaardigheid geldt nog niet. Zeker niet in de bible belt. Er is nog wel een weg te gaan als het gaat om respect voor LHBTI+. En dat geldt niet alleen voor de schuring tussen religieuzen en LHBTI+, maar voor heel Nederland, alwaar slechts een ‘begrensde’ tolerantie heerst voor LHBTI+, zoals hoogleraar Jojanneke van der Toorn aangeeft. [4]

Ja, LHBTI+er zijn mag, maar als er twee zoenende mannen op een reclameposter staan afgebeeld worden landelijk tientallen bushokjes ingeslagen. [5] De tolerantie is dus duidelijk begrensd: ja, je mag gay zijn, maar we willen het NIET zien.’

Wat als de zaak onverhoopt zou worden verloren?

Houtzager: ‘Gaat niet gebeuren!’ Maar in een worstcasescenario is er altijd nog het pad van de politiek, alwaar hij ingangen heeft. En wordt de vervolging toch bevolen, maar volgt er vrijspraak, dan is er de weg van hoger beroep en desnoods in cassatie bij de Hoge Raad en daarna eventueel nog door naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Houtzager heeft zijn tanden erin gezet en laat niet meer los.

Waarom geen imam maar een dominee?

Tot slot wil Houtzager nog kwijt dat hij vaak de vraag krijgt: ‘Waarom pak je geen imam aan?’  Maar als deze zaak tegen deze dominee wordt gewonnen, werkt dit meteen door naar imams en moslims. Spong vult hierop aan: ‘Juist goed dat we geen imam hebben aangepakt, want het is beter eerst in onze eigen spiegel te kijken, naar het christendom.’

Spong: ‘Het is juist goed dat we tegen deze dominee strijden, omdat veel Nederlanders zich hierin zullen herkennen, omdat deze godsdienst door veel Nederlanders wordt aangehangen; dan heeft de zaak meer impact. Een imam bestrijden betekent een veel minder groot bereik.’

Spong vervolgt: ‘Als het Hof deze vervolging beveelt, dan kunnen we in contact treden met het OM en een themazittingsdag aanvragen. Dan wordt gekeken of er meer vergelijkbare zaken spelen. Er liggen ongetwijfeld nog meer aangiftes op de plank die we nog niet kennen en dan kan het OM er vijf, zes, zeven of acht zaken uitpakken en zo een grote vuist maken, zodat er een ferme boodschap wordt afgegeven aan de maatschappij.’

Op 16 februari 2022 gaat de zaak dus verder. Gaykrant houdt je op de hoogte.

Klik hier voor de eerdere publicatie in Gaykrant over Gerard Spong en Leon Houtzager

*

[1] Integrale pleitnota van mr. G. Spong, ‘Het verouderde Geloof in Discriminerend Recht’ (28 juli 2021).
[2] Zie bijvoorbeeld: Veiligheid – COC Nederland COC Nederland (geraadpleegd op 1-1-2022).
[3] Marijn Baggerman: oud-leerling van Gomarus in Gorinchem
[4] Oratie prof. dr. Jojanneke van der Toorn, Naar een inclusieve werkvloer: seksuele oriëntatie en genderidentiteit op het werk, uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar LGTB Workplace Inclusion aan de Universiteit Leiden vanwege Workplace Pride Stichting op vrijdag 6 april 2018, p. 8. Zie: 33_003348 Oratie van der Toorn.indd (universiteitleiden.nl) (geraadpleegd op 1-1-2022).
[5] Zie: Dertig abri’s met Suitsupply reclame met zoenende mannen vernield | RTL Nieuws (geraadpleegd op 1-1-2022).

*

 

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!

 

One thought on “Spong en Houtzager: ‘Religie mag géén grond meer zijn voor beledigen LHBTI+’

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.