Zijn seksuele verlangens bespreekbaar als je een beperking hebt? En zo ja, wat kun je vervolgens met die gevoelens? Uit eigen ervaring weet ik dat mensen met een beperking zich deze vraag stellen. Filmgezelschap Fabuch Social Cinema onderzoekt in de korte speelfilm Ada precies deze vraag. De hoofdpersoon in de film is Ada. Zij is sociaalsekswerker en helpt mensen met een beperking om hun seksualiteit te kunnen beleven. In dit interview spreek ik met de regisseur en acteur Fabian Jansen over de totstandkoming van en het idee achter de film.
Tekst: Maurits Huijbrechtse
Hoe is het idee voor de film ontstaan?
Tijdens een autorit vanuit Friesland richting Amsterdam hoorde ik een gesprek op Radio 1 naar aanleiding van een wetsvoorstel van CDA en ChristenUnie om het kopen van seks strafbaar te stellen. Een van de discussanten was Rick Brink, toen nog Minister van Gehandicaptenzaken, die de indieners van het voorstel voorhield wat een wetswijziging zou kunnen gaan betekenen voor mensen met een beperking die gebruikmaken van sekszorg.
Tijdens het verhaal van Brink schoten er meteen twee gedachtes door mijn hoofd: ik heb nog nooit nagedacht over hoe het is om een beperking te hebben, en ik weet niet van het bestaan van sekszorg af. Het was voor mij na rondvragen in mijn netwerk al vrij snel duidelijk dat ik iets met dit thema wilde doen.. In mijn netwerk bleek al snel dat seksverzorging erg onbekend is. Dus genoeg reden om er eens goed in te duiken. Na een groep seksverzorgers en gebruikers van sekszorg te hebben gesproken was het voor mij duidelijk hier moeten we een film over maken.
Hoe heb je vervolgens de casting aangepakt?
Het eerste puzzelstukje in de casting was een actrice vinden die een sociaalsekswerker durft te spelen. Als je een film over dit onderwerp maakt moet je vervolgens niet te bescheten zijn in bijvoorbeeld naaktscenes in de film. Daar moet je de juiste persoon voor vinden. Al snel kwam ik op het spoor van de Nederlands-Duitse actrice Birgit Welink. Birgit vond het een spannend onderwerp dus wilde zij eerst met actiefbetrokkenen spreken. Na de gesprekken ging zij mee in onze begeisterung.
Hoe hebben jullie de gebruikers van sekszorg betrokken bij de film?
In onze projecten gaan wij altijd zo inclusief mogelijk te werk, zowel voor als achter de camera. In de research en de impactcampagne is deze insteek helemaal geslaagd. Zo spraken we tijdens de research ook drie homo’s. Zij gaven aan dat voor hen de uitdaging omtrent hun seksualiteit vooral zat rondom het gebruik van sekszorg en niet rondom hun homoseksualiteit.
De impactcampagne is bedoeld om voor de mensen waar het om gaat, gebruikers van sekszorg, zorgbestuurders, politici en ambtenaren in gesprek te brengen met elkaar. Direct aansluitend bij de digitale vertoningen van de film. Vanaf aanstaande dinsdag maakt Catherine Keyl vijf dagen een live talkshow met directbetrokkenen.
Voor de camera is het ons gelukt om één iemand met een beperking te casten voor een bijrol. In een eerder stadium hebben we ook gewerkt met een acteur met spasmes voor een van de hoofdrollen. Hij speelde zijn rol prachtig. Helaas moesten we uit elkaar gaan omdat de beste man zich niet wilde laten testen op corona. Zeker omdat we veel intieme scènes moesten filmen, was dit helaas ondoenlijk binnen de huidige regels en richtlijnen.
Uiteindelijk is het ons vier dagen voor de opnames niet meer gelukt om een vervanger te casten met een beperking. Tim Helderman, een van de leden van ons gezelschap, heeft de rol in aangepaste vorm overgenomen. Het testpubliek vond Tim in de rol van een jongen op het autistisch spectrum erg overtuigend.
Zelf speel ik in de film een kunstfotograaf die door een ongeluk tijdens zijn werk verlamd is geraakt. Dat was voor mij een erg vreemde ervaring. In een van de scènes word ik bijvoorbeeld omgerold. Op zo’n moment moest ik echt mijn best doen niet mee te bewegen. Daarnaast kon ik haast alleen acteren met mijn gezicht. Je gaat dan opeens heel erg letten op je mimiek.
Om in mijn rol te blijven heb ik die draaidag ook de regie toen liggend op een bed gevoerd. Het was erg intens om mee te maken. Het deed mij ook denken aan een theaterregistratie die ik als student aan de toneelacademie zag van een stuk waarin drie acteurs vanuit grote Chinese vazen een stuk speelden waardoor alleen hun hoofd zichtbaar was.
Is de koppeling handicap en LHBT+ een thema waar jullie meer over willen maken?
Zeker. Op dit moment zijn we in onderhandeling met een gehandicapte man om zijn levensverhaal te gaan verfilmen. Op dit moment kan ik hier nog niet veel over zeggen. Hopelijk wordt het de Nederlandse Intouchables. (Een Franse film uit 2011 over de vriendschap tussen een man met een beperking en zijn persoonlijke verzorger MH.)
Op het front van LHBT+ zijn we dit moment bezig met twee projecten over trans personen. Het ene project gaat over het verhaal van een trans persoon die besluit om in transitie te gaan op latere leeftijd. Het andere gaat over twee trans personen die elkaar treffen in het uitgaansleven van Berlijn en allebei voor de transitie nog graag een kind krijgen, met of zonder elkaar. In de toekomst willen we zeker nog vaker kijken naar het kruispunt van LHBT+ en handicap.
*
Van 25 tot en met 29 mei 2021 kun je online naar onze nieuwe kortfilm Ada kijken. Je koopt voor €3,- een ticket via de website van stadsschouwburg De Harmonie en krijgt dan op de dag van de filmvertoning een link toegestuurd.
Aansluitend kun je gratis meekijken naar Fabuch’s Social Sex Show, een talkshow onder leiding van Catherine Keyl, waarin deskundigen uit het werkveld zich met elkaar over de thematiek buigen. Live vanuit stadsschouwburg De Harmonie.
*
Maurits Huijbrechtse (1997) studeert geschiedenis aan de UvA. Voor Gaykrant schrijft hij regelmatig over LHBT+geschiedenis, vaak in samenwerking met IHLIA, neemt hij interviews af en schrijft hij over zijn eigen ervaring als deel van een dubbele minderheid: homoseksueel en lichamelijk gehandicapt. Naast zijn werk voor Gaykrant is hij actief bij Museum Engelandvaarders en binnen D66.
One thought on “Filmgezelschap Fabuch doorbreekt met film Ada taboe op sekszorg”