From the good guy that everybody loves, I became an outcast. It is difficult and painful for me.
In deze serie maken we kennis met de mensen achter de cijfers van de IND. Het zijn allemaal mensen met een persoonlijk verhaal en met soms een driedubbele coming-out. Een coming-out voor zichzelf in de meest moeilijke omstandigheden, een in het land van herkomst, niet zelden met gevaar voor eigen leven, En last but not least, een coming-out voor de IND.
Wie zijn zij, deze mensen achter de statistieken, wat zijn hun dromen en met welke hoop en verwachting kwamen zij onze kant op? Wie en wat hebben ze daarvoor moeten achterlaten? Wat is hun strijd en hun persoonlijk verhaal? Ik ga in gesprek met S. Hij is gevlucht uit Tsjetsjenië om zijn geaardheid maar wordt nu in Nederland niet geloofd (*).
Deze last hangt als een zware deken om hem heen als we elkaar begroeten. S., zo wil hij het liefst genoemd worden, zodat hij toch enigszins anoniem kan blijven. De angst regeert. Ook op afstand! Ik ga in gesprek met een man die nog altijd op zijn hoede is. Tijdens ons gesprek wordt duidelijk waarom.
Ik vind hem ongelooflijk dapper, maar hoe gaat het eigenlijk écht met hem? I’m fine, thank you, lacht hij beleefd terug. Het is een standaardantwoord. Even later blijkt dat het helemaal niet zo fijn gaat. De stress van het niet geloofd worden en wachten op het volgende oordeel, eist zijn tol. Dát, en het verwerken van het trauma van wat gebeurd is in zijn geboorteland, zorgen ervoor dat het leven voor hem soms te zwaar voelt. Hij begint te vertellen, want ondanks zijn angst voelt hij de noodzaak om zijn verhaal aan de Gaykrant te vertellen.
S. groeit op in Tsjetsjenië, volgens de daar geldende behoudende familieregels en familietradities en onder druk van een zeer heersende en dominante vader. Als het gezin uit elkaar valt verhuist S. naar Moskou, een stad met een iets vrijere cultuur en omgangsvormen. Maar ook daar is er die zeer beklemmende gezinssituatie die wordt veroorzaakt door zijn vader. In een duidelijke hiërarchische maatschappij is er geen ruimte voor S. en voor zijn gevoelens. Na zijn studie komt hij in een andere wereld terecht en ontstaan er voor hem mogelijkheden om zijn seksualiteit te onderzoeken. S. ontdekt dat hij mannen ook erg aantrekkelijk vindt. Een vrijere tijd breekt aan.
Dan neem hij een beslissing die zijn leven voorgoed zal veranderen.
Persoonlijke omstandigheden zorgen ervoor dat S. terugkeert naar zijn geboortestad. Hij wordt daar aangehouden, ondervraagd en zijn spullen, waaronder zijn telefoon, worden doorzocht. Op zijn telefoon staan gayfilms. De situatie loopt totaal uit de hand. S. wordt opgepakt en meegenomen naar een kelder waar hij lange tijd ondervraagd en gemarteld wordt. Hij is ervan overtuigd dat zijn laatste uur geslagen heeft en verwacht dat hij het niet zal overleven.
Maar hij overleeft wel. Blijkbaar is iemand hem goed gezind en volkomen onverwacht wordt hij vrijgelaten in die zin dat hij de kelder mag verlaten. Alles dat hem vrijheid kan geven is echter van hem afgenomen, hij heeft geen papieren, geen identiteit, en dus geen leven. Hij krijgt de hoon van familie en bekenden over zich heen. En nog steeds loopt zijn leven gevaar. Het gebeurt in Tsjetsjenië regelmatig dat aan familie opgedragen wordt om mensen zoals S. te vermoorden. Als dat niet lukt grijpt de overheid in. No ‘Roosters’ in Russia! Rooster, een vernederende naam voor een gayman inTsjetsjenië. Je bent nog minder dan niets waard en hebt geen bestaansrecht. They want your own family to kill you. And if the family can’t do it they are at risk themselves, to get killed too.
S.is nu twee jaar in Nederland, maar hij heeft nog steeds geen definitief uitsluitsel. Het voelt als een zwaard van Damocles boven zijn hoofd. Een afwijzing. S. is totaal in shock. Wat is zijn alternatief? De doodstraf in Tsjetsjenië? Depressie en zwaarmoedigheid vullen zijn dagen. Hij denkt met gemengde gevoelens terug aan zijn thuisland. Natuurlijk zijn er dingen die hij mist, maar de manier waarop hij behandeld is, mist hij niet.
Opgegroeid in een republiek waar wetten niet gelden maar horror regeert, is S. nu doodsbang dat hij teruggestuurd wordt. Deze onzekerheid maakt dat hij op is. Moe van het wachten, van de onzekerheid en het van tijd tot tijd moeten verkassen binnen het AZC. Elke keer een andere kamer, die hij moet delen met elke keer weer een ander persoon. Je spreekt elkaars taal niet; sommigen spreken geen Engels. Het is erg moeilijk en voelt onveilig. There were also dangerous situations where some people threatened me with a knife, or promised to kill me. The AZC is not the safest place, it can be very difficult here sometimes.
Zoals gezegd voelt S. de noodzaak om te spreken. Voor hemzelf en voor anderen zoals hij. Hij is ervan overtuigd dat doing the right thing ook het juiste op zíjn pad zal brengen. Hij wil heel graag de IND toespreken. Zodat hij kan pleiten voor een humaan beleid en meer persoonlijke aanpak. Please be more humanistic to people. The way you treat us and the long waiting feels like suffering. De mensen die in dezelfde situatie leven als hijzelf raadt hij aan een stap naar voren te zetten. Reach out and don’t give up! This message really comes from my heart…
S., een denker en een romanticus, met George Michael als zijn favoriete zanger. Tijdens Roze Zaterdag voelde hij zich even helemaal vrij. Hij laat me een foto zien en ik zie een totaal andere man. Hij staat met zijn armen in de lucht en met een brede lach op zijn gezicht, naast hem staat een groot roze hart. Het is een prachtige foto.
Don’t give up dear S.
*
(*) Hieronder een gedeelte van het rapport van LGBT Asylum Support voor en over S.
‘Wanneer kwam het moment, dat u zichzelf accepteerde?’ Op de standaardwijze waarop LHBTI+asielzoekers veelvuldig worden afgewezen, concludeerde de IND dat S. – afkomstig uit Tsjetsjenië, het meest homofobe land ter wereld – niet inzichtelijk genoeg maakte hoe het proces verliep waarin hij zijn seksuele geaardheid heeft geaccepteerd.
De verklaringen van S. – een wat verlegen man, die als een blauwdruk te lezen zijn wanneer het gaat over hoe LHBTI+ers in Tsjetsjenië systematisch achtervolgd en gemarteld worden – vond de IND dan ook té summier en oppervlakkig. Ook het feit dat S. ondanks zijn verlegenheid in Nederland niet meteen contact zocht met LHBTI+organisaties en zijn seksuele geaardheid niet uitte, maakte hem ongeloofwaardig. Immers, stelde de IND vanuit een stereotypering, hij is in een vrij land waarin volgens de IND de AZC’s blijkbaar veilig genoeg zijn voor LHBTI+asielzoekers om uit de kast te kunnen komen.
Hiermee is het overduidelijk dat de IND ondanks vele brieven door LGBT Asylum Support aan de staatssecretaris en Tweede Kamer nog steeds vraagt om een bewustwordingsproces te schetsen of om aannemelijk te maken dat er sprake is van zelfacceptatie, terwijl dit juist niet is toegestaan volgens de afspraak die de staatssecretaris in 2018 met de Tweede Kamer maakte in antwoord op een brief aan LGBT Asylum Support.
De IND wil hem desondanks uitzetten naar Tsjetsjenië, het land van zijn trauma’s, zoals S. aangaf. Half november staat S. daarom voor de rechter samen met zijn advocaat, ondersteund door LGBT Asylum Support om duidelijk te maken dat de IND niet volgens werkinstructie 2019/17 toetst. Maar ook dat zijn afwijzing gebaseerd is op een extreme vorm van tunnelvisie waarbij niet is gekeken naar de omstandigheden en het karakter van S.
*
Sandro Kortekaas van LGBT Asylum Support: ‘Tijdens een bureaucratisch interview moet je bewijs leveren dat je Gay genoeg bent. De IND verwacht dat mensen op een westerse manier over hun gevoelens kunnen praten, terwijl ze dat nooit eerder gedaan hebben. Het hele regenboogspectrum wordt door de IND in beoordelingen vaak aangeduid als ‘homoseksualiteit’. Vandaar deze één-op-één vertaling voor de petitie #NietGayGenoeg, die natuurlijk voor de hele LHBTI+ familie staat. Inmiddels petitie nummer 3.
Klik hier om de petitie #NietGayGenoeg3.0 te ondertekenen.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
