Laat ik maar gelijk met de deur in huis vallen: er bestaat geen universeel trans verhaal. Er bestaat ook geen representatief trans verhaal. Er zijn soms wat raakvlakken, maar als je wat inzoomt op alle verhalen zijn de verschillen tussen niét-cisgender mensen doorgaans groter dan de overeenkomsten.
TV-programma’s, documentaires, boeken en columns gemaakt en geschreven door cisgender mensen óver trans mensen bezorgen me meestal de slappe lach. En we maken ons thuis nogal eens vrolijk als er weer ergens totale onzin wordt beweerd over trans mensen.
Over mensen die hard voor ons werken lach ik nooit.
Nee, ik schamper niet over de opgeleide cisgender psychologen en specialisten die hun stinkende best doen om ‘passende transzorg’ voor iedereen mogelijk te maken. Want ik weet nog dat ze ooit tegen de verdrukking in begonnen met het opzetten van die zorg. Transzorg die niet voorhanden was in mijn jeugd, zelfs niet toen ik al volwassen was.
Transzorg die letterlijk moest worden uitgevonden. En heel de wereld kwam in Nederland kijken hoe wij dat hier deden. Transzorg die aanvankelijk niet werd vergoed door zorgverzekeraars. Zorg die in beginsel illegaal werd verleend en bij de politiek en samenleving op grote weerstand stuitte.
Transzorg waarvan de specialisten van toen en van nu weten dat die altijd in ontwikkeling zal zijn. Transzorg die, zoals we inmiddels door schade en schande te weten zijn gekomen, altijd beter kan en altijd weer beter moet.
Toen ik indertijd mijn onzekere transitievingertje opstak, was ik blij dat ik niet in Verweggistan woonde waar ik als trans persoon hooguit een klap voor mijn smoel had gekregen voor mijn zorgvraag.
Het trans verhaal?
Dat verhaal is nog iets té vaak opgebouwd rondom de gedachte van ‘het verkeerde lichaam’. Journalisten en programmamakers die itempjes in elkaar steken of schrijven over ’transgender’ blijven maar geloven dat wij in een onheus lichaam zitten. Nou kan ik me voorstellen dat sommige trans personen letterlijk een totaal ander lichaam wensen, maar dat is subjectief.
Laat ik zeggen dat ik het jammer vind als trans mensen zich laten ringeloren door een stereotype te willen benaderen, maar ik kan me voorstellen dat je dat juist wél wilt. Dat ‘eruit willen zien als’ … en vul zelf maar in.
Laten we gewoon met elkaar afspreken dat hét trans verhaal niet bestaat. Dat is ook veel gemakkelijker te onthouden. Als je in het vervolg iets leest over ’transgender, bedenk dan dat je een persoonlijk verhaal leest. Niets meer en niets minder. En dat je mag hopen dat de journalist zich een klein beetje heeft verdiept in de materie.
Nou ja, er is natuurlijk wel een verhaal over lijven.
Immers, in een medisch traject zijn de mogelijkheden redelijk beperkt. Je voegt iets toe aan een lichaam, je haalt iets weg of je corrigeert iets. Klaar.
Meer smaken zijn er niet.
In tegenstelling tot onze verhalen.
Want trans verhalen en ervaringen zijn net zo verschillend als dat genderidentiteit maar divers kan zijn.
Ik wens u een fijn weekend.
*
Jacky van Tongeren identificeert zich als vrouw met een transseksueel verleden. Ze heeft de volledige transitie doorlopen, en is inmiddels dus ook legaal ‘mevrouw’. Haar seksuele oriëntatie is panseksueel: ze valt op personen en niet op lichaamsdelen. Jacky is een multi-instumentalist met als hoofdinstrument basgitaar. Ze schrijft muziek, arrangeert en is sessiemuzikante.