Het 75 jarig COC kroont een nieuwe generatie LHBTI+activisten en rolmodellen las ik online. Tien winnaars kregen een ‘Ster van de toekomst’ uitgereikt: jonge mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de LHBTI+ gemeenschap, waaronder een acteur, een auteur, een beroemde visagiste, iemand die als eerste een X in het paspoort kreeg. Kortom: jonge mensen als rolmodellen voor andere jonge mensen.
Op datingsites betekent leeftijd: interesse of swipe naar links. En als je naar een film uit 2013 kijkt waarin jouw favoriete actrices nog acht jaar jonger zijn, dan weet je ineens dat je een bejaarde muts bent. Is stilletjes aan ouder worden het laatste taboe?Onze samenleving is gericht op gewin en opbrengst. We leven in een jeugdcultus waarin succes, geluk en rendement de trefwoorden zijn van jong: een cultus die ouder worden als niet sexy definieert.
Ik vind het lastig om ouder te worden in een samenleving met een jeugdcultus, en ik verzet me daar ook tegen. Niet tegen het ouder worden zelf, want dat kan ik iedereen van harte aanbevelen, maar omdat er iets raars aan de hand is met het denken over toekomst en verleden. Een soort van wetmatigheid, waardoor iedereen al vrij snel moet plaatsmaken voor almaar verse jongere aanvoer. En die jeugdcultus is overal zichtbaar.Een professionele sporter moet de schaapjes op het droge hebben op vijfentwintigjarige leeftijd, want dan komt einde carrière al in zicht. En dat vinden we volstrekt logisch. Immers, het lijf herstelt op die leeftijd al minder snel en dat vertaalt zich in teveel blessureleed. Sponsors haken dan af, en je marktwaarde keldert pijlsnel.
Maar ook in de film en fashionwereld is leeftijd een killer die al vrij snel toeslaat. Hoeveel actrices ken jij eigenlijk van laten we zeggen in de veertig die nog zonder botox of plastische chirurgie in de bloei van hun carrière zijn? En wat is de pensioenleeftijd van professionele modellen? Zullen we zeggen rond het vijfentwintigste levensjaar? Er heerst een genadeloze, belachelijke tienercultuur die ooit werd bedacht door perverselingen in de mode-, beauty en filmindustrie. Op een enkeling na, ben je als beauty model op je dertigste definitief afgeschreven. Ouder worden is niet cool naar het schijnt.Vooral bij vrouwen is dat zichtbaar. Na hun veertigste lijken veel vrouwen het op te geven en zich neer te leggen bij het idee dat hun uiterlijk er schijnbaar niet meer toe doet. Je ziet het aan hun kapsel, aan de manier waarop ze hun lichaam verzorgen en aan de kledingkeuzes. Sexy hoeft niet meer na je veertigste is het idee, want je ‘jonge jaren’ zijn dan kennelijk voorbij.
Sexy of niet: elke generatie heeft behoefte aan eigen rolmodellen.En dan moet je het woord generatie wat losjes interpreteren: na elke vijf jaar is er nieuwe aanvoer die het podium opeist. En meestal gaat het daarbij niet eens zozeer over de inhoud, vernieuwing of impact, maar over leeftijdsbeleving. Immers, twintigers voelen zich verwant met andere twintigers. Dertigers zijn voor hen al historie.
Het is bijna grappig om te constateren dat we ouder worden, maar dat we het kopje toekomst steeds normatiever, truttiger en scherper afbakenen. Iemand van veertig is voor een dertiger oud, en voor een twintiger stokoud. Geen kans meer op de status rolmodel.Oud is maatschappelijk bezien dus best een lange tijd, en van jong en toekomst worden steeds meer jaartjes afgesnoept. Als je in aanmerking wilt komen voor toekomst en rolmodel moet je dus heel snel scoren, want “toekomst” is krap een paar jaartjes.
Misschien kunnen we ons ooit ontdoen van de alom aanwezige jeugdcultus waarmee we “toekomst” denken te definiëren.Toch zonde van al die potentie na je dertigste, nietwaar?
*
Jacky van Tongeren identificeert zich als vrouw met een transseksueel verleden. Ze heeft de volledige transitie doorlopen, en is inmiddels dus ook legaal ‘mevrouw’. Haar seksuele oriëntatie is panseksueel: ze valt op personen en niet op lichaamsdelen. Jacky is een multi-instrumentalist met als hoofdinstrument basgitaar. Ze schrijft muziek, arrangeert en is sessiemuzikante.